Kbk: 84(5O‘zb)7
Download 0.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Қизлар дафтарига (3)
|
yoqmay qoldi. Risolatni xoli topib, koyib berdi:
– O‘rtoqjon, bu ketishing juda qaltis-da. Esing borida etagingni yig‘ishtirib ol, Risolat! Ha, aqlingni yig‘, o‘qishingni o‘yla, – dedi u kuyinib. Risolatga bu ogoh yoqmadi. Jahli chiqib, jerkib tashladi: – Menga aql o‘rgatadigan onam uyda. Sen menga onalik qilma! O‘zingni bil! Risolat do‘stining o‘gitiga quloq osish o‘rniga teskari o‘girilib ketvordi. Shunday bo‘lsa ham Adolat dugonasining taqdiriga qo‘l siltamadi. Yana bir kun Risolatning yo‘lini to‘sdi. Endi jiddiy ta’kidladi: 71 – Sayoq yurishingni bas qil, Risolat! Bo‘lmasa oying ga borib aytaman. O‘rtamiz buzilmasin, yana boyagidek do‘st bo‘lib qolaylik desang, bas qil bu yurishingni! Ha, bas qil! – dedi Adolat qat’iy qilib. Risolatga bu ta’kid ham ta’sir qilmadi. U o‘z foydasiga aytilgan to‘g‘ri gapni emas, kulgili hangomani eshitgan odamday qah-qaha urib kuldi. Buni Adolat yaxshi tushundi. Shunday bo‘lsa ham, yana shashtidan tushmadi, so‘zida qattiq turdi. Adolat qasd ma-qasdlikka emas, zaruratdan Risolatlarnikiga borishga majbur bo‘ldi. Uyda onasi bor ekan, Adolatning kuyib-pishib aytgan gaplarini eshitib, qizining g‘ami bilan kelgan odamga rahmat aytish o‘rniga bobillab berdi: – Yursa nima bo‘pti! Ozod zamon, xohlagani bilan yuradi, xohlaganiga tegadi. Biz u bilan yurma, bu bilan yur, undog‘ qilma, bundog‘ qil, desak zamon ko‘tarmas. U qorang o‘chgur eski zamondan zo‘rg‘a qutuldig-u, yana qaytishimiz kerakmi! Siz shunga ishora qilyapsizmi? Yo‘q, kechirasiz, zamonamiz yorug‘, o‘zimiz forig‘. Mening qizim o‘ziga mahkam, men qizimga ishonaman. Qo‘ying bunaqa ig‘vo gaplarni! – dedi sho‘ring qurg‘ur ona». – Voy tavba, shunaqayam beg‘am ona bo‘lar ekanmi! – deb yubordi Hilola nafratidan o‘zini bosolmay. Saodat buvi chuqur xo‘rsindi. Risolatning onasi to‘g‘risidagi gaplar uni qattiq hayajonga solgani oshkor ko‘rinib turar edi. – E-e, ba’zi bebaxt qizlar peshanasidagi sho‘r – ko‘pincha shundan, aylanay bolalarim! Onaki bolasi ning hayot o‘nqir-cho‘nqirliklarida qoqilib qolmasli gining g‘amini yeyish o‘rniga, darvozani 72 katta ochib: «Katta ko‘cha, xohlagan joylaringga borib, xohlagan ishlaringni qillaring» deb tursa, qiz bechora adash may kim adashsin?! Axir, u hayotda yaxshilik bilan birga yomonlik ham borligini, bu qorang o‘chgur yomonlik changaliga tushganning holi voy ekanini qayerdan bilsin? Meni o‘sha xotinning o‘z qiziga, o‘z jigargo‘shasiga munosabati, bu sovuq munosabatda onalik mehri, onalik tashvishi yo‘q ligi hayron qoldirdi. O‘ylab qaranglar-a: insonni-ku, biz jonivorlar olamining eng aqlli xilqati deb bilamiz. Yo‘q, shunday deb taniymiz. Risolatning onasi ham, shubhasiz, aqlli xilqat toifasiga, inson toifasiga kiradi. Shunday bo‘lgandan keyin, u xotinning og‘zidan chiqqan gapga, xulq-atvoriga qarab g‘azabing kelmay ilojing qancha? U beandisha, onaman, deb bosh ko‘tarib yuraverib di-yu, lekin onalik burchi nimalardan iboratligi ustida hech o‘ylab ko‘rmabdi. Tovuq ham ona. Odamchalik aql- farosati yo‘q shu kichkina jonivor ham jo‘jalarini tashqariga olib chiqqanda, bor, bilganlaringni qil, deb ixtiyorni jo‘jalariga berib qo‘ymaydi- ku! Aksincha, jo‘jalari donlashayotganda ko‘zi tevaragida bo‘ladi – kalxat chovlab ketmasin, deb. Jo‘jalari to‘yganda esa qanotlari ostiga yashirib oladi – mushuk ilib ketmasin, deb. Risolatning onasi-chi? U nima qildi? Bolasini yomon ko‘zdan, yomon yo‘ldan ehtiyot qildimi? Yo‘q, qilmadi. Aksincha, odamlar ichida yomon xulqlilari ham borligini pisand qilmay, qizini o‘z mayliga tashlab qo‘ydi. Esiz, ona! Sadqayi, ona! Saodat buvi ichida g‘alayonga kelgan nafratini bosolmay, bir necha daqiqa yerga qarab o‘tirdi. 73 Lablari qimirladi-yu, uni chiqmas edi. Tursunoy yana choy quyib tutdi. Saodat buvi piyolani olib, yoniga qo‘ydi – ichmadi. Keyin mungga cho‘kkan alamli ko‘zlarini qizlarga tikib, g‘am to‘la tovushda dedi: – Xo‘p, endi u yog‘ini o‘qiylik. «Adolat yig‘la- Download 0.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|