Kegl cc pechat indd

27-rasm.
Masala yechish namunalari
1. Bola og^£irligining bosim kuchi 500 N. Oyoq kiyimlarining ostki yuzasi 300 sm². Bolaning polga beradigan bosimi nimaga teng?
Berilgan: ^=500 N 5=300 sm²
P
= ?
Formulas i:
'-7
Yechilishi:
5=300 sm² ni m² ga aylantirib olamiz:
5=300 sm²=300 • m².
soon __50Q 155.^.= _{16666> (6) Pa}
3
10?
3 ПГ
Javobi: p= 16666, (6) Pa.
2. O'lchamlari 20, 10 va 5 sm bo‘lgan g‘ishtning og‘irligi 10N ga teng. G^£ishtning turli holatlari uchun tayanchga beradigan bosimlarini hisoblang.
Berilgan:
^=10 N
/, = 20 sm l₂ = 10 sm /₃ = 5 sm
Formulasi:
'-T
. = ?
1-holatda g‘ishtning tayanch yuzasi S_l = l_i ■ l₂
teng. S.
x 10 sm = 20 • щрт
20 sm 10x
^P' ~ $ ^;Pl ~
i²
10 u 1 ] 100
1000 II
— r-500 Pa.
x Ш,
Javobi: p_{= 500 Pa.
Yechilishi: 2-holatda g‘ishtning ta­yanch yuzasi S₂ = l_x ■ l_y 5₂ = 20sm • 5sm=
⁼²®' Ш^{т 5} ' ШГ^т=
Pi
ш^т>
10 H
^Pl~k^;
-m
1000 4-
m
100 = 1000 Pa.
Javobi: p₂= 1000 Pa.
3-holatda g‘ishtning ta­yanch yuzasi *S^,₃=/₂ /₃, = 10 sm - 5 sm =
= ¹⁰ Щ-^{т 5} Iio^m=
1000 Fl --
10H
1000 10 1000 н
■2000 Pi.
j Hl¹
Javobi: p = 2000 Pa.
58
Amaliy topshiriq
Massangizni va oyoq kiyimingizning ostki yuzasini bilgan holda tik turgan holatingizda qancha bosim berishingizni aniqlang. Massani maktab tibbiyot yoki jismoniy tarbiya xonasida o^£lchash mumkin. Yuzani topish uchun oyoq kiyimingizni katak daftar varag‘iga qo^£yib, chetki qismini chizib chiqing. Butun kataklar sonini sanang. Unga butun bo^£lmagan kataklar sonining yarmini qo^£shing. Hosil bo^£lgan sonni 0,25 sm² ga ko^£paytiring.
1. Kundalik turmushda bosimga doir kuzatgan tajribalaringizni aytib bering.
2.Nima sababdan yengil avtomobil shudgorda botib qoladi-yu, og⁽ir traktor bemalol yuradi?
3.Bichish-tikish ishlarida ishlatiladigan angishvonaning vazifasini bilasizmi?
4. Odam yerga qaysi vaqtda ко ‘proq bosim beradi: to‘xtab turgandami yoki yugurayotganidami?
5-mashq
1. Jismning og^£irlik kuchi va tayanchga beradigan bosimi ma’lum bo^£lsa, yuzani qanday hisoblash mumkin?
Ы
2. 0,02 necha paskalga teng?
3*. Uyning ayvoni 8 ta ustunda qurilgan. Har bir ustunning ko^£ndalang yuzasi 400 sm². Ay von tomiga yopilgan materiallar massasi 1500 kg bo^£lsa, ular har bir ustunga taxminan qanday bosim beradi? {Javobi: 45937,5 Pa.)
4. Yuzasi 0,1 sm² bo^£lgan mixga 20 N kuch bilan ta’sir etilsa, bosimi qanchaga teng bo^£ladi?
H
5. 5 Pa necha ga teng?