Kinematika
Download 1.05 Mb.
|
Oquv qollanma Fizikadan olimpiada masalalari
t1=n1T1=n2T2 va T1=2 ; T2=2
t1=kn1 ; t2=kn2 k- soat konstruksiyasiga bog’liq proporsionallik koeffisienti. ; va (1) gt=G ; gp=G bularni (1) ga qoyib t=t1 ni olamiz. t1- bir sutkadagi vaqt, Rer – yer radiusi. Son qiymatlarini qo’yib, soat t=70 sek oldinga ketishini aniqlaymiz. MOLEKULYAR FIZIKA VA TERMODINAMIKA 26. tx=200C havo muhitida dyuar idishda ta=-1950C temperaturadagi azot bor. Bu idishda =24 soat davomida v1=1dm3 azot bug’lanadi. Agar shu idishdagi tm=00C li muzni 2=22.5 soat davomida m2=40g erishi ma’lum bo’lsa, azotning solishtirma issiqlik sig’imini aniqlang. Bunda idish ichida issiqlik uzatilishining tezligini idish ichi va tashqarisidagi temperaturalar farqiga proporsional deb qaralsin. Suyuq azotning zichligi 1=0.8 g/sm3, muzning solishtirma erish issiqligi =3.3105 J/kg. Yechish: Dyuar idishi ideal issiqlik izolyatori bo’la olmaydi, chunki tashqi muhit bilan issiqlik almashinuvi sodir bo’ladi. Issiqlik balansi tenglamasi Q= U, chunki bu holda ish bajarilmaydi. Tashqaridan kirgan issiqlik idish ichidagi moddaning ichki energiyasining ortishiga sarf bo’ladi, ya’ni masala shartiga ko’ra Q/ =k(t2-t1) -idishga Q issiqlik berishga ketgan vaqt. Q/ -issiqlik uzatish tezligi. k-idish materiali va tuzilishiga bog’liq proporsionallik koeffisienti. t2-t1 -tashqi va ichki temperaturalar farqi. vaqtda suyuq azot Q1=k(ta-tx) issiqlik oladi. Buning hisobiga azot molekulalarining ichki energiyasi U1=rm1 ga ortadi m1-bug’langan azot massasi, r- azotning solishtirma bug’lanish issiqligi. Energiyaning saqlanish qonuniga ko’ra: Q1= U1 yoki k(ta-tx) = rm1 (1) Shuningdek muz uchun: k(tm-tx) 2= m2 (2) Qo’shimcha shartga asosan m1= 1v1 (3) (1)-(3) tenglamalardan m1 va k ni yo’qotib, formulaga ega bo’lamiz. Kattaliklarning son qiymatlarini qo’yib, r 1,9*105J/kg javobni olamiz. 27. Suyuqlikda po’lat sharchaning og’irligini birinchi marta t1 temperaturada o’lchanganda siqib chiqarilgan suyuqlik og’irligi P1, t2 temperaturada esa P2 bo’ldi. Suyuqlikning hajmiy kengayish koeffisientini aniqlang. Po’latning hajmiy kengayish koeffisienti ga teng. Yechish: Hajmiy kengayish hisobiga siqib chiqarilgan suyuqliklarning og’irligi turli temperaturada turlicha bo’ladi. Birinchi holda siqib chiqarilgan suyuqlik og’irligi P1= 1gV1 1 –suyuqlik zichligi va t1 temperaturadagi sharcha hajmi (V1) ni 00C dagi qiymati orqali yozamiz: 1= 0/(1+ st1) ; V1=V0(1+ pt1) (1) Ikkinchi hol uchun P2= 2gV2 , 2= 0/(1+ st2) ; V2=V0(1+ pt2) (2) va (2) tenglamalarni s ga nisbatan yechib: s= p+ natijani olamiz. 28. Ikki tomoni kavsharlangan yopiq gorizontal trubacha o’rtasida h=19,6 mm simob joylashtirilgan. Agar trubachani gorizontga nisbatan =300 burchakda joylashtirilsa, simob ustunchasi l1=20 mm ga, vertikal holatda esa l2=30 mm masofaga ko’chadi. Truba ichidagi havo qanday bosimgacha so’rib olingan. Yechish: Bu masalada simob ustunchasi bilan ajratilgan bir hil massali ikki gazning uch holati qaralmoqda. Massasi va temperaturasi o’zgarmaganligi uchun bu holatlarni izotermik jarayon deb Bo’yl-Marriot qonunidan foydalanamiz. Uch hil holatdagi trubaning chap tomonlari uchun: Download 1.05 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling