Kirish i-bob I. I. Kimyo fanida oddiy va murakkab masalalar yechishning ahamiyati

KIRISH
I-BOB
I.I.Kimyo fanida oddiy va murakkab masalalar yechishning ahamiyati.
I.II. Kimyodan masalalar yechishni tashkil etish hamda bajarishda individual va differensial yondashuv.
II-BOB KIMYODAN MASALALAR YECHISH USULLARI
II.I.O’quvchilarning o’quv faoliyatini tashkil etishda masalalar yechishning roli.
II. II. Laboratoriya mashg’ulotlari o’tkazish jarayonning miqdor va sifat tarkibini aniqlashda masalaning o’rni.
II. III.Oddiy va murakkab tipdagi masalalar va ularni yechishning ommabop usullari.
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

KIRISH
Vatanimiz kelajagi, xalqimizning ertangi kuni, mamlakatimizning jahon hamjamiyatidagi obro’-etibori avvalambor farzndlarimizning unib-o’sib, ulg’ayib, qanday inson bo’lib hayotga kirib borishiga bog’liqdir. Biz bunday o’tkir haqiqatni unutmasligimiz kerak…

I.A.Karimov.
Biz xalqimizning hech kimdan kam bo’lmasligi, farzandlarimizning bizdan ko’ra kuchli, bilimli, dono va albatta baxtli bo’lib yashashi uchun bor kuch va imkoniyatlarimizni safarbar etayotgan ekanmiz, bu borada ma’naviy tarbiya masalasi, hech shubxasiz, beqiyos ahamiyat kasb etadi. Agar biz bu masalada hushyorlik va sezgirligimizni, qat’iyat va ma’suliyatimizni yo’qotsak, bu o’ta muhim ishni o’z holiga, o’zibo’larchilikka tashlab qo’yadigan bo’lsak, muqaddas qadriyatlarimizga yo’g’rilgan va ulardan oziqlangan ma’naviyatimizdan, tarixiy xotiramizdan ayrilib, oxir-oqibatda o’zimiz intilgan umumbashariy taraqqiyot yo’lidan chetga chiqib qolishimiz mumkin[1]. Ta’limning yangi modeli jamiyatga mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi. O’zining qadr qimmatini anglagan irodasi baquvvat, iymoni butun, hayotga aniq maqsadga ega bo’lgan insonlarni tarbiyalashga ega bo’lamiz[2]. O’quvchilarning kimyo fanidan olgan nazariy bilimlarini mustahkamlash uchun masala va mashqlarni mustaqil ishlay olishlari muhim ahamiyatga ega.Kimyodan amaldagi DTS va o’quv dasturlari asosida yozilgan darsliklar hamda qo’shimcha adabiyotlardan olgan bilimlari shuningdek, o’qituvchilarning ko’rsatmalari masala, mashqlar yechish malakalari shakllanadi. Kimyo kurs ishi mаvzusining asoslanishi va dоlzаrbligi. Mustaqillik yillarida jamiyatimiz hayotining barcha sohalarida bo’lgani kabi ta'lim tizimida ham bir qator islohotlar amalga oshirilmoqda. "Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi" va "Ta'lim to’g’risida"gi qonunlarda O’zbekiston Respublikasida ta'lim-tarbiya tizimini zamonaviy talablar darajasiga ko’tarish va ta'limning uzluksizligini ta'minlashning asosiy maqsadlari va shart-sharoitlari belgilab berildi.O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining IX sessiyasida (1997 yil 29 avgust) Prezident I. A. Karimov ta'kidlab o’tganidek, "Ta'limning yangi modeli jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi. Biz o’zining qadr-qimmatini anglaydigan, irodasi baquvvat, iymoni butun, hayotda aniq maqsadga ega bo’lgan insonlarni tarbiyalash imkoniga ega bo’lamiz". "Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi"ni amalga oshirish uchun ta'lim tizimiga ilg’or pedagogik texnologiyalarni joriy etish orqali o’quvchilarning faol bilim olishlarini tashkil etish va ta'lim tizimining demokratik tamoyillariga tobora keng yo’l ochib berish lozim. Hozirgi kunda faqat pedagogning mehnati va mahoratiga asoslanib tashkil etilgan ta'lim yaxshi samara bermasligi hech kimga sir emas. Endi pedagogning asosiy vazifasi o’quvchilarga tayyor bilim berish emas, balki bilimlarni mustaqil egallashlariga ko’maklashishdan iborat. Buning uchun esa o’quvchilarning o’z qobiliyati va imkoniyatlarini to’la-to’kis namoyon etishlari va butun kuch-g’ayratlarini bilim olishga sarflashlari uchun imkon beradigan darajada ta'lim-tarbiya jarayonini takomillashtirish zarur.An'anaviy tarzdagi o’qituvchining faolligi va barcha materialni tushuntirishga harakat qilishi bilan bog’liq bo’lgan darslarning o’rniga o’quvchining faolligini oshirish bilan bog’liq bo’lgan noan'anaviy darslarni amalga oshirish hozirgi kundagi dolzarb masalalardan biridir. Endilikda o’qitish jarayonida o’quvchilarni zeriktirib qo’ymaydigan, fikrlashga, mustaqil ishlashga yo’naltiradigan har xil metodlar va o’qitish vositalaridan samarali foydalanish muhim ahamiyat kasb etmoqda.Zero o’quvchi an'anaviy o’qitish jarayonida ob'ekt hisoblansa, bugun u sub'ektga aylanmoqda. Ta'limning "ob'ekt-sub'ekt" tizimi o’z o’rnini "sub'ekt-sub'ekt" tizimiga bo’shatib bermoqda. Milliy ta'lim modelining o’ziga xos jihati va yangiligi ham shundan iborat. Kimyoga doir nazariy bilimlarni puxta bilib olmoq uchun kimyoning barcha bo‟limlariga taalluqli masalalarni yecha oladigan bo‟lish nihoyatda zarurdir. Masalalarni yecha bilish maktab, litsey va kasb-hunar kollej o’quvchilariga, shuningdek, oliy o’quv yurtlari talabalarining ko’pgina kimyoviy protsesslar va qonuniyatlarni chuqur o’rganishlari va tushunib olishlariga imkon beradi.Afsuski, masalalar yechishga hamma vaqt ham yetarlicha e’tibor berilavermaydi Oliy o’quv yurtiga kiruvchilar uchun mo’ljallangan ko’pgina qo’llanmalarda masalalar yechish ikkinchi darajali vazifa deb qaraladi, har xil tip masalalarning xususiyatlariga hamda ularni yechish metodikasiga diqqat jalb etilmaydi.Ammo oliy o’quv yurtiga kirish imtihonlarida testalrning deyarli 70-80 % i masalalardan iborat.Shuni inobatga olib masalalar yechishga ko’proq e’tibor qaratish lozim deb bilaman.