K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Quyidagi yozuvlarning qaysi biri bosh pudratchi va subpudratchi tashkilot o‘rtasidagi barter operatsiyasi yuz berganligini ifodalaydi?

1. 
   Debet 9220 Kredit 1050;
   
2. 
   Debet 1050 Kredit 4010; v) Debet 6010 Kredit 4010; g) Debet 1050 Kredit 1050.
   

Adabiyotlar ro‘yxati

1. 
   Karimov I.A. Asosiy vazifamiz - vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirish. — T.: 0‘zbekiston, 2010.
   
2. 
   Karimov I.A. Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi. “Norma” iqtisodiy—huquqiy ro'znoma №3 (288) 25 - yanvar 2011 yil.
   
3. 
   0‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi. —T.: «Iqtisodiyot va huquq dunyosi» nashriyot uyi, 2008.
   
4. 
   «Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risida Nizom». 0‘zR VMning 1999-yil 5-fevraldagi 54-son qarori bilan tasdiqlangan.
   
5. 
   0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori «Qurilish sohasida hisobotni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida», 2003-yil 24-sentabr, 4095-son.
   
6. 
   BHMS № 2 «Asosiy xo‘jalik faoliyatidan olingan daromadlar». 0‘zR. AV tomonidan 1998-yil 26-avgustda ro‘yxatga olingan, № 483.
   
7. 
   BHMS № 21 «Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning moliyaviy-xo'jalik faoliyati buxgalteriya hisobi schotlar rejasi va uni qoMlash bo‘yicha yo‘riqnoma». O'zR. AV tomonidan 2002 yil 23 oktabrda ro‘yxatga olingan, № 1181.
   
8. 
   Bobojonov O., Jumaniyazov K. Moliyaviy hisob. - T.: «Moliya», 2002.
   
9. 
   Voxidov S.V. va boshqalar. Boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobi xususiyatlari. - T.: «0‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi adabiyot jamg‘armasi nashriyoti», 2004.
   
10. 
    To‘laxo‘jaeva M.M. va boshqalar. Moliyaviy hisob. — Toshkent, Pragma korporatsiyasi, 2004.
    
11. 
    Urazov K.B. Buxgalteriya hisobi va audit. Oliy o‘quv yurtlari uchun.
    

• 
  T.: 0‘qituvchi, 2004.
  

12. 
    Urazov K.B. Investitsiyalaming buxgalteriya hisobi va soliqqa tortilishi.
    

• 
  T.: «Iqtisodiyot va huquq dunyosi» nashriyot uyi, SBX gazetasi kutubxonasi, № 6, 2003.
  

7. 
   bob. QURILISH TASHKILOTLARIDA YAKUNIY
   

MOLIYAVIY NATIJALAR, SOLIQLAR VA iMAJBURI Y
TO‘LOVLARNING HISOBI

1. 
   Qurilish tashkilotlarida yakuniy moliyaviy natijalarning hisobi
   

Qurilish tashkilotlarining yakuniy moliyaviy natijalarini ifodalovchi ko‘rsatkichlar, ular olgan foyda (yoki zarar) hisoblanadi. Bu ko‘rsatkichlarning shakllanishi va hisobga olinishi respublikamizda «Mahsulot (ish, xizmat)lami ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda moliyaviy natijalami shakllantirish to‘g‘risidanizom», Shuningdek 1,2,3 va 21 - sonli BHMSlar bilan tartibga solingan.
Ushbu me’yoriy hujjatlarga muvofiq qurilish tashkilotlari faoliyatining yakuniy moliyaviy natijalarini ifodalovchi foyda (zarar)lar quyidagi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi.
/.Sotishdan foyda (Fs) yoki zarar (Zs). Bu ko‘rsatkich quyidagicha topiladi:
Fs (Zs) = St -Ts
Bu yerda: St - sof tushum, Ts - sotish tannarxi.
Qurilish tashkilotlarining sof tushumi ular tomonidan bajarilgan qurilish ishlaridan olingan daromadlardan, shuningdek o‘zlari ishlab chiqargan tayyor mahsulotlami sotishdan olingan daromadlardan iborat boiadi. Bajarilgan qurilish ishlaridan olingan daromadlar hisobiga oldingi bobda batafsil to‘xtalgan edik. Quyida qurilish tashkilotlari tomonidan ishlab chiqilgan tayyor mahsulotlami sotishdan olingan daromadlar hisobini yuritish tartibiga qisqacha to‘xtalamiz.
Qurilish tashkilotlarida ishlab chiqilgan tayyor mahsulotlar deganda maxsus sotish uchun ishlab chiqarilgan turli konstruksiyalar, moslamalar, detallar, qurilish materiallaridan yasalgan plitalar, sementli g ‘ isht-bloklar, eshik, dereza va shu kabi to‘ liq tayyor holga keltirilgan boshqa buyumlar tushuniladi. Ushbu tayyor mahsulotlar subpudratchilaming va boshqa tashkilotlaming buyurtmalari asosida, shuningdek aholi uchun erkin sotuvga chiqarish maqsadlarida ishlab chiqariladi.
Tayyor mahsulotlami ishlab chiqarish qurilish tashkilotlarining maxsus sexlari yoki yordamchi ishlab chiqarish bolinmalari tomonidan amalga oshiriladi. Tayyor mahsulotlami ishlab chiqarishga doir xarajatlaming hisobi 2000 «Asosiy ishlab chiqarishni hisobga oluvchi schotlar» yoki 2300 «Yordamchi ishlab chiqarishni hisobga oluvchi schotlan> tizimida ochiladigan alohida schotlarda olib boriladi. Ishlab chiqarilgan tayyor mahsulotlar qurilish tashkilotining hisob siyosatida belgilangan hisob bahosida 2810 «Ombordagi tayyor mahsulotlar» schotida hisobga olinadi. Hisob bahosi tayyor mahsulotlaming yakka o‘zini identifikatsiyalash (yoki buyurtmali) usulda aniqlangan reja (normativ) tannarxi yoki hiqiqiy tannarxi hisoblanadi.
Hisobot oyida ishlab chiqarishdan olingan tayyor mahsulotlaming omborlarga hisob baholarida kirim qilinishiga buxgalteriyada quyidagicha yozuvqilinadi: