Klinik laborator tashxislash va tekshiruv usullari

Poliuriya (polyuria) - sutkalik siydik miqdorining ortishi (sutkada 
2000 mldan ortiq).
• Fiziologik: ko‘p suyuqlik qabul qilish, nerv qo‘zg‘alishlari.
44

---

Patologiyada quyidagi xolatlarda kuzatiladi:
• shishlar,transsudat,ekssudatlar tarqaganda;
• surunkali buyrak yetishmovchiligi (SBe);
• o ‘tkir buyrak yetishmovchiligi tuzalayotganida ( 0 ‘Be),
• 0 ‘Be ning poliurik bosqichida;
• qandsiz diabetda (4—6 
1 va undan ko‘p), gipofizning 
kanalchalardagi reabsorbsiyani rag‘batlantiruvchi antidiuretik gormoni 
ta'siri kamayadi.
• osmotik poliuriyada, birlamchi siydikdagi yuqori osmotik 
bosim, kanalchalarda suvning reabsorbsiyasiga to ‘sqinlik qiladi (qandli 
diabet, natriy tuzlari, aminokislotalar, glyukoza, mochevina, mannitol 
ta'sirida);
• amiloidoz, sarkoidoz, mielom kasalligida (SBe ga olib keluvchi, 
nefropatiya rivojlanganda);
• ba'zi dori preparatlari ta'sirida (diuretik, kofein, angishvona 
preparatlari, etanol, atsetilsalitsil kislota, litiy, gipoglikemik preparatlar).
Oliguriya (oliguria) — peshobning sutkalik miqdorining kamayishi 
(sutkada 500 ml dan kam).
Fiziologik:
• suyuqlik rejimini cheklash;
• issiq xavoda yoki jismoniy zo‘riqishda ter orqali suyuqlik 
ajralishining ortishi.
Patologiyada oliguriya kuzatiladi:
• yurak dekompensatsiyasida;
• buyrakdan tashqari y o ila r bilan suyuqlik yo‘qotilganda 
(temperatur reaksiyalarda ter bilan, profuz ich ketishlar, kuyish, 
qusish,qon ketish);
• shok, kollapsda;
• buyraklar shikastlanishida: 0 ‘tkir nefritda (sutkalik diurez 2 0 0 - 
300 ml gacha kamayishi mumkin), nefrotik sindrom shish fazasida, 
0 ‘Be da (gemolitik, toksik buyrak va x.k);
• nefrotoksik moddalar ta'siri (qo‘rg‘oshin, margimush, vismut, 
etilenglikol).