Karxanani sho`lkemlestiw ha`m olardi basqariw korxananin` uliwma ha`siyetleri

3. BOSHQARIW USILLARI

Tásirdiń tiykarǵı usılları tómendegilerden ibarat : ekonomikalıq, ekonomikalıq -matematikalıq, social -psixologiyalıq hám basqalar.

Ekonomikalıq basqarıw usılları -bul adamlardıń ekonomikalıq munasábetleri hám ekonomikalıq máplerine tiykarlanǵan tásir usılları.

Ekonomikalıq mápler tórtew úlken gruppaǵa bólinedi: mámleket mápleri, sanaat mápleri, jámáát (shólkem) mápleri, shaxstıń mápleri.

Bul mápler ortasında qarama-qarsılıqlar bar. Basshılıq kórkem óneri-bul qarama-qarsılıqlardı sheshiw, maqul túsetuǵın kelisimlerdi tabıw bolıp tabıladı.

Múmkin bolǵan ekonomikalıq basqarıw qolı : ekonomikalıq ǵárejetler ( ǵárejetler), miynet ónimliligi, aqshalardı qaytarıw, baxa, mıynet haqı.

Basqarıwdıń eń zárúrli ekonomikalıq qurallarından biri jumısshılardıń mıynet haqı esaplanadı.

Ekonomikalıq hám matematikalıq usıllar tekǵana mıynet haqı ushın, bálki basqalar ushın da tap sonday optimallaw qıysıq ekstremumların tabıwǵa tiykarlanǵan usıllar bolıp tabıladı.

Social -psixologiyalıq usıllar -social áhmiyetke iye bolǵan etikalıq hám etikalıq taypalarǵa, qádiriyatlarǵa hám tálimge tiykarlanǵan individual jáne social (gruppa ) ań hám psixologiyadan paydalanıw usılları. Social processler tórt dárejege etedi:

Pútkil jámiyet (mámleket), jámáát, jumısshı gruppa, shaxs (shaxs ).

Social processlerdiń rawajlanıwın belgileytuǵın tiykarǵı faktorlar : demografik faktorlar, jas, etnik kelip shıǵıwı, 4 tálim dárejesi hám ilmiy tájriybesi, jumısshı gruppa muǵdarı, psixologiyalıq ıqlım.

Shólkemlestirilgen hám basqarıw usıllar. Insannıń arnawlı bir shólkemde islewi ushın sanalı mútajligi, minnet sezimi sıyaqlı minez-qulqlarǵa jóneltirilgen. Bul usıllar sisteması tómendegilerdi óz ishine aladı :

Huqıqıy normalar hám háreketler.

Shólkem ishinde iskerlik júrgizetuǵın shólkemlestirilgen tásir usılları.

Operatsion basqarıw processinde qollanılatuǵın basqarıw usıllar.

Islep shıǵarıwdı basqarıwdı jetilistiriwdiń tómendegi usılların qóllaw múmkin:

1. Shólkemlestirilgen hám basqarıw usıllar : islep shıǵarıw quramın optimallastırıw ushın islep shıǵarıwdı keńeytiw.

2. Social -psixologiyalıq : social siyasat háreketlerin optimallastırıw ushın siz " kafeterya" sistemasınan paydalanıwıńız múmkin, ol jaǵdayda xızmetker kárxana tárepinen usınıs etilgen eń kóp ábzal qılınǵanlardıń ulıwma diziminen tańlaw múmkinshiligin aladı. Partiya basqarıwdıń múmkinshiligi.

Etakchilikka tiykarlanǵan tásir. Etakchilik máseleleri shólkemdiń natiyjeliligine erisiw ushın zárúrli bolıp tabıladı. Jámáátte etakchilikka tiykarlanǵan basqarıw usılı sizge eń aktual mashqalalardi demde sheshiw hám qápelimde jaǵdaylarda operativ juwap beriwge múmkinshilik beredi. Etakchilik, tiykarınan, gruppa yamasa shólkemdiń maqsetlerine erisiw jolında kúshli tásir ótkeriw procesi bolıp tabıladı. Etakchilik, tiykarınan, " basshı - subordinator" emes, bálki " etakchilik - isin dawamlawshılar" sıyaqlı munasábetlerge tiykarlanadı. Hár bir menejer baslıq bolıwı múmkin emes; jámáátte rásmiy bolmaǵan baslıq payda bolıwı múmkin.

Avtomatlastırılgan basqarıw usılları -bul shólkemdi basqarıw sistemasında elektron esaplaw, telekommunikatsiya quralları hám tarmaqlardan paydalanıw, sırtqı ortalıq menen baylanıslar hám basqarıwdıń tiykarǵı funktsiyaların ámelge asırıw usılları : analiz, prognozlaw, joybarlaw, optimallastırıw hám qarar qabıllaw, buxgalteriya, qadaǵalaw, monıtorıń. Shólkemdiń avtomatlastırılgan basqarıw sistemasın (ASUO) qurıw tómendegi segizta komponentti óz ishine aladı : shólkem modelin islep shıǵıw, ASUO informaciya támiynatı, ASUO matematikalıq támiynatı, ASUO lingvistik támiynatı, ASUO programmalıq támiynatı, ASUO tarmaq támiynatı, ASUO texnikalıq támiynatı, ASUO shólkemlestirilgen támiynatı, ASUO stilistik támiynatı.

4