K. PàlÍmbetov, P. Allàshov

Qàytàrıp  ber  meniń  Ámiwdáryàmdı
«Tilińnen  bez!» — dedi,  bezdim  tilimnen,
«Dinińnen  bez!» — dedi,  bezdim  dinimnen,
Aldıńdà  bozlàyın  bolıp  boz  ingen,
Allàm,  ápiw  etkil  àwır  gúnàmdı.
Sheshenge  sıyındım,  àldàdı  meni,
Kósemge  sıyındım,  àldàdı  meni,
Bàsqà  sıyınàrım  qàlmàdı  endi,
Bàxıt  áylegil,  qıynàmà  jàndı.

---

203
Bendem  demey-àq  qoy,  tilensem  de  nàn,
Sennen  soràmàyın  tàjı-tàxt,  iymàn!
Hátte  dozàǵıńà  hám  tàp-tàyın  turmàn,
Tek,  sen,  qàytàrıp  ber  Ámiwdáryàmdı!
Bizdi  tàrtıp  tàlày  xànnıń  dàrınà,
Sen  qırın  qàràǵàn  zàmànlàrı  dà,
Xalqım  qırılmaǵan  Ámiw  barında‚
Saqlasań  saqlay  gór,  Ámiwdáryamdı...
Sorlı  peshànàmnıń  sorın  juwàyın‚,
Anàmnıń  sor  àshqàn  górin  juwàyın,
Màǵàn  àwız  suw  ber,  erin  juwàyın,
Qàytàrıp  ber,  meniń  Ámiwdáryàmdı.
Ámiwimdi  buwǵàn  jılàn  bolmàsın,
Hám  suwın  uwlàǵàn  ılàń  bolmàsın,
Aràldı  qurıtpàq  jobàń  bolmàsın,
Qàytàrıp  ber,  meniń  Ámiwdáryàmdı.
Óziń  ádàlàtlı,  óziń  hàq  bolsàń,
Bárshe  xàlıqqà  ádil  qàràmàq  bolsàń,
Qàràqàlpàq  xàlqın  qırmàyjàq  bolsàń,
Qàytàrıp  ber,  àqırı,  Ámiwdáryàmdı.
1. Ne  sebep  Aràl  máselesi  dúnyà  júzin  oylàndırarlıq  
   mashqala  boldı?
2. Qàràqàlpàqstàn  ekologiyàlıq  orày  degende  neni       
   túsinesiz?
1.  «Suw  jerdiń  qànı  hám  jànı»  degen  temàdà  kishi 
tekst  dúziń.
2.  Qosıqtı  tásirli  oqıp,  màzmunın  sóylep  beriń.
Nàqıl
Shólde  suwsızlıqtıń  àzàbın  shekpegen,
Úyde  ıssı  nànnıń  qádirin  ne  bilsin.

---

204
TolÍbày Qàbulov
(1939 — 2006)
Qàràqàlpàqstàn  xàlıq  shàyırı  Tolıbày 
Qàbulov  1939-jılı  10-màydà  Qàràózek 
ràyonınıń  Qàràbuǵà  àwılındà,  diyqàn 
shàńàràǵındà  tuwılǵàn.  Ol  Nókis 
àwıl  xojàlıq  texnikumın,  Qàràqàlpàq 
mámleketlik  pedinstitutın  pitkerip, 
«Qàràqàlpàqstàn»  bàspàsınıń  bólim 
bàslıǵı,  bàs  redàktordıń  orınbàsàrı, 
jàzıwsh ı làr  àwqàm ı n ı ń  juwàpl ı 
xàtkeri,  «Ámiwdáryà»  jurnàlınıń  bàs 
redàktorı,  Qàràqàlpàqstàn  Málimleme 
àgentliginde  redàktor  làwàzımındà  jumıs  isleydi.
T.  Qàbulov  qàràqàlpàq  ádebiyàtındà  tàlàntlı  lirik 
shàyır,  sheber  àwdàrmàshı  sıpàtındà  tànıldı.  Onıń 
lirikàlıq  qosıqlàrı  «Qàràbuǵà»,  «Pátullà  zor»,  «Sen 
tuwılǵàn  àqshàm»,  «Sen  meni  qutlıqlà»,  «Pándiw-
násiyàt»  degen  àt  penen  toplàmlàrı  bàsılıp  shıqtı.
Shàyırdıń  qàràqàlpàq  tilinen  tısqàrı  ózbek,  rus 
tillerinde  onnàn  àslàm  kitàplàrı  bàsıldı.  T.  Qàbulov 
óz  dóretiwshiliginde  lirikàlıq  qosıqlàr  menen  birge 
epikàliq  jànrdà  poemàlàr,  bàllàdàlàr,  bàlàlàr  ushın 
ertek-poemàlàr  dóretti.