Karyer mexanik uskunalari

Kon haqida qisqacha ma’lumotlar
“Qizil olma” koni va foydali qazilma bo‘yicha umumiy ma’lumotlar (geologic va kon texnik tavsiflari). Qizil olma koni Chotqol tog‘ tizmasining janubiy – g‘arbiy qismida Angren daryosining o‘ng tomonida, Aqcha – Qorabog‘ soylari oralig‘ida joylashgan. Ma’muriy munosabatda Toshkent viloyati Ohangaron tumanida. Angren ma’muriyat va sanoat shahar markazidan sharqada 10 km, Olmaliq shahridan janubiy – g‘arbiy tomondan 50 km, Ohangaron shahridan g‘arb tomondan 40 km, Toshkent shahridan to‘g‘ri yo‘nalish bo‘yicha janubiy – sharq tomonda 70 km, sharqiy qurama geologik razvedka ekspiditsiya qo‘rg‘onidan 3 km g‘arbda joylashgan. Tarkibida quyidagilar kiradi: Qizil olma soy GRP kon tadqiqotdan 3 km, Angren oltinni boyituvchi fabrikasigacha 4 km. Oltin tarkibli flyus iste’molchisi Olmaliq mis eritma zavodidan 50 km da joylashgan. Angren viloyatdagi katta sanoat markaziy shaharlardan biri. Shaharda ГРЕС, Ko‘mir koni, qurilish kombinatlar zavodi, 2018 – yilda ish boshlagan keramik zavodi va shina ishlab chiqarish zavodi, oltinni boyitish fabrikasi (ЗИФ). Bu yerda ko‘mir, keramika xomashyo, flyuorit, qurilish mollari, oltin qazib olinadi. Joyning relefi qir adirli, mutloq balandliklari dengiz sathidan +1000, +1500m va 100 – 200 m nisbiy oshish bilan farqlanadi. Qarabog‘soy, Go‘shsoy, Qizilolmasoy va boshqa soylarning eroziya faoliyati natijasida paydo bo‘lgan. Qirlarning qiyaliklari 300 dan oshmaydi, vodiyning kengligi 70 – 100 m dan 700 m gacha.

Gidrografik tarmoq – katta bo‘lmagan tog‘ soylari joylashgan, ulardan ko‘pi doimiy oqimi yo‘q. kattalari Qorabog‘soy va Go‘shsoy soylaridir. Texnik va ichimlik suv ta’minlash. Angren soy oqimlaridagi maxsus suv omborlaridan taminlanadi. Konning strukturasi – konning ruda tanasi Qizilolmasoy va Qorobog‘ soyning sharqiy qismida joylashgan, konning strukturali qavatlarga ega ekanligi ma’lum bo‘ldi. Fundament va chexol qatlamlari har xil tektonik buzilish va darzlardan tashkil topgan. Fundament darzliklari balandliklari, vulqanit chexol qatlamini yopib turuvchi shimoliy – sharqiy va markaziy uchastkalarda zamonaviy eroziyon qatlamlar bilan yuviladi. Fundament darzliklari balandligi va vulkanit qatlamini yopib turuvchi shimoliy – sharqiy va markaziy uchaskalarda nisbatan sharqga chuqurlashib soy oralig‘i uchastkalarida fundament 150 – 200 m chuqurlikda joylashgan. Samarchuq va Chumauk – 2 maydonlarida fundamentning stratigrafik kontakti va chexoli Qarabog‘ darzliklariga satxdan 100 – 500 m chuqurlikga joylashgan. Chumauk 1 koni maydonlarida vulkanit podishvalari (-300) shimoliy – g‘arbiy tomonga vakup darzliklar bilan bloklarga bo‘linib, nisbiy surilish amplitudasi bilan 50 – 100 m va undan ko‘proq chuqurlikda joylashgan. Natijada chexol va fundament izo chegarasi bo‘limi sababli struktura murakkab ko‘rinish hosil qiladi.

