Kinematika asoslari. Harakat haqida umumiy tushuncha. Tezlik va tezlanish. Reja

Gildiraklari bir joyda aylanayotgan avtomobilning gildiraklaridan sachrayotgan loy parchalari ham aylanaga o’tkazilma urinma bo’ylab yo’naladi.
Oniy tezlik.E ndi jismning A nuqtada bo’lgandagi tezligini topaylik. Shu m aqsadda harakatlanish vaqti t ni tobora kichraytira boramiz, ya’ni .
t cheksiz kichraytirib borilganda urtacha tezlik oniy tezlik ga intiladi.
Jismning aylana bo’ylab tekis harakatidagi tezlanish Jismning aylana bo’ylab harakatida tezlikning moduli garchi o’zgarmasada, yo’nalishi o’zgarganligi uchun bu harakatda ham tezlanish mavjuddir.
Jism aylana bo’ylab harakat qilganda aylananing har qanday nuqtasidagi tezlanish markazga intilma tezlanishdir, ya’ni radius bo’ylab aylananing markaziga tomon yo’naladi.
Тezlanishning moduli hamma nuqtalarda bir xil bo’lib, quyidagiga teng: chiziqli tezlik kvadratining aylanish radiusiga bo’linganiga teng.

Jismning bir marta to’liq aylanib chiqishiga ketgan vaqtga miqdor jihatdan teng bo’lgan fizik kattalikga aylanib chiqish davri deyiladi va Т harfi bilan belgilanadi.
Agar nuqta (jism) vaqt ichida N marta to’liq aylansa, aylanish davri quyidagiga teng bo’ladi:

Т davr ma’lum bo’lsa, tezlikni topish mumkin. Т davrga teng vaqt ichida jism aylananing 2R uzunligiga teng bo’lgan yo’l bosib o’tadi, bundan

ga bu qiymatni qo’ysak,
bo’ladi
Jismning vaqt birligi ichida qancha aylanib chiqishini ko’rsatadigan songa miqdor jihatdan teng bo’lgan fizik kattalikka aylanib chiqish chastotasi deyiladi.
, birligi yoki Gers
Davr va chastota o’zaro teskari munosabat bilan bog’langan.
va

Xulosalar: Jismlarning, yoki jism qismlarining bir-biriga nisbatan o’rnining o’zgarishiga mexanik harakat deyiladi.
Moddiy nuqta deb - ma’lum massaga ega bo’lgan va harakati o’rganilayotgan holda,
o’lchamlarini hisobga olmaslik mumkin bo’lgan jismga aytiladi.