Kinematika asoslari. Harakat haqida umumiy tushuncha. Tezlik va tezlanish. Reja

Agar jismning boshlang’ich tezligi 0 ga teng bo’lsa, u holda formula
quyidagi ko’rinishga keladi.

Agar vaqt bo’lsa o’rtacha tezlik bilan harakat qilayotgan jismning bosib o’tlgan S yo’l:

Yuqoriga tik otilgan jismning harakat tenglamalari.Yuqoriga V₀ tezlik bilan tik otilgan jismning harakati tezlanishi g va oxirgi tezligi nol (V_t=0) bo’lgan tekis sekinlanuvchan harakatdan iborat bo’lib bosib o’tilgan balandlik quyidagicha ifodalanadi.

O’rtacha tezlik orqali bosib o’tilgan balandlik

Gorizontal otilgan jism harakati. Agar jismning oxirgi tezligi nolga teng bo’lsa u holda bosib o’tilgan balandlik quyidagiga teng:

G orizontal otilgan jismning harakati o’zaro perpendikulyar yo’nalishdagi ikki harakatning yig’indisidan iborat .
dan
U vaqtda gorizontal yo’nalishda o’tilgan yo’l:

Jismning yerga tushish nuqtasidagi tezligi:
Egri chiziqli harakatda ko’chish, tezlik va tezlanishlar. Jismning aylanib chiqish davri va chastotasi. Тrayektoriyasi to’g’ri chiziq bo’lmay, balki egri chiziq bo’lgan harakatlar tabiatda ham, texnikada ham ko’p uchrab turadi. Bunday harakatlar egri chiziqli harakatlar deb ataladi. Kosmik fazoda sayyora va sun’iy yo’ldoshlar, Yerda esa xilma-xil transport vositalari, mashina va mexanizmlarning qismlari, daryo suvi atmosfera havosi va hokazolar egri chiziqli trayektoriya bo’ylab harakat qiladi.
Egri chiziqli trayektoriyaning har qanday nuqtasida jism harakatining oniy tezligi trayektoriyaga shu nuqtada o’tkazilgan urinma bo’ylab yo’naladi.
B unga charx toshning ishiga qarab ishonch hosil qilish mumkin. Agar aylanayotgan charx toshga po’lat sterjen uchini bosib tursak u holda toshdan ajralayotgan qizigan zarralar uchqunlar ko’rinishida sochiladi. Uchqunning uchib chiqish yo’nalishi hamma vaqt toshga sterjen tegib turgan nuqtada aylanaga o’tkazilgan urinma bilan bir xil bo’ladi.