Kasb psixologiyasining predmeti, vazifalari va amaliy sohalari Reja: Kasbiy psixologiya maqsad va vazifalari

Kasbiy psixologiya maqsad va vazifalari

Kasbiy psixologiya fani kasb doirasidagi munosabatlar, odamlarning psixik

faoliyatini boshqarish mexanizmlari va qonuniyatlarini o‟rganuvchi fandir. Bunda
kasb egalarining psixologik asoslarini o‟rganish maqsad qilib qo‟yilgan.
Kasbiy psixologiya fanining maqsadi – kasb egalari faoliyatining taraqqiyot
qonuniyatlari, turli toifadagi shaxslar bilan o‟zaro munosabatlar jarayonida
psixologik bilimlardan foydalana olish ko‟nikma va malakalarini shakllantirishdan
iboratdir.
Shu ma‟noda, kasbiy psixologiya fanining metodologik asosini O‟zbekiston
Respublikasi Prezidentining asarlari, faylasuf-allomalarning kasb psixologiyasi
faniga oid g‟oya va nazariyalari hamda hukumat qonunlari, OvaO`MTVning
buyruq va ko‟rsatmalari tashkil etadi.
Kasbiy psixologiya fanining predmetini quyidagilar tashkil etadi:
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish kasbnegalari psixikasini har tomonlama o‟rganishdan hosil bo‟lgan bilimlar;
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish kasb
egalarining ongi, ruhiyati, onglilik va ongsizlik holatidan hosil bo‟lgan xulosalar;
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish kasb
egasi shaxsining tuzilishi, uning faoliyati va faolligini o‟rganish orqali olingan
nazariy va amaliy xulosalar.
Barcha fanlar singari kasbiy psixologiya fanining ham o‟z obyekti mavjud,
ular quyidagilardan iborat:
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish kasb
egalarining psixologiyasi;
- fuqarolarning onglilik va ongsizlik holatlari;
- shaxsning to`zilishi;
- shaxsning faoliyati;
- shaxsning faolligi va uning shakllari.
Shunday qilib, kasbiy psixologiya kasb egalari xodimlari faoliyatidagi
psixika, ong, ongsizlik kabi fenomenlarning kelib chiqishi, rivojlanish
qonuniyatlarini o‟rganuvchi fandir.
Mamlakatimizda huquqiy davlat qurish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish
jarayonining borishi ichki ishlar idoralari xodimlari zimmasiga bir qator yangi
vazifalarni yuklaydi.
Kasbiy psixologiyaning asosiy vazifasi shaxsning ichki his-tuyg‟ularini
o‟rganish, ish faoliyatida kelib chiqadigan subyektiv va obyektiv sabablarini
o‟rganishdir.
Shu bilan birga, bu fanni o‟rganish jarayonida quyidagi omillarga alohida etibor muhimdir:
- betartibsizlikning oldini olish;
- betartibsizlikni batamom tugatish;
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish soha
egalari o‟rtasida muloqot madaniyatini shakllantirish;
-fuqarolarning huquqiy bilimdonligini oshirish;
-inson omilini birinchi o‟ringa olib chiqish.
Kasbiy psixologiya fanini o‟qitishda quyidagilarga e‟tiborni qaratish zarur:
- bo‟lg‟usi qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab
chiqarish soha egalarini kasbiy psixologik bilimlar bilan qurollantirish;
- kasbiy vazifalarni hal etishda olingan nazariy bilimlardan mohirona
foydalanish va ularni hayotga, amaliyotga tatbiq etish;
-mutaxassisligiga xos zamonaviy kasbiy fazilatlarni har tomonlama
shakllantirish;
- qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish soha
yo‟nalishida ta‟lim olayotgan mutaxassislarning kasbiy qobiliyatlarni har
tomonlama rivojlantirish;
- kasbiy sezgirlik, xotira, tafakkur, fuqarolar bilan muloqotda bo‟lish va
psixologik aloqa o‟rnatish mahoratiga ega bo‟lish.
Kasbiy psixologiya fani ana shu vazifalarning maqsadi va ko‟lamidan kelib
chiqqan holda quyidagi bir qator vazifalarni bajaradi:
1) qurilish va psixologik bilimlarni chuqur o‟rganish hamda ularni ilmiy
jihatdan sintezlash;
2) qurilish tehnolologiyasi tushuncha va kategoriyalarining qurilish va
psixologik mohiyatini ochib berish;
3) qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish
xodimlariga oid asosiy obyekt - inson xulq- atvorining ruhiy jihatlarini
tushuntirish;
4) qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish
sohasi munosabatlariga kirishayotgan subyektlar o‟rtasidagi psixik jarayonlarni
o‟rganish va ularning ruhiy holatlarini ko‟rsatish;
5) jamiyatning ijtimoiy holatini tartibga solishni yanada takomillashtirish
uchun tavsiyanomalar ishlab chiqish;
6) qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish
sohasi xodimlari uchun psixologik xizmat ko‟rsatish taktikasi va metodikasini
ishlab chiqish.