вариант №	Талаба фамилиясининг биринчи ҳарфи	Станок типи	Бурғилаш чуҳуплиги, м	Протодьяконов шкаласи бўйича қаттиқлик коэффициенти	экскаватор типи	Трактор типи
Синов дафтарчаси номери охирги рақами 1, 2, 3
1	А, Ю, Я	СБУ-100	8	18	ЭКГ-3,2	Т-130
2	Б, Э, Щ	СБУ-125	12	16	ЭКГ-4,6Б	Т-180
3	В, Ш	СБШ-200	14	10	ЭКГ-5А	ДЭТ-250
4	Г, Ц	СБШ250МНА- 32	18	14	ЭКГ-8И	Т-330
5	Д,Ф,У	СБШ 250-55	23	12	ЭКГ- 6,3УС	Т-500
6	Ч, Т, С	СБШ-160	18	8	ЭКГ-12,5	Т-800
7	Е, П	СБШ-320	26	15	ЭКГ-15	К-702
8	Ж, Р, З	СВБ-2М	15	5	ЭКГ-20	Катерпиллар
9	И, К, Х	СБР-160	19	6	ЭКГ-10	Камацу
10	Л, М	1СБР-125	10	4	ЭКГ-4У	Либхер
11	Н, О	2СБР-125	12	2	ЭКГ-8	Дрезда
Синов дафтарчаси номери охирги рақами 4, 5, 6
12	А, Ю, Я	СБР-160	21	4	ЭКГ- 6,3УС	Дрезда
13	Б, Э, Щ	1СБР-125	8	5	ЭКГ-12,5	Т-800
14	В, Ш	СБШ 250-55	26	15	ЭКГ-15	ДЭТ-250
15	Г, Ц	СВБ-2М	14	6	ЭКГ-20	Катерпиллар
16	Д,Ф,У	СБШ-200	16	14	ЭКГ-10	Т-330
17	Ч, Т, С	2СБР-125	12	2	ЭКГ-4У	Т-130
18	Е, П	СБУ-100	18	16	ЭКГ-8	Камацу
19	Ж, Р, З	СБШ- 250МНА- 32	25	10	ЭКГ-3,2	Т-180
20	И, К, Х	СБШ-320	20	8	ЭКГ-4,6Б	К-702
21	Л, М	СБУ-125	11	12	ЭКГ-5А	Либхер
22	Н, О	СБШ-160	15	13	ЭКГ-8И	Т-500
Синов дафтарчаси номери охирги рақами 7, 8, 9, 0
23	А,Ю, Я	2СБР-125	14	4	ЭКГ-20	Т-800
24	Б, Э, Щ	1СБР-125	18	3	ЭКГ-10	Дрезда
25	В, Ш	СБР-160	13	5	ЭКГ-4У	Т-330
26	Г, Ц	СВБ-2М	10	6	ЭКГ-8	Т-180
27	Д,Ф,У	СБШ-320	8	7	ЭКГ-3,2	Либхер
28	Ч, Т, С	СБШ250МНА- 32	6	12	ЭКГ-4,6Б	Т-500
29	Е, П	СБШ 250-55	12	10	ЭКГ-5А	Т-130
30	Ж, Р, З	СБШ-160	17	14	ЭКГ-8И	Катерпиллар
31	И, К, Х	СБШ-200	22	16	ЭКГ-	ДЭТ-250
					6,3УС
32	Л, М	СБУ-125	19	15	ЭКГ-12,5	Камацу
33	Н, О	СБУ-100	14	17	ЭКГ-15	К-702

1. Mashinalar kompleksini tanlash va ularning texnik tavsiflari
1.1. Ekskavator EKG-8I
Ekskavatorlar – kon jinslarini kovlab olib ag‘darmaga to‘kish yoki transport vositasiga yuklash uchun mo‘ljalangan yer kovlaydigan mashinalardir. Barcha ekskavatorlar ikki guruhga ajratiladi: bir cho‘michli uzlukli va ko‘p cho‘michli uzluksiz ish jarayonli. Bir cho‘michli ekskavatorlar kam jipislashgan yumshoq jinslarni qazib oladi yoki yumshatilga qattiq jinslarni qamrab yig‘ib oladi va o‘z navbatida ma’lum masofaga siljitadi, siljitish vaqtida qamrash yoki qazib olish to‘xtaydi; ko‘p cho‘michli ekskavatorlarda esa bu jarayonlar bir vaqtning o‘zida bajariladi. Har qanday bir cho‘michli yoki ko‘p cho‘michli ekskavator quyidagi asosiy qisimlardan tashkil topadi: ish bajaruvchi, mexanik, yurish va kuch berish uskunalari, boshqarish mexanizmlari, rama bilan platforma, ustki qurilmalar va kuzuv. Umumiy holda ekskavatorlar quyidagi belgilari bo‘yicha sifatlarga ajratiladi:

