K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit

1. Hisob siyosatida 1510 –schyotni qo‘llash ko‘zda tutilmagan holda

Tar-tib raqam	Operatsiyaning mazmuni	Debet schyot	Kredit schyot	Yozuvga asos bo‘luvchi hujjat
1.	Materiallar ta’minotchilardan qabul qilinganda: zaxiralarni QQSsiz sotib olish qiymatiga QQS summasiga	1010-1090 4410	6010, 4110 6010	Shartnoma, schet-faktura
2.	Yordamchi ishlab chiqarishdan olinganda	1010-1090	2310	Hisobot, nakladnoy
3.	Hisobdor shaxslardan olinganda	1010-1090	4220- 4230	Bo‘nak hisoboti
4.	Yarim tayyor materiallar xom ashyo va materiallar tarkibiga kiritilganda	1010-1090	2110	Qaror, nakladnoy
5.	Tayyor mahsulotlar materiallarga aylantirilganda	1010-1090	2810-2820	Qaror, nakladnoy, talabnoma
6.	Xo‘jalik inventarlari va buyumlari materiallarga aylantirilganda	1010-1090	1080	Qaror, talabnoma, nakladnoy
7.	Ta’sischilardan olinganda	1010-1090	4610	Ustav, shartnoma, dalolatnoma, schet-faktura
8.	Da’volar bo‘yicha olinganda	1010-1090	4860	Qaror, schet-faktura
9.	Bepul olinganda	1010-1090	8530,	Qaror, schet-faktura, dalolatnoma
10.	Moliyaviy yordam sifatida olinganda	1010-1090	9380	Shartnoma, schet-faktura, dalolatnoma
11.	Kamomadlar o‘rniga qabul qilinganda	1010-1090	4730	Qaror, schet-faktura, dalolatnoma
12.	Naqd sotib olinganda	1010-1090	5010-5020	Schet-faktura, chiqim kassa orderi
13	Inventarizatsiya aniqlangan ortiqchalar summasiga	1010-1090	9390	Inventariza-siya varag‘i, qaror
14.	Ichki alamashuv bo‘lganda	1010-1090	1010-1090	Inventariza-siya varag‘i, nakladnoy, talabnoma
15	Qayta baholanganda: -narxi oshirilganda -narxi kamaytirilganda	1010-1090 9430	9390 1010-1090	Dalolatnoma
16	Asosiy ishlab chiqarishga sarflanganda	2010	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
17	Yordamchi ishlab chiqarishga sarflanganda	2310	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
18	Umum ishlab chiqarishga sarflanganda	2510	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
19.	Xizmat qiluvchi xujaliklarga sarflanganda	2710	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
20.	Reklama uchun sarflanganda	9410	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
21.	Boshqaruv maqsadlariga sarflanganda	9420	1010-1090	Talabnoma, nakladnoy
22.	Sotilganda: -sotish qiymatiga -QQS summasiga -tannarxiga -sotishdan olingan foydaga -sotishdan ko‘rilgan zararga	4010 9220 9220 9220 9430	9220 6410 1010-1090 9320 9220	Shartnoma, schet-faktura
23	Bepul berilganda: -tannarxiga -QQS summasiga -ko‘rilgan zararga	9220 9220 9430	1010-1090 6410 9220	Qaror, schet-faktura, shartnoma
24.	Kamomad chiqganda: -moddiy javobgar shaxs bo‘yniga qo‘yilganda -karrali o‘ndirish summasiga -korxona zarariga olib borilganda	4730 4730 9430	1010- 1090 9390 1010-1090	Dalolatnoma, Qaror
25	Ta’sis badali sifatida kiritilganda: -kelishuv qiymatiga -QQS summasiga -tannarxiga foyda summasiga	0610-0690 9220 9220 9220	1010-1090 6410 1010-1090 9320	Shartnoma, qaror, schet-faktura
26.	Tayyor mahsulotga aylantirilganda	2810-2820	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
27	Yarim tayyor materialga aylantirilganda	2110	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
28	Arzon baxoli inventarlarga aylantirilganda	1080	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
29.	Tayyorlov- transport harajatlari tannarxga kiritilganda	1010-1090	1510	Raschet
30	Brak mahsulotga kiritilganda	2610	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
31	ITI va TKI ga sarflanganda	3190	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
32	Kapital quyilmalarga kiritilganda	0810	1010-1090	Qaror, talabnoma, nakladnoy
33	Ta’minotchilarga qaytarilganda	6010, 4110	1010-1090	Dalolatnoma, schet-faktura
34.	Barter operatsiyalariga kiritilgan materiallarning tannarxiga	4010	1010-1090	Shartnoma, Schet-faktura
35.	Favqulotdagi xodisalar oqibatlarini bartaraf etishga sarflanganda	9720	1010-1090	Qaror, schet-faktura, dalolatnoma

