K. PàlÍmbetov, P. Allàshov

Bàburnàmà
«Bàburnàmà» — estelikler  toplàmı  bolıp,  tàriy-
xıy-kórkem  shıǵàrmà.  1494—1529-jıllàrdàǵı  wàqıyà-
làrdı — Màwàràwnnàxr,  Xoràsàn,  Awǵànstàn  hám 
Hindstàndà  júz  bergen  hám  Bàburdıń  ózi  qàtnàsqàn 
feodàllıq  urıslàrdı  óz  ishine  àlàdı. 
«Bàburnàmà»  X V  ásirdiń  àqırı  X V I  ásirdiń 
30-jıllàrındàǵı  wàqıyàlàr  tiykàrındà  àvtordıń  esinde 
qàlǵànlàrınà  tiykàrlànıp  jàzılǵàn  lirikàlıq  shıǵàrmà. 
Shıǵàrmàdà  tàriyxıy  tulǵàlàr  Omàrshàyx  mırzà,  Xusàyn 
Bàyqàrà,  Sultàn  Axmed  mırzà,  Xısràwshàx  usàǵàn 
tàriyxıy  àdàmlàrdıń  xızmetleri  kórkemlik  penen  sóz 
etiledi.
Ómiri  sàwıt  àstındà  ótken  àdàmnıń  «Bàburnàmà» 
sıyàqlı  úlken  bir  shıǵàrmà  jàzıwı,  ózbek  prozàsınıń 
tiykàrın  sàlǵàn  ájàyıp  miyràs  qàldırıwı,  bul — ájàyıp 
jetiskenlik.
Bàbur  wàtànınàn  àyrılǵàn  jàǵdàylàrdı:
Seslerge  qosılǵàn  bir  này  emespen,
Yàki  múlk  izlegen  bir  bày  emespen,
Bàbur  Qàbuldà  qàldı  dep  giyne  tutpàń,
Kewlim  ǵàmlı  shàx  yà  gedey  emespen, 
— dep  túsindiredi  «Ózge  jurttà  sultàn  bolǵànshà, 
óz  elińde  ultàn  bol» — degendey  óziniń  Qàbuldà 

---

209
(Awǵànstàndà)  pàtshà  bolǵànınà  kewli  tolmàǵànlıǵı 
seziledi.
Hátte  óz  elin  tàslàp  Hindstànǵà  ketkeninde  de:
Tágdirimde  tàlày  shàlàlıq  boldı,
Hár  isti  oylàsàm  qátelik  boldı,
Óz  elimdi  tàslàp  Hindge  jol  àldım,
Yà,  rábbim,  neteyin,  júzi  qàràlıq  boldı, 
  
—
 dep  óz  xàlqınàn  keshirim  soràdı.  Biràq  ol  Hind-
stàndà  sháwketli  ádil  pàtshà  bolǵàn.  Hindstàn 
mámleketiniń  mádeniyàtınıń  ràwàjlànıwınà  tiykàr  sàlǵàn 
ullı  mámleketlik  isker,  àlım  hám  shàyır.
1. «Bàburnàmà»  qàndày  shıǵàrmà?
2. 1494 — 1529-jıllàrdà  qàysı  qàlàlàrdàǵı  wàqıyàlàr  sóz  
   etiledi?
3. Shıǵarmada  qàysı  dáwirdegi  wàqıyàlàr  sóz 
    etiledi?
4. Qaysı  tariyxıy  insanlar  hàqqındà  sóz  etiledi?
14—Ádebiyàt,  6-kl
 

---

210