Касбга йыналтириш маш\улотларининг

---

Касбга йўналтириш машғулотларининг
интерфаол усуллари 
 
Усмонова Ф.- 
А.Авлоний номидаги ХТХҚТМОМИ
 
Касб-ҳунарга йўналтириш ишларининг қанчалик илмий асосда ва тўғри 
таҳлилларга мувофиқ олиб борилиши ўқувчиларнинг бир умрлик тақдирини 
белгилашда катта аҳамиятга эга эканлиги барчага маълум.
Бу машғулотнинг асосий мақсади ҳамда мазмуни ўқувчилар ва ота-
оналарни касб танлаш ва касбга йўналтиришда тўғри йўлни топа билиш, 
хатоларга йўл қўймасликка ўргатиш ҳисобланади. қуйида шу машғулотнинг 
қисқа баёнини кўриб чиқамиз. 
Машғулот мақсади: Тингловчиларнинг касб-ҳунарга йўналтириш 
ҳақидаги билимларини ривожлантириш. 
Тингловчилар 4 ёки 6 кишидан иборат кичик гуруҳларга ажратилади. 
Ҳар бир гуруҳга қалин ватман қоғоз, қайчи, елим, ёпишқоқ қоғоз ёки 
целофан тасма (скотч) рулони, бир неча рангли маркерлар берилади. 
Амалий лойиҳа бажариш бўйича қуйидаги муаммони ҳар бир гуруҳ
ижодий ёндошган ҳолда мустақил ҳал қилиши таклиф қилинади: 
“Баланд минора макетини қуриш” ишчанлик ўйини. Вазифани 
бажаришга қуйидаги талаблар тушунтирилади: 
-фақат берилган, чекланган имкониятларга эга бўлган материаллардан 
мустаҳкам ва баланд бино макетини ясаш; 
-минора макети мустақил, қўшимча таянчларсиз мустаҳкам мувозанатда 
тура олиши керак; 
-юқоридаги шартларга жавоб берадиган ва энг баланд минора макети 
ғолиб ҳисобланади.
Бу топшириққа жами 35 минутгача, шундан: режалаштиришга –20 
минут, қуришга -15 минут вақт ажратилади.
Гуруҳлар вазифани бажариб бўлгач, макетлар синаб кўрилади, 
муаллифлар зарур деб ҳисоблаган тушунтиришларини берадилар. 
Иш юзасидан муҳокамада тингловчиларга саволлар берилади: 
Вазифани бажаришда ва тақдимотда нималарни ҳис қилдингиз? 
Аудиторияда қандай муҳит ҳосил бўлди?
Минора макетини қуришдан мақсад нима эди деб ҳисоблайсиз? 
Шу саволларга олинган жавоблар асосида тингловчиларнинг ўзаро фикр 
алмашуви, таҳлил ўтказилади.
Бунда касб-ҳунарга йўналтириш бўйича анъанавий бўлган Биламан-
Хоҳлайман-Уддалайман-Керак босқичлари билан боғлиқлик масалалари 
кўриб чиқилади. 
Шу босқичларнинг қайси бири макет тайёрлашдаги қайси босқич (пойдевор, 
деворлар, дераза, том, бошқа элементлар, дизайн, безаклари)га тўғри келиши 
ҳақида хулосалар чиқарилиб, тингловчилар шу 4 та босқични ўзлари қурган 
минора макетининг тегишли қисмларига жойлайдилар ва изоҳлаб берадилар. 

---

Гуруҳлар тақдимотидан сўнг ўқитувчи касб-ҳунарга йўналтиришнинг 4 та босқичини 
ушбу минора макетини қуриш жараёнига боғлаб тушунтиради.
«Миллий ғоя ва маънавият асослари» фанини ûқитишда интерфаол усуллардан 
фойдаланиш 
 
Холматова А.- 
А.Авлоний номидаги ХТХқТМОМИ 
 
Мақсад: Тингловчини миллий ғоя тарғиботи ва маънавий-маърифий 
ишлар самарадорлигини ошириш жараёнига фаол ва ùақиқий тарғиботчи 
сифатида жалб этиш. 
Жиùозлар: «Бунёдкор ғоялар» плакати. 
Илмий-методик қûлланмалар. 
Ватман қоғоз, маркер, А-4 ўлчамли қоғоз, рангли расмлар. 
Фалсафий таълимотлар, илмий қарашлар, бадиий асарларнинг негизида 
муайян ғоялар ётади. /оя инсон тафаккури маùсули. 
Ақлий ҳужум: Турли рангли расмлар стол устига қûйилади. 
Тингловчилар хоùлаган расмларини танлаб оладилар. Расмларга асосан 
инсон онги маùсули сифатида ўз фикр ва тушунчаларини билдирадилар. Расм 
мавзу мазмунига кûра бир сûз билан номланиб, ватман қоғозга маркер билан 
ёзиб борилади. 
Масалан: 
- қадимги Самарқанд, Регистон меъморий обидаси тасвирланган. -
қадриятлар. 
- Етим болаларни оила шароитида тарбиялаш – Ижтимоий ùимоя. 
- Табиат бойликлари (ûсимлик, зилол сув, тоғ жинслари) – Экология. 
- Компьютер саводхонлиги, интернетдан фойдаланиш–Коммуникация. 
- Рангли геометрик шакллардан қурилган пирамида, конус – Шакллар. 
- Тоғ бағрида очилган баùор элчилари – Лолалар. 
Таклиф этилган ùар қандай фикр ва тушунчалар ғоя бûла олмайди.
Гуруùларга бўлиниш: – ùар хил мевалар номи орқали машғулот 
иштирокчилари 4-6 гуруùга бûлинадилар.
МАқСАДЛАР ПИРАМИДАСИ 
I. Миллий ғоя тарғиботи ва маънавий – маърифий ишлар 
самарадорлигини оширишда:
1. Назарий билимлар. 
2. Истак-хоùишлар. 
3. Мақсадларни уддалай олиш. 
4. Эгалланиши зарур бûлган билимлар муùокама қилиниб, ёзиб 
борилади. 7 мин. 
II. Мақсадлар пирамидасида акс эттириш ва кетма-кетликка риоя қилиш. 
1. Тингловчи мақсади 
Назарий билимлар мавжудлиги. 
2. Истаклари 
Малака ошириш жараёнида хоùиш 

---

ва истаклар уйғунлиги. 
3. Уддалай олиши 
Кûникма ва малакаларни ùаётга тат-
биқ эта билиш. 
4. Зарурат
Эгалланиши зарур бûлган билим-
ларни билишга иштиёқ.