Kirish. Qurilish materiallari va buyumlarining umumiy asoslari. Qurilish materiallarining asosiy xossalari

18.3-rasm. MZS-10 quruq aralashmalar ishlab chiqarish kichikzavodining 
texnologik sxemasi
1-greyferli yuklagich; 2-vibrogroxot (tebranuvchi sig‘im); 3-shnekli shimdirgich; 
4-lentali konveyer; 5-“groxot” bilan birgalikda barabanli quritgich; 6,7,19-vertikal 
shneklar; 8-elevator; 9-tebranuvchi elak (vibrosito); 10-mayda qum bunkeri (0-
1,4mm); 11-yirik qum bunkeri (1,42,8mm); 12,14-vintli shimdirgichlar; 13-
bog‘lovchilar (sement, ohak) saqlanadigan omborxona; 1,5-plastifikatsiyalovchi
qo‘
shimchalar dozatori (ulushlagichi); 16-muzlashga qarshi qo‘llaniladigan 
qo‘shimchalar ulushlagichi (dozator); 17-ulushlagich (dozator); 18-aralashtirgich; 
20-qoplaydigan mashina; 21-lentali konveyer; 22-tayyor aralashma sig‘imi; 23-
tayyor aralashma bunkeri.
Bundan tashqari amaliyotda turli quruq aralashmalar kombinatsiyalashgan 
holda qo‘llanilinadi, masalan: devor va pollarni koshin (kafel) plitkalar bilan 
elimlab qoplashda va turli xildagi shpatlevkalar tayyorlashda. Quruq elimli 
aralashmalar keng assortimentda, xususan Podolsk tajriba sement zavodida 
ularning 
xilma-xil 
turlari 
ishlab 
chiqariladi. 
Bundan 
tashqari 
quruq 
aralashmalarning kichik zavodlarda ishlab chiqariladigan boshqa texnologiyalari 
ham mavjud, masalan: MZS -10 (18.3-rasm) va boshqalar.
Quruq aralashmalardan, masalan "Plitonit" yuqori adgeziya va 
qovushqoqlik, vertikal devorlardan oqib tushmaslik, muzlashga bardoshlik 
xossalariga ega. Ularni ishlab chiqarishda Pikalev zavodining M-400 va M500 
markali sementidan jinsliligi va tarkibining bir xillik darajasi yuqori bo‘lgan, 
fraksiyasi 0,6mm gacha bo‘lgan kvars qumi, Waken va Dow organik 
qo‘shimchalardan foydalaniladi. Bu organik qo‘shimchalardan chet el firmalari 
ham keng ko‘lamda foydalanishadi. CHet el shpatlyovkalaridan bizda Fransiyaning 
"Semin" va Finlandiyaning "Lox’ya" firmalariniki keng ishlatiladi. Quruq 

---

aralashmalarning to‘g‘ri tanlanishi va to‘g‘ri qo‘llanishi qurilish ishlarini 
tezlashtiradi va ularning sifatini oshiradi.