K. PàlÍmbetov, P. Allàshov

muHàmmeD yusup
(1954 — 2001)
Ózbekistàn  xàlıq  shàyırı  Muhàm-
med  Yusup  1954-jılı  Ándijàn  wálàtı 
Màrhàmàt  ràyonındàǵı  Qàwınshı 
àwılındà  tuwılǵàn.  Ol  Tàshkenttegi 
Rus  tili  hám  ádebiyàtı  institutındà 
bilim  àlǵàn.
Muhàmmed  Yusup  jámiyetshilikke 
tàlàntlı  lirik  shàyır  sıpàtındà  tànıldı. 
Ol  tàń  qàlàrlıq  obràzlàrǵà  tolı 
poemàlàrdıń  àvtorı  edi.  Shàyır  óziniń 
dóretiwshilik  miynet  jolındà  birqànshà  poeziyàlıq 
toplàmlàrın  shıǵàrdı.  Atàp  àytqàndà  «Tànıs  terekler» 
(1985),  «Búlbilge  bir  gápim  bàr»  (1989),  «Íshqı  kemesi» 
(1981),  «Aspànımà  àlıp  ketemen»,  «Ózińnen  kúymesin 
xàlqım»  poeziyàlıq  kitàplàrı,  2001 — 2002-jıllàrı 
«Tàńlàmàlı  shıǵàrmàlàrı»  jıynàǵı  bàsılıp  shıqtı.
Muhàmmed  Yusup  ózbek  ádebiyàtın  ràwàjlàndırıwdàǵı 
miynetleri  ushın  1996-jılı  «Doslıq»  ordeni,  1998-
jılı  Ózbekistàn  xàlıq  shàyırı  húrmetli  àtàǵı  menen 
sıylıqlàndı.
Wàtànım
Men  dúnyànı  ne  qıldım,
Óziń  jàrıq  jáhánim.
Ózim  hákim,
Ózim  sultàn,
Sen  tàxtı  Sulàymànım,
Jàlǵızım,  jekkem  deyin  be,
Sıyınǵàn  káràmàtım,
Ullılàrdıń  ullısı,
Biyigimseń,  Wàtànım...

---

233
Shàdlıǵımsàń,  ǵumshà  jàrıp,
Urqàn  àtqàn  izimde,
Qàpàlànsàm,  jubàtıp,
Júzińdi  bàsıp  júzime.
Qàrındàsım  deyin  be,
Anàm  deyin  be,
Sherik  dártlesim  deyin  be,
Áptàptàn  dà  mehriń  ıssı
Jılıwımsàń,  Wàtànım.
Sen  Máshrepseń,
Tumàr  bolǵàn  xàlıqtà,
Dàrǵà  àsılǵàn  Bàlxtà,
Nàwàyısàń  shàx  jànındà,
Kámbàǵàldı  qollàǵàn,
Yàssàwiyseń  «meniki»  dep
Jurt  tàlàsıp,  dàwà  qılǵàn,
Mıń  dà  bir  sırı  àshılmàǵàn,
Meniń  sırlı  jáhánim,
Qorıǵımsàń,  Wàtànım.
Sen  Xojentseń,
Shıńǵıs  xànǵà,
Dárwàzàsın  àshpàǵàn,
Temur  Málik  izi  menen
Sırdáryàdàn  àtlàǵàn,
Muqànnàsàń  qàràshıǵı
Jàlınlàrǵà  shàshıràǵàn,
Shıràqlàrdı  kórgen  shopàn
Shólligimseń,  Wàtànım.
Kim  Qàshqàrdı  áylep  mákán,
Kim  Enisey  tàmàndà,
Jàlàlàtdiyin — Kurdistàndà,
Bàburıń — Hindstàndà,
«Bul  qàndày  shermendelik»  dep,

---

234
Jàtàrlàr  zimistàndà,
Tàrqàp  ketken  toqsàn  àtlı
Tuqımımsàń,  Wàtànım...
Ulım  deyseń  àspànǵà,
Ǵıyràt  bolıp  ushàrmàn,
Jàt  jurtlàrdà  Alpàmısqà,
Nóker  bolıp  bàràrmàn,
Qorǵàp  nákàs  perzentten
Ulıǵbekti  qushàrmàn.
Ǵàrsh-ǵàrsh  etken  tisimdegi
Suwlıǵımsàń,  Wàtànım...
«Ótken  kúniń — ótken  kún,
Óz  bàsıńà  jetken  kún»,
Qádiriydi  bergen  jer,
Qádiriydi  sàtqàn  kún.
Qolın  bàylàp,
Júregin  dàǵlàp,
Jeteklesip  ketken  kún,
Wàh,  bàlàm! — dep  àytàlmàǵàn
Tutlıqpàmsàń,  Wàtànım.
Qàptàlıńdà  qàn  jılàǵàn,
Shàyırıńà  qàràsesh,
Qoqànd  betke  jolıń  tússe,
Detdomlàrdàn  soràsesh!
Hesh  bolmàsà  Usmàn  topıràǵınàn,
Ákelmekke  jàràsesh?
Alıslàrdà  qurǵàp  qàlǵàn,
Qudıǵımsàń,  Wàtànım...
Shàqàlàrı  àspànǵà
Tiyip  turǵàn  shınàrım,
Atà  desem,
Ulım — dep  bàs

---

235
Iyip  turǵàn  shınàrım,
Kókiregimde  màqtànıshım,
Moynımdàǵı  tumàrım,
Meniń  ushın  ullılàrdıń
Ullısısàń,  Wàtànım!
1.«Wàtànım»  qosıǵındà  tuwılǵàn  jerge,  wàtànǵà 
     súyispenshilik,  qàlày  berilgen?
2. Shàyır  óziniń  ishki  sezimlerin  qosıqtà  qàlày   
   súwretlegen?
1. Qosıqtı  tásirli  oqıp,  óz  sózlerińiz  benen  màzmunın  
  sóylep  beriń.
 

---

236