Kimyo – moddalarning tarkibi, tuzilishi, xossalari va ularning bir turdan boshqa turga aylanish sababi va qonuniyatlarini o‟rganadigan fandir. Modda va jism biz ko‟rib turgan narsalarning hammasi umumiy nom bilan tabiat


Download 166.89 Kb.
bet3/11
Sana18.11.2023
Hajmi166.89 Kb.
#1785978
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
1-dars. Dastlabki tushunchalar

Aralash moddalar (aralashmalar) - Har xil molekulalardan (har xil zarrachalardan) hosil bo‟lgan moddalar. Masalan: Dengiz suvi, xavo, neft, tuproq, un, bromli suv, oxakli suv, po‟lat, cho‟yan, shisha, plastmassa, choy, vodoprovod suvi, vino, yog‟ va moylar, benzin, vazelin, bo‟yoqlar, sok, dorilar, zar suvi, kofe.




  1. Toza (sof) moddalar - Faqat bir xil molekuladan (bir xil zarrachalardan) hosil bo‟lgan moddalar. Masalan: H2O - suv (distillangan), C12H22O11 - shakar, H2SO4 - sulfat kislota, O3 - ozon, S - oltingugurt, Fe - temir, Au - oltin, CO2 -karbonat angidrid, CH4 - metan, NH3 - ammiak, CaCl2 - kaltsiy xlorid, C – olmos, Na2CO3·10H2O – kristall soda va boshqalar.

Sof moddalar deyarli tabiatda uchramaydi. Tabiatdagi moddalar aralashmalar holida bo‟ladi.

Kimyoda ishlatiladigan moddalar tozalik darajasiga qarab, quyidagi guruhlarga bo‟linadi: texnik toza(t), sof toza (s), analiz uchun toza (a.u.t), kimyoviy toza (k.t), maxsus toza (m.t). Ushbu tartibda moddalarning tozalik darajasi ortib boradi.

Tarkibi va xossalari butun hajmi bo‟yicha bir xil bo‟lgan moddalarga – sof, toza moddalar deyiladi. Toza moddalar molekulasi tarkibiga qarab 2 guruhga bo‟linadi:








OLIMOV XURSAND 99 742 42 99

  • Oddiy moddalar bir xil element atomlaridan hosil bo‟lgan moddalar: Cl2, Cu, P4, He, S

  • Murakkab moddalar har xil element atomlaridan hosil bo‟lgan moddalar: H2SO4, NaOH, H2O




Download 166.89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling