Кишлок хужалик лаборатория 2018

OG`ĐRLĐK USULĐ. 
1.Kolbaga 250ml distillangan suv solib undagi havoni siqib chiqarish uchun 30 minut
qaynatib uy xaroratigacha sovutiladi. 
2. Hajmi 50 yoki 100 ml bwlgan piknometr olinib uning chizigigacha qaynatib sovutilgan 
distillangan suvdan quyiladi va analitik tarozida tortilib pinometrni suv bilanog`irligi topiladi. 
3.Tortilgan piknometrdagi suvni yarmidan sal kwprog`i twkib tashlanadi. Swngra kwzlari 
1mm elakdan wtgan tuproqdan piknometr xajmining 1/10 qismi miqdorida ya`ni 5 yoki 10 
gramm tortib olinib piknometrga solinadi. Piknometrdagi suv vatuproq undagi havoni siqib 
chiqarish uchun yarim soat qaynatiladi va uy xaroratigacha sovutiladi. 
4.Sovutilgan tuproqli piknometrga oldindan tayyorlab qwyilgan (1-banddagi) suvdan 
uning chizig`igacha quyiladi va analitik tarozida tortilib og`irligi aniqlanadi. Tortish suvli 
piknometr tortilgan xaroratda bwlishiga e`tibor berish lozim. 
tuproqning solishtirma og`irligi quyidagicha hisoblab topiladi: 
A 
D=----------------------
(B + A)- S 
D –tuproqning solishtirma og`irligi, gr/sm
3
Bu erda: A- olingan tuproq og`irligi, gr. 
V- suvli piknometrningog`irligi, gr. 
S-tuproq va suvli piknometrning og`irligi, gr. 
XAJMĐY USUL. 

---

Bu usul tuproq siqib chiqargan suv xajmini aniqlashga asoslangan bwlib, bunda 
piknometrlarni bir xil haroratga keltirish, tortish ishlari amalga oshirilmaydi. 
1. Xajmi 25,50 yoki 100ml bwlgan piknometrga uning xajmini 1/10 qismi miqdorida 
(ya`ni 2.5 , 5 yoki 10gramm) kuzlari 1mm elakdan utgan tuproqdan tortib olinib solinadi. 
2. Tuproq ustiga piknometrning taxminan yarmigacha oldindan tayyorlab quyilgan 
distillangan suvdan byuretka orqali quyilib, kuyilgan suv miqdori yozib qwyiladi. 
3. Piknometrdagi aralashma 30 minut qaynatilib sovutiladi. Swngra yana byuretka orqali 
piknometrning chizig`igacha suv solinadi va keyingi quyilgan suv miqdori ham yozilib, tuproq 
ustiga quyilgan suv miqdori jamlanadi. 
4.Piknometrdagi aralashma twkib tashlanadi va piknometr yaxshilab chayilib suvi 
silkitiladi. Swngra toza piknometrni chizig`igacha byuretka orqali suv quyilib uning miqdori 
belgilanadi.Toza vatuproqli piknometrga quyilgan suv miqdorlari orasidagi farq tuproq siqib 
chiqargan suv deb qabul qilinadi. Tuproq solishtirma og`irligi quyidagicha topiladi: 
R
d =--------
R
1
Bu erda: d –tuproq solishtirma og`irligi gr/sm
3
; 
R – olingan tuproq og`irligi, gr;
R
1
– siqib chiqarilgan suv miqdori, ml; 
Kerakli jixozlar: tarozi, kolba, piknometr, distillangan suv, elektr plitasi.