Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

V.6. Shovqinga qarshi shaxsiy muhofaza aslahalari 
 
Ba'zi bir texnologik jarayonlarda shovqin darajasini umumiy texnik 
vositalar yordamida kamayitirish imkoniyati bo'lmay qoladi. Masalan, 
shtampovka sexlarida, mixlarni qalpoqlash yo'li bilan biriktirish sexlarida 
metall qirqish sexlarida, shuningdek, ichdan yonar dvigatellarini sinovdan 
o'tkazishda, shovqinni yo'qotish, shuning bilan birga ishchilarning shovqin 
kasalliklariga tushmasliklarini ta'minlash birmuncha qiyinchiliklar 
tug'diradi. Bunday hollarda ishchilar uchun shaxsiy muhofaza 
vositalaridan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanada. Sanoat 
korxonalarida shovqinga qarshi shaxsiy muhofaza aslahalari sifatida 
vkladish, naushniklar va shlemlardan foydalaniladi. 
Vkladishlar. Bu paxtadan qilingan, quloq teshigiga o'rnatishga 
mo'ljallangan vositadir. Uning samaradorligini oshirish maqsadida ba'zi 
bir parafinga o'xshash moddalar shimdiriladi. Bundan tashqari, qattiq 
moddalardan, masalan, rezina, ebonit kabilardan yasalgan vkladishlardan 
ham foydalaniladi. Vkladishlar eng arzon va ishlatishga eng qulay 

---

104 
vositalar hisoblanadi. Lekin ularning samaradorligi oz, ya'ni 5-20 dB 
gacha tovushni kamaytira oladi. 
Shuningdek, 
ba'zi 
hollarda 
noqulayligi 
quloq 
teshigini 
yallig'lantirishi mumkinki, bu uning salbiy jihatlari hisoblanadi. 
Naushniklar. Sanoat korxonalarida VSNIIOT naushniklaridan keng 
foydalaniladi. Naushniklar quloqni yaxshi berkitadi va prujinalar 
yordamida ushlab turiladi. Naushniklar past chastotadagi tovushlarga 
nisbatan yuqori chastotadagi shovqinlardan yaxshi muhofaza qiladi. Uning 
samaradorligi 7—38 dB atrofida bo'ladi. 
Shlemlar. Haddan tashqari katta shovqin sharoitida (120 dB dan 
ortiq) shovqin inson bosh miyasiga ta'sir ko'rsatadi. Bunday hollarda 
naushnik va vkladishlar hech qanday foyda bermaydi. Shuning uchun bosh 
miyani muhofaza qiladigan shlemlardan foydalaniladi.