Kirish. Qurilish materiallari va buyumlarining umumiy asoslari. Qurilish materiallarining asosiy xossalari

5. Qorishmalarni tayyorlash va tashish  
Qurilish qorishmalari beton-qorishma zavodlarida, lar tayyorlash 
markazlarida yoki qorishma qorish uzellarida tayyorlanadi. Qurilish maydoni 
zavoddan uzoqda joylashganda va bajariladigan ishlar hajmi kam bo‘lganda 
qorishma ob’ekt yaqinida joylashgan mexanizatsiyalashtirilgan qurilmalarda 
tayyorlanishi maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Qorishmalarni tayyorlash jarayoni tashkil etuvchi materiallarni tayyorlash, 
ularni o‘lchash (dozalash) va aralashtirishdan iborat bo‘ladi. Portlandsement, ohak, 
gips va boshqa bog‘lovchilar Davlat standarti talablariga javob berishi kerak. Qum 
zarurat bo‘lsa elanadi, yuvish usulida chang, loy miqdori meyorga keltiriladi. Ohak 
va giltuproq xamiri zarur quyuqlik darajasida tayyorlanadi. Qorishma 
harakatchanligini meyorga keltirish uchun tarkibiga kiritiladigan plastifikatorlar va 
kimyoviy qo‘shimchalar tegishli konsistensiyagacha suyultiriladi.
Qorishmalarni tayyorlashda mineral bog‘lovchilar massasi bo‘yicha, qum 
va suv hajm bo‘yicha o‘lchab solinadi.
Qurilish qorishmalari 150, 375 va 750l sig‘imli davriy ishlaydigan 
qorishma qorgichlarda tayyorlanadi (8.4-rasm). Qorishma qorgichlarda og‘ir 
qorishmalar 1-2 minut, engil qorishmalar esa 4 minut davomida aralashtiriladi.
Hozirgi vaqtda qurilish qorishmalari quruq qorishmalar markazida suv 
qo‘shmasdan tayyorlanib, qurilish maydonlarida maxsus qorishma qorgichlar 
vositasida plastik qorishmaga aylantirilishi mumkin.
Qurilish 
qorishmalari 
istemolchiga 
maxsus 
uskunalangan 
avtotsisternalarda, avtosamosvallarda tashiladi.
Quruq qorishmalar maxsus avtopritsep qorishma qorgichlarda tashiladi va 
qurilish maydonlarida suv bilan aralashtirilib binolarga uzatiladi. Qorishma yuqori 
qavatlarga maxsus ko‘tarmalar, nasoslar yoki pnevmotransport vositasida etkazib 
beriladi.
Qurilishga keltirilgan qorishma partiyasi pasportida qorishma partiyasining 
nomi va nomeri, uning hajmi, tayyorlangan sanasi, markasi, tarkibi, 
harakatchanligi va suv ushlashlik xususiyati ko‘rsatilishi kerak.

---