-bajaradigan ish turi va ishga belgilanishiga ko‘ra;

-cho‘michi hajmi (V, m³ – bir cho‘michli ekskavatorlar uchun) yoki nazariy unumdorligi (Q, m³/tonna – ko‘p cho‘michli ekskavatorlar uchun) bo‘yicha;
-ish bajaruvchi, yurish va kuch berish uskunalari turi bo‘yicha;
Ekskavator ish sikli ketma – ket bajariladigan quyidagi jarayonlardan tashkil topgandir:

1. kon jinsini qazish va cho‘michni to‘ldirish (qamrash);

   
   

2. cho‘michni zaboydan ko‘tarish;

   
   

3. cho‘michni yuk to‘kish joyiga burish;

   
   

4. cho‘michdagi yukni transport vositasiga yoki ag‘darmaga bo‘shatish;

   
   

5. zaboyga burilish;

   
   

6. navbatdagi qazish jarayonini boshlash uchun cho‘michni joyiga tushirish.

   
   

1-rasm. EKG-8I ekskovatorining umumiy ko’rinishi.


1.1 EKG-8I Ekskavatorning texnik tavsifi
- Chumichining xajmi – 8,0 m³

- Strela uzunligi – 13,35 m

- Rukayat uzunligi – 11,43 m
- Maksimal qazish radiusi-18,4m
- Maksimal qazish balandligi-13,5 m
- Maksimal yuklash balandligi – 8,6m
- Maksimal yuklash radiusi – 16,3m
- Cho’michga beriladigan bosim kuchi – 800kN
- Ishchi massasi – 370t
- Divigitel quvvati– 630kVt
- Sikl davomiyligi – 26sek


EKG-8I Ekskavatorning konstruktiv sxemasi va ishlash prinsipi
2-rasm. EKG-8I ekskavatorining chizmada ko’rinishi
1-cho’mich; 2-kovsh osmasi; 3-ko’taruvchi arqon; 4-rukoyat; 5-strela; 6-strela podveskasi; 7-mashinist kabinasi; 8- ikki oyoqli ustun (stoyka); 9-yordamchi lebyodka; 10-kuzov; 11-buruluvchi platforma; 12-chiqish narvoni (zina); 13-yurish qismi; 14-rolikli aylana; 15- qaytuvchi kanat; 16-kuch berish kanati; 17-egarli uzel.
Ekskavator ishchi uskunalariga cho’mich, strela va rukoyat kiradi. Cho’mich tagidan ochiluvchi strela (5) platformaga tayanchli sharnir orqali o’rnatilgan va ikki oyoqli ustun (8) ga kanat 5 yordamida burchak ostida tortib qo’yiladi.

Cho’mich kon jinsini qamrayotganda buriluvchi platformada joylashgan ko’taruvchi baraban yordamida kanat (3) orqali ko’tariladi.

Rukoyat (4) ni zaboyga surish ya’ni rukoyatga kuch berish uchun kuch berish mexanizmidan foydalaniladi. EKG-8 ekskavatori kanatli kuch berish mexanizmi (16) ga ega bo’lib strelada joylashgan egarli uzelda(17) rukayot harakatlantiriladi.
Buriluvchi platformada ko’tarish barabanidan tashqari burish mexanizmlari, kuch berish uskunalari va ekskavatorni boshqarish mexanizmlari joylashgan.
Buriluvchi platforma rolikli aylana (14) yordamida tishli venets o’rnatilgan yurish telejkasi (13) ramasiga o’tiradi va 360 gradusga burilish imkoniyatiga ega bo’ladi.
EKG-8I, EKG-12,5 kabi ekskavatorlar esa PO «Ijorskiy zavod» (Rossiya) zavodida ishlab chiqariladi va ular kanatli kuch berish mexanizmi bilan jihozlanadi.