shaklida turli xil maqsadlarni mo'ljallangan pul resurslari
hosil bo'ladi. Shuningdek bu pul tovarlarga ayirboshlanadi,
pirovardida iste'mol qondiriladi. Tovar ishlab chiqarish
uchun sarflangan mehnat qurollari qiymatini ifodalovchi
qismi amortizatsiya fondiga kirib yig'ilib boradi va
moliyaviy resursga aylanadi.
Moliyaviy(pul) kapital – ma'lum qiymatga ega bo'lgan pul
va qimmatbaho qog'ozlarning yig'indisi. Moliya iqtisodiy
kategoriya bo'lib, xo'jalikning barcha sohalarida pul
munosabatlarini hosil qilish, ularni taqsimlash va ishlatish
jarayonidagi iqtisodiy munosabatlarni ifodalaydi. Mazkur
jarayonda iqtisodiy faoliyat ustuvor ahamiyatga ega, ya'ni u
pul bo'lishini talab qiladi. Tovarlar va xizmatlar
taqsimlanganda so'ng iste'mol qilinadi hamda qiymat
shaklida turli xil maqsadlarni mo'ljallangan pul resurslari
hosil bo'ladi. Shuningdek bu pul tovarlarga ayirboshlanadi,
pirovardida iste'mol qondiriladi. Tovar ishlab chiqarish
uchun sarflangan mehnat qurollari qiymatini ifodalovchi
qismi amortizatsiya fondiga kirib yig'ilib boradi va
moliyaviy resursga aylanadi.
Jismoniy(texnik) kapital ishlab chiqarishning turli xil
fazalarida ishlatiladigan va insonning mehnat unumdorligini
oshiradigon(stanoklar, binolar, kompyuterlar va oshunga
o'xshashlar) moddiy vositalar yig'indisidir. Jismoniy kapital
– ayrim qimmatbaho qog'ozlardan foydalanish bo'yicha
huwuqlar majmuasi. Lekin bu huquqlar uning egasiga hech
qanday mehnat xarajatlarisiz daromad keltiradi. Boshqacha
qilib aytganca, jismoniy kapital tovarlar ishlab chiqarish va
ishlardi bajarishda ishtirok etadigan, ilgari ishlab
chiqarilgan tovar zapaslari hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
