Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

 
VII.4. O'lchov asboblari 
Ish joylaridagi elektromagnit maydoni intensivligini jbaholash 
uchun elektromagnit maydoni hosil qilayotgan manba yaqinida 
maydonning elektr va magnit kuchlanishlari ayrim-ayrim o'lchash bilan 
belgilanadi.
Chunki elektromagnit maydoni zonadagi elektr va magnet 
maydonlarining umumiy ta'siri ostida vujudga keladi (29 - rasm).
Elektromagnit maydonining kuchlanishini o'lchaydigan asosiy asbob 
IEMP - bva uning birmecha modiflkatsiyalari mavjud. Bu asbob 
yordamida elektr maydonining 50 Gs-100 kGs va 100 kGs-30 MGs, 
shuningdek, magnit maydonining 100kGs -1,5 MGs diapazonlarida 
elektromagnit maydonining kuchlanishini o'lchash imkoniyatini beradi.
Umumiy ushchi chastotalar diapazonida kuchlanish qiymati elektr tarkibi 
bo'yicha 5-1000 Vt va magnit tarkibi bo'yicha 0,5-300 A/m bo'lganda 
aniqlik darajasi 20% tashkil qiladi.

---

138 
Asbob komplektiga kuchlantiruvchi blok, elektr kuchlanish 
maydonini o'lchash uchun dipol antenna. va magnit maydoni 
kuchlanishini o'lchash uchun ramasimon antenna va kuchlanish 
taqsimlagich kiradi.
O'lchash davrida asbobning antennasi o'lchanishi maydonga 
o'rnatiladi va uning holati asbob strelkasi shkalada maksimal miqdorni 
ko'rsatguncha harakatlantiriladi. 
UVCh-SVCh diapazonidagi kuchlanish oqimi ko'pincha PO-1 
(29-rasm, a, b) asbobi bilan o'lchanadi. 
29-rasm. Magnit maydonining kuchlanish oqimi zichligini o'lchash 
asbobi. 
 
VII.5. Lazer nurlaridan saqlanish 
 
Ko'z hujayralarida yog'simon qavat mutlaqo yo'q, shuning uchun 
lazer ko'z uchun nihoyatda xavfli. 
Shuning uchun O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vaziriigi 
tomonidan optik kvant generatorlari bilan ishlayotgan kishilar uchun 
vaqtinchalik sanitariya normalarini belgilashda ko'z qobig'ining intensiv 
nurlangandagi yo'l qo'yilishi mumkin bo'lgan chegarasi, shuningdek, 
birmuncha nozik bo'lgan ko'z qorachig'i uchun chegara miqdorlar 
belgilangan. 
Yo'l qo'yilishi mumkin bo'lgan oqim zichligi rubinli lazerlar uchun 
10
-8
- 2; 10
-2
Dj/sm
2
, neodimli lazerlar uchun 10-7 - 2; 10~7 Dj/sm2 
(bularning ikkalasi impulsli rejimga bog'liq) Geliy neon uchun 10-6 
Dj/sm2 (uzluksiz rejim) miqdorida belgilangan. 
Lazer nurlaridan saqlanish uchun to'siqlardan va xavfsizlik 
belgilaridan foydalaniladi. 
To'siq qurilmalari va belgilar xavfli zonada odam bo'lmasligini 
ta'minlaydi. Lazer ustanovkalari o'rnatiladigan xonalar alohida va maxsus 
jihozlangan bo'lishi kerak. 

---

139 
Bunda lazer nuri asosiy o'tga chidamli devorga qarab yo'naltirilgan 
bo'lishi kerak. Bu devor va shuningdek, xonaning boshqa devorlari ham 
nur qaytarish koeffitsiyenti juda oz bo'lgan materiallardan bo'lishi kerak. 
Jihozlarning ustki qoplamalari va detallari yarqirash xususiyatiga ega 
bo'lmasligi kerak. Xonaning yoritilishi maksimal miqdorda bo'lishi kerak, 
chunki bu holda ko'z qorachig'i minimal kengaygan bo'ladi. 
Lazer ustanovkalarini ma'lum masofadan turib boshqarishni 
ta'minlash va avtomatlashtirish yaxshi natija beradi. 
Shaxsiy muhofaza aslahalari sifatida yorug'lik flltrli muhofaza 
ko'zoynagi, muhofaza to'siqlari sifatida xalat va qo'lqoplarni tavsiya qilish 
mumkin. Nazorat o'lchovlari maxsus usullar bilan tegishli apparaturalarni 
qo'llab olib boriladi.