Kodeks va qonunlarda haqorat va tuhmat holatlari tasnifi Mundarija: Kirish Asosiy qism

Kodeks va qonunlarda haqorat va tuhmat holatlari tasnifi
Mundarija:
Kirish
Asosiy qism
I Bob Tuhmat va haqorat

1.1 Tuhmat haqida qonunchilik nima deydi va unga javobgarlik 1.2 Tuhmat va haqorat qilganlik uchun kodeks va qonunlar javobgarligi

II Bob Qonunlar va qonunosti hujjatlari
2.1 Sog‘lom va bilimli yosh avlod tarbiyasi – davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi sifatida.

2.2 Haqorat va tuhmat yurisdiktsiya qonunlari

Xulosa
Foydalanilgana adabiyotlar

I Bob Tuhmat va haqorat

1.1 Tuhmat haqida qonunchilik nima deydi va unga javobgarlik

Zamon rivojlangani sari kishilar o‘rtasida muloqot vositalarining turlari ham ortib bormoqda. Internet atalmish jahon axborot tarmog‘ida suzib yurgan son-sanoqsiz ma’lumotlarning biri to‘g‘ri, biri qing‘ir maqsadni ko‘zlagan bo‘lsa, yana biri kimnidir sha’ni va qadr-qimmatini kamsitishga, badnom qilishga “xizmat qiladi”. So‘nggi vaqtlarda ijtimoiy tarmoqlar orqali bir shaxsga nisbatan boshqa shaxs yoki guruhlar tomonidan tuhmat qilish holatlari tez-tez uchrab turibdi. Xo‘sh, tuhmat o‘zi nima, unga qonunlarimizda qanday jazo belgilangan? Ushbu maqolada bular haqida qisqacha to‘xtalamiz. Bila turib boshqa shaxsni sharmanda qiladigan uydirmalar tarqatish, sha’ni, qadr-qimmatini kamsitilishiga olib keluvchi yolg‘on ma’lumotlar berish tuhmat hisoblanadi.
Tuhmat deya atash uchun quyidagi uch belgi bo‘lishi lozim:
• tuhmat qilayotgan shaxs o‘zining tarqatayotgan ma’lumoti yolg‘on ekanligini oldindan biladi;
• ma’lumot boshqa jismoniy va yuridik shaxsga nisbatan qaratilgan bo‘ladi;
• tarqatilayotgan bu ma’lumotlarda shaxsni yoki tashkilotni sharmanda qilish ehtimoli mavjud bo‘ladi. 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudning plenum qaroriga ko‘ra, tuhmat deganda yuridik yoki jismoniy shaxslarning sha’ni, qadr-qimmati va ishchanlik obro‘sini pastga uruvchi ma’lumotlarni ommaviy axborot vositalarida, xizmat ta’rifnomalarida, ko‘pchilik oldida so‘zlaganda, mansabdor shaxslar nomiga yozilgan arizalarda yoki boshqa, shu jumladan og‘zaki bo‘lsa ham bir necha shaxsga yoxud bir kishiga xabar qilish tushuniladi. Bunday ma’lumotlarni shaxsning o‘ziga aytish – ma’lumot tarqatish deya hisoblanmaydi. Badnom etuvchi deya, sha’ni, qadr-qimmati va ishchanlik obro‘sini oyoqosti qiluvchi, obro‘ni to‘kuvchi ma’lumotlar deya belgilangan. Ishdagi kamchiliklarni, jamoat va ish joylaridagi, turmushdagi fe’l-atvorini tanqid qiluvchi, haqiqatga to‘g‘ri keladigan ma’lumotlarga shaxsni badnom qiluvchi ma’lumotlar deb hisoblanmaydi. Tarqatilayotgan ma’lumot rost bo‘lsa, bu tuhmat hisoblanmaydi. Amaldagi qonun hujjatlarida tuhmat qilgan shaxsga nisbatan uning og‘irlik darajasiga qarab ikki xil – ma’muriy va jinoiy javobgarlik belgilangan. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 40-moddasiga ko‘ra, tuhmat qilganlik, ya’ni bila turib yolg‘on, boshqa bir shaxsni sharmanda qiluvchi uydirmalarni tarqatganlik uchun eng kam ish haqining yigirma baravaridan oltmish baravarigacha miqdorda jarima belgilanishi mumkin. Tuhmatga oid ishlar bo‘yicha surishtiruv huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan ko‘rib chiqiladi. Tuhmat qilgan shaxsga nisbatan jazo esa tegishli ma’muriy sudning qaroriga muvofiq qo‘llaniladi. Ma’muriy sudning qaroriga asosan tuhmat qilganlikda ifodalanuvchi ma’muriy huquqbuzarlikni sodir etgan deb topilgan shaxs bir yil ichida ushbu harakatni takror sodir etsa, unga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilishi mumkin. 
