Kislota,asos va tuzlarning dissotsIatsiyasi ionli reaksiyalar. Rеjа

Gidroliz darajasi - gidrolizlangan tuz miqdorining eritilgan tuzning ummumiy miqdoriga nisbati bo`lib birliksiz (0-1) va foizlarda (0-100%) ifodalanishi mumkin.h –ning qiymati tuzning tabiatiga, eritma konsentrasiyasi, temperaturaga bog`liq.h –ning qiymati gidroliz bosqichining tartibiga ham bog`liq bo`lib, bosqichning tartibi ortishi bilan h –ning qiymati kamayib boradi:h1>h2>h3…>hn .
Gidroliz darajasi tuzning tabiatidan yoki tarkibidan kelib chiqqan holda quyidagicha hisoblanishi mumkin:
a)kuchli va kuchsiz kislotadan hosil bo`lgan tuz uchun
C OH-
h = —
C0 tuz
Bunda: - C tuz eritmadagi tuzning dastlabki konsentrasiyasi, mol`/l; C OH- - tuz gidrolizlangandan keyin eritmada hosil bo`lgan OH- - ionlarining konsenratsiyasi. COH - qiymati miqdoran gidrolizlangan tuzning konsentratsiyasiga teng.
b) kuchsiz asos va kuchli kislotadan hosil bo`lgan tuz uchun
CH+
h= —
Ctuz
Bunda: CH+ - tuz gidrolizlanganda eritmada hosil bo`ladigan H+ - ionlarining konsentratsiyasi bo`lib, u miqdoran gidrolilangan tuz miqdoriga teng. Gidrolizlanish jarayonlari faqatgina tuzlar ishtirokida boribgina qolmasdan, ba`zi (metal-larning nitridlari, metallmaslarning birikmalari PF3, PF5, PCl5 oddiy va murakkab efirlar, yog`lar, kraxmal va sellyuloza kabi) moddalar ham gidrolizlanadi. Bo’larning ayrimlari tuzlarning gidrolizi singari borsa, ayrimlari hech qanday elektrolit xossasiga ega bo`lmagan moddalarni hosili qiladi. Bunday hol-lar organiq moddalarda uchraydi.