Kimyo fani haqida


Oddiy va murakkab moddalar. Kimyoviy elementlar


Download 95.07 Kb.
bet5/7
Sana18.06.2023
Hajmi95.07 Kb.
#1587356
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
KIMYO FANI HAQIDA

Oddiy va murakkab moddalar. Kimyoviy elementlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sof moddalar orasida oddiy (bitta kimyoviy element atomlaridan iborat) va murakkab (bir nechta kimyoviy elementlarning atomlaridan hosil boʻlgan) moddalarni ajratish odatiy holdir.
Oddiy moddalarni „atom“ va „kimyoviy element“ tushunchalaridan farqlash kerak.
Kimyoviy element — bu aniq musbat yadro zaryadiga ega boʻlgan atom turi. Barcha kimyoviy elementlar elementlarning davriy jadvalida keltirilgan. VA. Mendeleev ; Har bir element davriy tizimda oʻz seriya (atom) raqamiga ega. Elementning seriya raqamining qiymati va bir xil element atomi yadrosi zaryadining qiymati bir xil, yaʼni kimyoviy element bir xil seriya raqamiga ega boʻlgan atomlar yigʻindisidir.
Asosiy maqola: Kimyoviy element
Oddiy moddalar kimyoviy elementlarning erkin shakldagi mavjudligi shakllari; har bir element, qoida tariqasida, tarkibi jihatidan farq qilishi mumkin boʻlgan bir nechta oddiy moddalarga (allotropik shakllar) mos keladi, masalan, atom kislorodi O, kislorod O 2 va ozon O 3 yoki kristall panjarada, masalan, olmos va grafit. uglerod C elementi uchun. Shubhasiz, oddiy moddalar mono- va koʻp atomli boʻlishi mumkin.
Murakkab moddalar boshqacha tarzda kimyoviy birikmalar deb ataladi. Bu atama moddalarni oddiy moddalardan (kimyoviy sintez) birlashadigan kimyoviy reaksiyalar natijasida olinishi yoki kimyoviy parchalanish reaktsiyalari (kimyoviy tahlil) yordamida erkin shakldagi elementlarga (oddiy moddalar) ajralishi mumkinligini anglatadi.
Oddiy moddalar murakkab moddalarning kimyoviy parchalanishining yakuniy shakllaridir. Oddiy moddalardan hosil boʻlgan murakkab moddalar tarkibiy moddalarning kimyoviy xossalarini saqlamaydi.
Yuqoridagilarning barchasini umumlashtirib, biz yozishimiz mumkin:
�⇄���, Qayerda
E — oddiy moddalar (erkin shakldagi elementlar),
C — murakkab moddalar (kimyoviy birikmalar),
S — sintez,
A — tahlil.
Hozirgi vaqtda kimyoviy moddalarning „sintezi“ va „analiz“ tushunchalari kengroq maʼnoda qoʻllaniladi. Sintez deganda kerakli moddani ishlab chiqarishga olib keladigan har qanday kimyoviy jarayon tushuniladi va shu bilan birga uni reaksiya aralashmasidan ajratib olish mumkin. Tahlil — bu moddaning yoki moddalar aralashmasining sifat va miqdoriy tarkibini aniqlashga imkon beradigan har qanday kimyoviy jarayon, yaʼni maʼlum bir modda qanday elementlardan iboratligini va ushbu moddadagi har bir elementning tarkibini aniqlash. Shunga koʻra, sifat va miqdoriy tahlil ajralib turadi — kimyoviy fanlardan birining ikkita tarkibiy qismi — analitik kimyo.

Download 95.07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling