Kimyo, fizika va hisoblash texnikasmmg so4nggi oln

. = 2
^
3
 
(1.1)
h 
h 
4
LI -jadval.
Spektroskopiyada chastota va toiqin uzunliklari diapazonlari
qiymati
Spektrlar
Chastota, llz.
Toiqin uzunligi
O lchov birligi
YaGR
to 18 - 1021
~3 pm
mm/s
Rentgen
Ю17- 1018
3 nm-3 pm
eV
Fotoelektron
10I4- 1 0 16
3-700 nm
7 v ~
Elektron
1014- I G *
.1-700 nm
nm
Tebranma
J0l2- 1 0 14
3 mkm-3 ram
sm*1

---

Aylanma 
• 
ЕРК
j 
lb10 - IО12
YaMR
j
I Oy — 1011
I 0 7 - 1 0 s
J06- 1 0 9
3 sm-0,03 mm
-3 sm
~5 m
30-300 m
MHz
MHz
MHz
MHz
Spektr liniyalari 
intensivligi 
yoki 
spektr 
chiziqlari, 
avvaio,dastlabki holatdagi modda molekulalari soniga bogiiq 
■yuiilishda quyi pogona, sochilishda esa yuqori pogbonadagi 
namuna molekulalari 
miqdori 
bilan 
belgilanadi. 
Issiqlik 
muvozanatida pog4onadagi molekulalar soni esa Bolsman 
taqsiiuioti bilan aniqlanadi:
Wj 
St
No va Ni - yuqori va quyi pog'onalardagi molekulalar soni, 
g
2
va gi - yuqori va quyi sohalardagi molekulalaming statistik 
og'iriigi, ЛВ
2.1
- energiya orasidagi farq, k - Bolsman doimiysi, T
- temodmamik harorat.
Elektron o4ishlar va ko‘pgina tebranma olishlarda AE »
kT boigani uchun odatdagi haroratda yutilish spektrlari asosiy 
(siugiet) holatdan yuqori (triplet) holatga ko'chish bilan 
xarakterlanadi. 
UB 
spektroskopiyada 
tushadigan 
nur 
energiyasining asosiy qismi faqat elektron ko'chishlami emas, 
balki tebranma va aylanma o'tishlarai ham belgilaydi. Kvaut- 
kimyoviy tanlash 
qoidasiga ko'ra energetik o‘tishlarning 
d.itimoiligi spektrlar intensivligi ga to'g^ri proporsional boiadi. 
Barcha energetik o'tishlarning ehtimolligi tegishli (elektrik, dipol, 
kvadrupol, magnit) momentlarga bogiiq boiadi.