Кимё фанидан абитуриентлар

1s
2s 2p
3s 3p 3d
4s 4p 4d 4f
5s 5p 5d 5f 5g
6s 6p 6d 6f 6g 6h
7s 7p 7d 7f 7g 7h 7k
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
347. Элементлар оилага бўлиниши нимага асосланган? Элементлар охирги поғ оначасининг кўринишига қарабs-, p-, d-, f-оилаларга бўлинади. Масалан: натрий 3s¹ s-оилага мансуб,олтингугурт 3s²3p⁴- р-оилага мансуб.
348. Асосий ва қўшимча гуруҳ элементлари қандай ташқи қобиққа эга? Асосий гуруҳ элементлари s- ва p-оилаларга, қўшимча гуруҳ элементлари d- ва f-оилаларга мансуб.
349. Орбиталлар қандай шаклга эга?
s-орбиталлар шарсимон, p-орбиталлар гантелсимон, d- орбиталлар қўш гантелсимон шаклга эга.
350. «қўзғалган ҳолат» деганда нима тушунилади? «қўзғалган ҳолат» деганда атомнинг ташқи қобиғидаги жуфт электронларнинг ажралиб тоқ поғ оначаларга ўтиши тушунилади. Масалан, 2s²2p² ҳолат углероднинг
тинч ҳолатига тўғри келади. У қўзғалган ҳолатда 2s¹2p³ кўринишда бўлади:
351. Электрон тинч ҳолатдан қўзғалган ҳолатга ва аксинча ўтганда нима содир бўлади?
Электрон тинч ҳолатдан қўзғалган ҳолатга ўтганда энергия ютилади. Аксинча,
қўзғалган ҳолатдан тинч ҳолатга ўтганда энергия ажралади.
352. қайси элементларда поғ оначалар тўлиш тартибидан четланиш кузатилади? Бу четланиш нима деб аталади?
Тартиб рақамлари 24, 29, 42, 44, 45, 46, 47, 79 бўлган элементларда поғ оначаларнинг тўлиш тартибидан четланиш кузатилади. Бу ҳолат «электрон кўчиши, сакраши ёки қулаши» деб аталади. Бунда охирги s-поғ оначадан d- поғ оначага 1 та электрон ўтиши содир бўлади. Масалан: Z=24 элемент учун ташқи қобиқ кўриниши поғ оначаларнинг тўлиш тартибига биноан 4s²3d⁴ эмас,4s¹3d⁵ кўринишда. Z=46 элементда 2 та электрон ўтади. яъни, 5s²4d⁸ эмас, балки 5s⁰4d¹⁰ кўринишда.
353. Оддий ва қўзғалган ҳолатдаги валентлик қандан аниқланади?Ташқи қобиқдаги тоқ электронлар сони валентликни белгилайди. Бунда атом тинч ҳолатдан қўзғалган ҳолатга ўтиши учун имкон бўлса, элемент ўзгарувчан
валент ликка эга бўлади.
354. Манфий ионларнинг электрон конфигурациялари қандай тузилади?Манфий ионларнинг электрон конфигурацияларини тузишда ташқи қобиққа элемент олган электронлар сони қўшиб қўйилади. Масалан, Р^-3 ионининг электрон конфигурацияси 3s²3p⁶ кўринишда(3s²3p³+3e).
355. Мусбат ионларнинг электрон конфигурациялари қандай тузилади? Мусбат ионларнинг электрон конфигурацияларини тузишда ташқи қобиқдан элемент берган электронлар сонини айириб ташланади. Масалан, S⁺⁴ ионининг электрон конфигурацияси 3s²3p⁰ кўринишда.
356. Мавжудмас орбиталлар деганда нима тушунилади? Мавжудмас орбиталлар деб электрон конфигурация тузишда иштирок этмайдиган орбиталларга айтилади. Бу мавжудмаслик 2 хил бўлиши мумкин:
1)умуман мавжудмаслик, масалан, 1р, 2d, 2f каби; 2)вақтинча мавжудмаслик, масалан, 7р, 8s, 7d каби.
357. Электрон конфигурациялар қисқа кўринишда қандай ёзилади? Электрон конфигурацияларни қисқа кўринишда ёзиш чун нодир газлардан фойдаланиш қабул қилинган. Яъни бирор элемент электрон конфигурациясидаги
нодир газ қобиғига эга бўлган қисм ўрнига шу нодир газ белгиси ўрта қавс ичида ёзилади. Масалан: Z=38 бўлган элементнинг электрон конфигурацияси [Kr+5s² кўринишда ёзилади.
358. Клечковский қоидаси қандай ифодаланади? Клечковский қоидаси: атом электрон орбиталларининг энергетик ҳолати бош ва орбитал квант сонлари йиғин дисининг қийматига боғ лиқ. Клечковский