Klinik va biokimyoviy tekshiruvlarning mohiyati va turlari. Biokimyoviy tahlilda qon ko'rsatgichlari

Peshobda o‘t pigmentlarini aniqlash
Peshobda o‘t pigmentlarini aniqlash - Kerakli anjomlar: Probirka, yodning 1% spirtli eritmasi, siydik. - Probirkaga 2ml peshob olinadi. - Yodning l%spirtdagi eritmasi probirkaning devori bo'ylab 0,5ml mikdorda solinadi. - Probirkadagi aralashma sekin chayqatilib, yorugiikka tutib ko'riladi. - Agar peshobda o‘t pigmentlari boisa, ikki suyuqlik orasida yashil halqa hosil boiadi. - Sinama KVP, ShVP, poliklinika, kasalxona sharoitlarida amalga oshiriladi. - Peshobda o‘t pigmentlarini aniqlash parenximatoz va mexanik sariqliklarda o'tkaziladi.
Siydikni klinik tekshirish
Siydikni klinik tahlil qilish ko‘pgina kasalliklami aniqlab olish uchun m uhim ahamiyatga ega va murakkab laboratoriya asbobanjomlari hamda qimmat turadigan sarilanuvchi materiallami talab qilmaydi. Odatdagi siydik tahlillari uchun ko‘p vaqt va mablag‘ kerak bo’lmaydi. Shuning uchun ular birlam chi tibbiy-sanitariya muassasalari uchun mos keladi.Siydik hosil boMishi va uning tarkibi buyrak koptokchalari filtratsiyasi (glom erulyar filtratsiya) ga va buyrak to ‘qimasi kanalchalarida boMib turadigan reabsorbsiya ham da sekretsiya jarayonlariga bog’liqdir. Siydik tarkibi odam ovqatining tarkibi va organizmning metabologik faolligiga bog’liq.Normal siydik tarkibi quyidagicha bo’ladi:
Suv — butun hajmining 95 foizi atrofida, elektrolitlar, jumladan, natriy, kaliy, magniy tuzlari, xloridlar va bikarbonatlar, oqsil almashinuvi m ahsulotlari — m ochevina, urat (siydik) kislotasi kreatinin, kislota-ishqorlar muvozanatini saqlab berishga xizmat qiladigan kislota va ishqorlaming ortiqchasi.Turli kasalliklarda siydikda quyidagi moddalar topilishi mumkin: oqsil, glyukoza, keton tanalari, bilirubin, urobilinogen, gemoglobin, nitritlar.Siydik tahlilining ham metodlarini to ‘rt guruhga ajratish mumkin:
— umumiy sifat metodlari;
— siydik cho‘kmasi mikroskopiyasi;
— miqdoriy metodlar;
— maxsus metodlar.
Mazkur o‘quv qoMlanmada sogMiqni saqlashning birlamchi bo‘g‘inidagi laboratoriyalar uchun tavsiya etiladigan umumiy sifat metodlari va siydik cho‘kmasi mikroskopiyasining texnikasi bayon etiladi. Miqdoriy va maxsus metodlar bu kitobga kiritilgan emas.
Siydikni sifat jihatidan tekshirishning standart metodlari va mikroskopiya texnikasi quyidagilami o‘z ichiga oladi:
— siydikning tashqi ko‘rinishi va rangiga mikroskopik baho berish;
— bir m artali va bir kecha-kunduzlik siydik hajmini o’lchash;
— siydikning solishtirma og’irligini o’lchash;
— oqsil, glyukoza, bilim bin, qon, keton tanalari, pH , urobilinogen, n itritlarni aniqlash uchun q o ‘yiladigan kimyoviy sinamalar;
— sentrifugalangan siydik cho‘kmasi mikroskopiyasi.
Siydik tahlili uchun ko‘pgina laboratoriyalar oqsilni aniqlash uchun sulfosalitsil kislotasi bilan bajariladigan sinam a singari qim m atga tushm aydigan va ish uchun qulay bo’lgan an ’anaviy metodlardan foydalanadi. Moliyaviy im koniyatlar yaxshilanib borgani sayin sifat metodlaridan yarirn va to’liq miqdoriy metodlarga olish tavsiya etiladi. Chunki bunday metodlar ish sifatini oshiradi va natijalam ing aniq chiqishini ta ’minlaydi. Birlamchi bo‘g‘in laboratoriyalari sharoitlarida siydikni tekshirish uchun siydikdagi turli tarkibiy qism lam i aniqlashga im kon beradigan reaktivli testtilim chalardan foydalanish qulay va ishonchli bo’lib hisoblanadi. Bular orasida oqsil va glyukozani aniqlash maqsadida yarirn miqdoriy tahlillar uchun ishlatiladigan test-tilimchalarga e’tibor berish kerak.Siydik solishtirma ogMrligini va kislota-ishqoriy koMsatkichi (pH)ni aniqlash uchun ishlatiladigan test-tilim chalar bor. Biroq ularning qimmatligi tufayli an’anaviy metodlar ko‘proq mos keladi. Test tilim chalari tejab ishlatish uchun ulardan har birini yangi o’tkir qaychi bilan uzunasiga qirqib, ikki qismga ajratish tavsiya etiladi. Ushbu qo’llanmada test-tilimchalardan foydalanish va ulami saqlash texnikasi bayon etiladi.Test-tilim chalar sifatini tekshirib ko’rish uchun sanoat yoki bilan tayyorlangan eritmalar mavjud bo’lsa-da, lekin ular ancha qimmat turadi. Test-tilimchalar bilan olingan natijalaming namuna dublikatlari birm uncha yirikroq laboratoriyalarda biokimyoviy standart metodlar bilan tekshirilib, olingan natijalarni solishtirib ko’rish yoki bilan sifatni tekshirib, nazorat qilib turish muammosini hal qilish mumkhi. Tahlillar o’kazishning barcha metodlariga sifatni nazorat qilish ishlari kiritilgan.