2. Hisob siyosatida 1510 –schyotni qo‘llash ko‘zda tutilgan holda

Tar-tib rakami	Operatsiyaning mazmuni	Debet schet	Kredit schet	Yozuvga asos bo‘luvchi hujjat
1.	Materiallar ta’minotchilardan qabul qilinganda: Zaxiralarni QQSsiz sotib olish qiymatiga QQS summasiga	1510 4410	6010, 4110 6010	Shartnoma, schet-faktura
2.	Yordamchi ishlab chiqarishdan olinganda	1510	2310	Hisobot, nakladnoy
3.	Hisobdor shaxslardan olinganda	1510	4220- 4230	Bo‘nak hisoboti
4.	Tayyorlovga doir xizmatlarga	1510	6990	Schet-faktura
5.	Tayyorlov bo‘yicha bildirilgan da’volarga	4860	1510	Da’vo xati
6.	Tayyorlov natijasida kirim qilingan materiallarga	1010-1090	1510	Qabul qilish dalolatnomasi
7.	Tayyorlovning haqiqiy qiymati materiallarning hisob bahosidan past bo‘lganda	1510	1610	Buxgalteriya ma’lumot-nomasi
8.	Tayyorlovning haqiqiy qiymati materiallarning hisob bahosidan yuqori bo‘lganda	1610	1510	Buxgalteriya ma’lumot-nomasi

O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi hayvonlarning hisobi

O‘stirishdagi hayvonlar –bu ona hayvonlarning ( ot, sigir, qo‘y, echki, cho‘chqa, tovuq va boshqalar) bolalari , ya’ni toychoq, buzoq, qo‘zi, uloq, jo‘ja va boshqalar.
Bo‘rdoqidagi xayvonlar –bu go‘sht uchun yoki semirtirib sotish uchun boqilayotgan xayvonlar.
O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi hayvonlarning hisobi № 11 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» schetida olib boriladi. Schet aktiv, doimiy bo‘lib, debetida o‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlarning mavjud soni va uni ko‘payishi tannarxi bo‘yicha , kreditida esa ularning kamayishi aks ettiriladi.
O‘stirishdagi xayvonlar asosan quyidagi manbalar hisobidan ko‘payadi:

• 
  Tug‘ishdan olingan xayvonlar va ularni og‘irligini oshirish evaziga
  
• 
  Yosh mollarni sotib olish evaziga
  
• 
  Bepul olish evaziga
  
• 
  Ta’sischilardan badal sifatida kirim qilish evaziga
  

Ona hayvonlarni tug‘ishidan o‘stirishga olingan hayvon bolalari soni bo‘yicha hisobga olinadi, ularning boshlang‘ich qiymati ona xayvonlarni saqlashga ketgan harajatlarga tenglashtirib olinadi. Ushbu harajatlar № 2010 «Asosiy ishlab chiqarish», № 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» schetlarining debetida to‘planadi, ona xayvonlarni tug‘ishidan bola xayvonlar olingach, bu harajatlar yuqoridagi schetlarning kreditiga yozilib, № 11 «O‘stirishdagi va bo‘rdoqidagi xayvonlar» schetining debetiga olib boriladi.
Bola xayvonlarni o‘stirishga ketgan harajatlar № 2010 «Asosiy ishlab chiqarish», № 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» schetlarining debetida to‘planib, hisobot davrlari ( oy,chorak, yil) oxirida maxsus tortish qaydnomalari asosida o‘stirishdagi xayvonlarning qiymatiga kiritilib boriladi. O‘stirish davri tugab, ular asosiy podaga utqazilganda, quyidagi buxgalteriya yozuvi beriladi: