Kasbiy nutqning qo'llanilish sohalari

Internet saytlari

1. 
   http://teachyourselfuzbek.com/resources/coursebooks/–Самоучитель узбекского языка.
   
2. 
   http://solver.uz/translate.php – Русско-узбекский переводчик.
   
3. 
   http://library.ziyonet.uz/ – таълим портали
   

32-MAVZU: NUTQ USLUBLARINING QIYOSIY TAVSIFI.NUTQ USLUBLARIGA OID MATN TUZISH VA TAHLIL QILISH.YOZUV ME’YORLARIGA AMAL QILISH
Reja:

1.Nutq uslublari. So’zlashuv uslubi va uning xususiyatlari.

Tayanch tushuncha va iboralar: assimilyatsiya, dissimilyatsiya, metateza, proteza, epenteza, epiteza, varvarizmlar, vulgarizmlar, ko‘chma ma'noli so‘zlar, frazeologizmlar, qisqartmalar, subyektiv baho, to‘liqsiz gaplar, so‘z-gaplar, elliptik gaplar, ekspressivlik.
So‘zlashuv uslubi. So‘zlashuv uslubi kishilarning kundalik norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarining o‘ziga xos amal qilishidir. Bu uslub o‘z leksikasi, fonetikasi, morfologiyasi va sintaksisi bilan xalqning oddiy so‘zlashuv tilini o‘zida aks ettiradi. So‘zlashuv uslubi uchun oddiylik, soddalik, betakalluflik va hayajon xosdir. Gapning dialogik, to‘liqsiz, bir tarkibli, so‘z-gap kabi shakllaridan foydalanish so‘zlashuv uslubida nisbatan ko‘proq uchraydi.
Qaratqich qo‘shimchasi (-ning) o‘rnida tushum (-ni) kelishigining ishlatilishi (Karimni telefoni, meni kitobim); kelishik qo‘shimchalari o‘rnining almashinishi (uygaman, Toshkentga o‘qiydi); ko‘plik qo‘shimchalarining turli ma'nolari (boshlarim og‘rib ketdi, do‘konga yog‘lar keldi, dadamlar aytdilar); subyektiv baho shakllari (kichraytirish, erkalash, kesatish, ismlarga qo‘shiladigan barcha lug‘aviy shakl yasovchilar).
So‘zlashuv uslubining sintaktik xususiyati:
To‘liqsiz gaplar (Borasanmi? Nega?); so‘z-gaplar (albatta, xo‘p, mayli); gap bo‘laklari tartibining o‘zgarishi (keldim bugun ertalab o‘qishga); elliptik xarakterga ega gaplar. So‘zlashuv jarayonidagi vaziyatga ko‘ra bayonotning ma'lum qismi nutqda tushib qolishi mumkin. Bunday holatda ham tinglovchilarga fikr tushunarli bo‘ladi (Qorami? Ko‘kmi?); ekspressivlikdan foydalanish (ulgurmaymiz deyishdan ko‘ra ulgurib bo‘pmiz, ulgurmoq qayoqda, ulgurib ham bo‘ldik).