Kasalliklar, ularning umumiy sabablari va klinik beligilari

TARKIB KASALLIKLARI.

4 xili mavjud: Tuzilish kasalliklari, miqdor kasalliklari, son (adad) kasalliklari va vaziyat kasalliklari.

Tuzilish kasalliklari ham 4 xil bo`ladi:

1.shakl kasalliklari. U shundan iboratki, shaklning buzilishi tabiiy ko`rinishni o`zgartiradi va bunday o`zgarish faoliyatga ham ofat etkazadi. Masalan, to`g`rining egri bo`lishi, egrining to`g`ri bo`lishi, doiraning to`rtburchak bo`lishi, to`rtburchakning doira bo`lishi.

2. Oqim yo`llarining kasalliklari. Bular ham o`z navbatida uch xil bo`ladi, chunki bular a) kengayishdan bo`ladigan kasalliklar, o`uz qorachig`ining kengayishi kasali kabi, b) torayishdan bo`ladigan kasalliklar, ko`z qorachig`ining, nafas o`t adigan joylarning va qizilo`ngachning torayishi kabi, v) tiqilish bo`ladigan kasalliklar, masalan, ko`zning uzumsimon (qatlamdagi) teshiklarning, jigar tomirlarining va boshqalarning tiqilishlari kabi yoki tiqilish bo`ladi.

3.Qopchiq va bo`shliqlar kasalligi. Bular ham quyidagi 4 turlarga bo`linadi, chunki ular kattalashib, kengayadilar, yoki kichiklashib torayadilar, me`daning torayishi va Tutqanoq kasalligida miya qorinchalarining torayishi kabi, yoki tiqilib (qon bilan) to`lib ketadilar, sakta kasalligida miya qorinchalarining tiqilishi kabi.

4.Azolar yuzalarining kasalliklari, masalan, me`da va ichaklarning silliq bo`lib qolishlari kabi, yoki silliq bo`lish o`rniga g`adir – budir bo`lishlari, kekirdakning g`adir – budir bo`lib qolishi kabi.

MIQDOR KASALLIKLARI.

Ikki sinfi mavjud – ular miqdori o`sishdan bo`ladi, masalan, Fil kasalligi va olatning o`ta kattaligi kabi, - bu priapizm kasalligi deb ataladi, - yoki ular Nikomax deb atalgan odamda paydo bo`lgan kasallikka o`xshaydi, uning hamma a`zolari shu qadar katta bo`lib ketib, Harakat lanishdan ojiz bo`ladi yoki kichiklanish jinsidan bo`ladi, tilning burishishi, ko`z qorachig`ining kichiklashishi, yo bo`tungavdaning so`lishi kabi.