K. PàlÍmbetov, P. Allàshov

TuWÍsQAn XAlÍQlAr ÁDebIyATÍnAn
mAQTÍmQulÍ
(1730—1790)
Túrkmen  xàlqınıń  ullı  gumànist 
oyshıl  shàyırı  Màqtımqulı  Ortà 
Aziyà  dàlàlàrındà  jàsàwshı  xàlıqlàr 
àràsındà  oǵàdà  keń  tàràlǵàn  filo-
sofiyàlıq  lirikànıń  teńi-tàyı  joq 
sheberi.  Shàyır  Túrkmenstànnıń  Iràn 
menen  shegaràlàs  jàǵındà  Ǵàrrıqàlà 
degen  jerde  1730-jılı  tuwılàdı.  Ákesi 
Azàdiy  de  zàmànındà  àtàqlı  shàyır 
bolǵàn.
Shàyırdıń  qosıqlàrı  qàràqàlpàqlàr 
àràsınà  erte  zàmànlàrdàn  beri  (ásirese,  bàqsılàr  àrqàlı) 
àwızshà  hám  qoljàzbà  túrinde  keń  tàràlǵàn.
Bolarsań
Bálent  tàwlàr  biyikpen  dep  buwsànbà,
Erigen  bir  shànàq  zerdey  bolàrsàń,
Tereń  dáryà,  àybàtıńà  quwànbà,
Wàqtıń  jetse,  qàrà  jerdey  bolàrsàń.
Bilgenimdi  àyttım,  sóz  kelgen  wàqtà,
Zàwàl  bàr  orınsız  urǵàn  tàyàqtà,
Zàlımlàr  xor  bolıp,  qàlàr  àyàqtà,
Ǵárip,  sen  jılàmà,  sherdey  bolàrsàń.
Jàqsılàr  jànındà  júrgil  sen  óziń,
Mánisi  dúr  bolsın,  sóylegen  sóziń.
Alımǵà  uyısàń,  àshılàr  kóziń.
Jáhillerge  erseń,  górdey  bolàrsàń.
Luqmàndày  kóp  dártke  dármàn  berseń  de,
Rustemdey  dáwlerge  pármàn  berseń  de,

---

211
Iskenderdey  jerdiń  júzin  àlsàń  dà,
Sońındà  hámmege  teńdey  bolàrsàń.
Màqtımqulı  serle  ishi-tısıńdı,
Jàyın  bilip  sàrp  et  bolsà  àsıńdı,
Aqıllınıń  qoy  jolınà  bàsıńdı,
Er  izine  erseń,  erdey  bolàrsàń.