Kapital qo’yilmalar va kapital bozori reja: Asosiy va aylanma kapital mablag’lar. Diskontirlangan qiymat

Nominal foiz stavkasi - bu joriy pul birliklarida ifodalangan jamg‘armaga yoki ssudaga bo‘lgan daromad normasi.

Real foiz stavkasi - bu o‘zgarmas (ya'ni, inflyatsiya darajasiga ko‘ra o‘zgartirilgan) pul birliklarida ifodalangan jamg‘arma yoki ssudaga bo‘lgan daromad normasi.

Faraz qilaylik, nominal, - real foiz stavkasi bo‘lsin. - inflyatsiya darajasi sur'ati, ya'ni

bu yerda - joriy narx darajasi;

- ma'lum vaqt o‘tgandan keyingi (bir yildan keyingi) narx darajasi.

Faraz qilaylik, qandaydir joriy qiymat berilgan bo‘lib, u bir yildan keyin bo‘lsin. U holda

Pulning sotib olish kuchini aniqlaymiz. Bu yerda hozirgi sotib olish kuchi; - kelajakda sotib olish kuchi.

U holda

Bundan real foiz stavkasi quyidagiga teng:

ya'ni, yoki

Inflyatsiya darajasi (sur'ati) kichik bo‘lganda real foiz stavkasi quyidagicha hisoblanishi mumkin:

Umuman olganda, firmalarning talabi moddiy kapital ne'matga (uskuna, texnologik liniya) emas, balki vaqtincha bo‘sh bo‘lgan pul mablag‘igadir. Ushbu pul mablag‘ini moddiy kapitalga sarflab, ulardan foydalanish natijasida kelajakda oladigan foydaning bir qismini pul egasiga qaytarish kerak bo‘ladi.

Shuning uchun ham investitsiyaga talab, bu pul jamg‘armasiga bo‘lgan talab, foiz to‘lovi esa qarzga olingan pulning narxidir.

Misol. Nominal stavka - real stavka; - inflyatsiya darajasi;

Formulaga ko‘ra quyidagini yozamiz:

yoki real foiz stavkasi