Jinoyat kodeksining 139-moddasi birinchi qismiga ko‘ra, tuhmat u uchun ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin bir yil ichida takroran sodir etilsa, jinoiy qilmish deya baholanadi. Buning uchun eng kam oylik ish haqining ikki yuz baravarigacha miqdorda jarima yoki uch yuz soatgacha majburiy jamoat ishlari yoxud ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari bilan bog‘liq jazo qo‘llanilishi mumkin. Agar tuhmat qilish nashr qilish yoki boshqacha usulda ko‘paytirilgan matnda yoxud ommaviy axborot vositalari orqali amalga oshirilgan bo‘lsa, bu qilmishni va uning uchun javobgarlikni yanada og‘irlashtiradi. Bunday holatda bir yilgacha bo‘lgan muddatga ozodlikdan mahrum qilish bilan qo‘llanilishi mumkin. Bordiyu, shaxs og‘ir yoki o‘ta og‘ir jinoyat sodir etishda ayblab yoki og‘ir oqibatlar kelib chiqishiga sabab bo‘lgan holda yoxud xavfli retsidivist tomonidan yoki g‘arazgo‘ylik yoki boshqa past niyatlarda tuhmat qilinsa, uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilinishi mumkin. Bilasizmi, davlat oldida bizlarning har birimiz munosib va ​​benuqsonmiz. Konstitutsiya bizga yaxshi nom berish huquqini beradi va biz sud tomonidan boshqacha qaror qabul qilmagunimizcha, biz hammamiz vijdonli fuqaromiz. Biroq, har doimgidek, ba'zan yaxshi nomni obro'sizlantirishga o'xshash noxush hodisalarga duch kelamiz: tuhmat va haqorat. Qanday qilib bu tushunchalar farqlanadi va eng muhimi, ushbu noqulay hodisalardan qanday himoyalanish kerakligi haqida siz ushbu maqoladan bilib olasiz. Tasavvur qiling-a, siz qo'shnimizning qo'shnisini yoqtirmaysiz. Sizni yomon ko'rmaslik uning haqqidir, lekin uning qo'shnisi mish-mishlarni tarqatib yuboradi, siz eshitganingizda, bu nafaqat yomon xarakter, balki yolg'on yolg'onga qaratilgan ajoyib fantastika. Qo'shnilarning tuhmati qimmat bo'lishi mumkin: boshqa ijarachilarga nisbatan jim bo'ladigan boykot, hatto agar kvartira sizning mulkingiz bo'lmasa. Siz allaqachon tushunganingizdek, defamatsiyaning asosiy belgisi - boshqa shaxsning sha'ni va obro'siga putur etkazadigan bila turib ishonchsiz, noto'g'ri ma'lumotlar tarqatish. Agar soxta ma'lumotni uzatuvchi radioda boshqa ishtirokchilar manba ishonchsiz ekanligiga shubha qilmasalar, unda ularning xatti-harakatlari tuhmat deb bo'lmaydi. Faqat haqorat ... Defamationdan farqli o'laroq, haqorat sizning nomingizga zarar etkazadigan shaklda ifodalanadigan boshqa birovning xatti-harakatlarini öznel baholaydi. Misol uchun, kufrni ishlatish. Tuhmat va yolg'on tushunchalari bir-biri bilan chambarchas bog'liqdir, lekin bu holatda, kishi bu so'zlarga ishonadi. Yana bir narsa shundaki, barcha fikrlar biz jazolamasdan ovoz berish huquqiga ega emas. Insonning sha'ni va qadr-qimmatiga tajovuz qilish, hatto sub'ektiv baho, garchi noto'g'ri ma'lumot bo'lsa-da, siz ma'muriy va hatto jinoiy javobgarlikka tayyor bo'lishingiz kerak. Yaxshiyamki, tuhmat va haqorat kabi hodisalarga duch kelganingizda, o'zingizning yaxshi nomingizni davlat tomonidan himoyalashga tayanasiz, chunki Rossiya Federatsiyasining Jinoyat kodeksida "Tuhmat" (129-modda) va "haqorat" (2-modda. 130). Biroq, tuhmat uchun ma'naviy zararni qoplash uchun (uni "zarar" deb atashadi), siz hali ham ishni sudda hal qilishingiz kerak. Ma'naviy zarar Rossiya Federatsiyasining Fuqarolik kodeksining 151-moddasida sizning huquqlaringiz buzilganligi munosabati bilan jismoniy va / yoki ma'naviy azoblanish sifatida tavsiflanadi. Ahloqiy zararni qoplash miqdoriga kelsak, u o'zboshimchalik bilan sud tomonidan belgilanadi. Bundan tashqari, 2012 yil iyuldan buyon tuhmat qilish yana bir jinoyatga aylandi. Pul va boshqa sanktsiyalarning miqdori tuhmatning turiga bog'liq:

