KiRisiw FilosofiYA, onin’ mashqalalari ha’m funktsiyalari adamnin’ aldmda tek g’ana o’mir, o’ndiris h t. b menen baylarusli ma’seleler turmaydi. «01 qorshag’an du’nya ne?»
Ta’biyattin’, ja’miyettin’ ha’m adamzat oylawmin’ en’ uhwmahq mzam- lann u’yretetug’in ilim
Download 1.02 Mb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Adamnin’ du’nyag’a ko’zqarashq orientatsiyasinin’ usillann islep shig’iw;
- Metodologiyaliq funktsiya: Barliq jekke ilimler tarawinda uliwma metodologiyaliq printsiplerdi islep shig’iw;
Ta’biyattin’, ja’miyettin’ ha’m adamzat oylawmin’ en’ uhwmahq mzam- lann u’yretetug’in ilim. Filosofiyanin9 tiykarg’i funktsiyalari: du’nyag’a ko’zqarasliq, metodologiyahq. Du’nyag’a ko’zqarashq funktsiya: Adamnin’ du’nyag’a ko’zqarashq orientatsiyasinin’ usillann islep shig’iw; Obektivlik du’nyag’a ha’m ondag’i adamnin’ tutqan omina, adamnin’ o’zin qorshag’an haqiyqatliqqa ha’m o’zine bolg’an qatnasina baylanisii ko’zqaraslar sistemasin islep shig’iw, ha’m de bul ko’zqaraslar menen belgi- lenetug’in adamlardin’ tiykarg’i o’mirlik jag’daylan, olardin’ pikirleri, ideallan, biliw ha’m iskerlik printsi pleri, bahahq orientatsiyalan. Metodologiyaliq funktsiya: Barliq jekke ilimler tarawinda uliwma metodologiyaliq printsiplerdi islep shig’iw; Teoriyaliq ha’m a’meliy iskerlikti qunwdin’ ha’m sho’lkemlestiriwdin’ printsipler ha’m usillar sistemasin islep shig’iw. Filosofiya ha’m du’nyag’a ko’zqaras Qa’legen filosofiya du’nyag’a ko’zqarasti beredi. Biraq qa’legen du’nyag’a ko’zqaras filosofiyam bermeydi. Du’nyag’a ko’zqaras filosofiyag’a sahstirg’anda ken’ tu’sinik, sol sebepli du’nyag’a ko’zqarasti filosofiya menen sheklewge bolmaydi. Du’nyag’a ko’zqaras du’nya haqqinda en’ uliwma qaraslardin’jiynag’i, ol bul ko’zqaraslarg’a tiykarlang’an adamnm’ o’mirlik pozitsiyasin, omn’ minez- qulqimn’ printsiplerin ha’m bahalihq bag’darlamwin amqlaytug’in tastiyiq- lawlar ha’m ideallardi an’latadi. Du’nyag’a ko’zqaras integralhq tu’sinik bolip, ondag’i komponentler arasmdag’i baylanis u’lken a’hmiyetke iye. Du’nyag’a ko’zqarastin’ bash komponentleri retinde bilimlerdi (olarg’a tiykarlang’an qaraslar ha’m tastiyiq- lawlar), bahahqlardi (normalar ha’m ideallar), is-ha’rekettin’ bag’darlamalarin alip qarawg’a boladi. Bul ma’selenin’ basqa aspekti haqiyqatliqti sa’wlelendiriwdin’ ha’r qiyli da’rejelerin analizlew menen de baylanisli. Du’nyag’a ko’zqaras du’nyam sa’wlelendiriwdin’ na’tiyjesi, biraq bul sa’wlelendiriwdin’ teren’ligi ha’r qiyh boliwi mu’mkin. Sa’wlelendiriwdin’ birinshi elementarhq tu’ri sezimler da’rejesinde iske asinladi. Du’nyag’a ko’zqarasqa iykemlestirgenimizde ol du’nyam seziw menen baylanisli boladi. Bul jerde bolmistin’ tiykan emes, al omn’ jeke sirtqi ko’rinisleri g’ana sa’wlelenedi. Sa’wleleniwdin’ teren’ligi boyinsha keyingi da’rejeleri du’nyam qabil etiw ha’m du’nyani eleslew dep ataladi. Bul jerde du’nyanm’ bir pu’tin kartinasi do’retiledi, protsesler ha’m qubihslar arasindag’i o’z ara baylanis belgilenedi, olardin’ birdeyligi ha’m ayirmashihqlanna diqqat awdariladi. Biraq bul ko’rsetilgen da’rejede du’nyag’a ko’zqaras ratsionalhq oylawg’a sahstirg’anda ko’birek seziwlik ta’jiriybe menen sheklenedi, seziwler aqildan u’stin keledi. Тек g’ana tu’sinikler ja’rdeminde sa’wlelendiriw iske asinlsa qubilislardin’ ha’m protseslerdin’ tiykann ha’m mzamliqlann ashiwg’a uqiph du’nyag’a ko’zqaras qa’liplesedi. Tu’siniklik sa’wlelendiriw sa’wlelendiriwdin’ abstraktlik oylaw ha’m teoriyaliq biliw menen baylanisli bolg’an en’ teren’irektegi da’rejesi bolip tabiladi. Bul da’rejedegi du’nyag’a ko’zqarasti du’nyani tu’siniw dep aytsaqta boladi. 01 filosofiyam an’latadi. Filosofiyani clu’nyag'a ko’zqarastin’ en' joqan da’rejesi yamasa teoriyaliq bezelgen, sistemali-ratsionalliq du’nyag’a ko’zqaras dep amqlasaq ta boladi. Filosofiya o'zinin’ mazmum boymsha du’nyanin’ ha’m adamnm’jasawinm’, rawajlamwinm’ en’ uliwmahq mzamlarin ha’m ratsionalliq ma’nisin ashiwg’a qaratilg’an. Ja’miyet oylawg’a ha’m aqilg’a tiykarlanbag’an filosofiyasiz da ku’n ko’riwi mu’mkin, biraq bul jag’dayda onin’ ornin an’izhq yamasa diniy du’nyag’a ko’zqaras iyelewi mu’mkin. Tariyx bi/.ge bul haqqinda jetkilikli da’llilerdi beredi. Filosofiya tariyxiy planda en’ keyingi an’iz ha’m dinnen keyin payda bolg’an du’nyag’a ko’zqarastin’ tipin beredi. Du’nyag’a ko’zqarastin' en’ tiykarg’i tipleri retinde an’izhq, diniy, filosofiyaliq, ilimiy dii’nyag’a ko’zqaraslar qabil etilgen. An’izliq ha’m filosofiyaliq du’nyag’a ko’zqarastin’ o’z ara qatnasin to’mendegishe aniqlawg’a boladi: Download 1.02 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling