Kirish magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi

3.7-rasm. bog‘lanish grafigi
3.7-rasmdagi bog‘lanish grafigini olish uchun turli temperaturalarga mos kelgan ni bilishimiz kerak. Relaksatsiya vaqti tajribada quyidagicha topiladi:

Ushbu formuladagi s- yorug‘likning vakuumdagi tezligi, - spektrning kengligi. Turli temperaturalarda atom nurlanish spektri kengligi topilib, mos ravishda lar hisoblanadi.
Turli temperaturalarda spektrlar olinishi, ni hisoblash va ni grafikdan aniqlash batafsil tushuntiriladi.
Amalda apparat funksiya va tajribada olingan spektr taqsimoti Lorens yoki Gauss funksiya taqsimoti bo‘yicha o‘zgarishi mumkin. U xolda qanday topiladi ?
1-xol. Apparat funksiya-Gauss, tajriba-Gauss.
2-xol. Apparat funksiya-Gauss, tajriba-Lorens.
3-xol. Apparat funksiya-Lorens, tajriba-Gauss.
4-xol. Apparat funksiya-Lorens, tajriba- Lorens.
Apparat funksiyaning kengligi , tajribada olingan lar eksperimental tajriba yordamida aniqlanib, spektrning xaqiqiy kengligi ning turli qiymatlari uchun quyidagi grafik chiziladi(3.8-rasm).
I zoh: ,

3.8-rasm (1, 2, 3, 4 bog‘lanishlar mos ravishda 1, 2, 3, 4- xolat uchun o‘rinli).

3.8-rasmdan qanday qilib atom nurlanishi spektri kengligining haqiqiy qiymatlarini topish mumkin. Masalan: va qiymatlarga teng bo‘lsin. U xolda ga teng bo‘ladi. SHakl -4 dan o‘qidagi 0,5 ga teng nuqtadan grafikdagi bog‘lanish bilan kesishguncha davom ettirsak, 4-xol uchun 0,3 ga teng bo‘ladi. Demak,

Demak, atom nurlanishi spektri yordamida molekula va atomlarning xususiyatlarini o‘rganish mumkin.
3.3.-Yorug‘lik filtrlari, xossalari va ularning turlari
Elektromagnit to‘lqin nurlanishlarini muhit, atom yoki molekulalari bilan o‘zaro ta’sirlashuv jarayonidagi fizik qonuniyatlarni optik usullar bilan tadqiq qilishda katta ahamiyatga ega bo‘lib, atomlar nurlanishlaridan xosil bo‘lgan spektrlarni spektral tarkibini o‘zgartirmasdan har bir atom nurlanish spektrini bog‘lanish qonuniyatini ajratib beradigan qurilmaga yorug‘lik filtri deb ataladi.

Turli xil chastotali yoki to‘lqin uzunlikka ega bo‘lgan spektrlarni alohida-alohida ajratib beradi. YOki bitta to‘lqin uzunlikni yutib, ikkinchi to‘lqin uzunlikni o‘tkazadi.

Yorug‘lik filtrlari Mendeleev davriy sistemasidagi o‘ziga xos bo‘lgan elementlar tarkibidan aralashmalar tayyorlanib, shisha plastinka sirtida o‘ta yupqa plyonka hosil qilish yo‘li bilan tayyorlanadi (3.9-rasm).