• 
  boshqa shaxsning obro'siga putur etkazadigan noto'g'ri ma'lumotni tarqatish - 80 ming rublgacha jarima yoki olti oy / majburiy mehnat (120-180 soat) / 12 oygacha bo'lgan muddatga mehnatga haq to'lash (yoki boshqa daromad) miqdorida / ozodlikdagi cheklash 12 oygacha;
  
• 
  ommaviy axborot vositalarida jamoatchilikka ko'rsatiladigan ayblovlar - bir yil / majburiy mehnat (180-240 soat) / 24 oygacha tuzatuvchi ish muddati / 24 oygacha bo'lgan muddatgacha ish haqi (yoki boshqa daromad) miqdorida 120 ming rubl miqdorida jarima solinadi ./ ushlash, 6 oygacha;
  
• 
  jabrlanuvchini og'ir / o'ta jiddiy jinoyat sodir etishda ayblash bilan bog'liq ayblovlar - ikki yilgacha bo'lgan muddatga 300 ming rubl miqdoridagi jarima yoki uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish yoki 6 oygacha bo'lgan muddatga ozodlikdan mahrum qilish, 3 yilgacha ozodlikdan mahrum etish.
  

Afsuski, bizdan juda ozgina narsa, tuhmat bo'lmagan va uni qanday kurashish haqida o'ylamagan. Haqiqatdan oldin  tuhmat va / yoki haqorat sudda isbotlanmaydi, siz faqat umumiy qoidalarga rioya qilishingiz mumkin:

• 
  uzr bermang. Sizning nuqtai nazaringizni, vaziyatni to'g'ridan-to'g'ri tushuntirib, orqa ortingizdan g'iybat qilishning oldini olish;
  
• 
  Boshqa odamlarning muhokamasida kamroq ishtirok eting va g'iybatni sevadiganlar bilan aloqa qilmang;
  
• 
  Jinoyat kodeksining tuhmatchilariga eslatib, tuhmat qurboni bo'lmaysiz. Gapiradigan narsalar sizni o'zingizning qanday qilib tuhmatdan himoya qilishingizni bilishingizni bilsin.