Koinot quyosh sistemasi

Kўp qavatli daraxt
Amerikada dunyodagi eng katta daraxtlar ўsadi. Ular Kaliforniya sekvoyyalari dev ataladi. Ularning uzunligi 100 metrdan ortiq bўlib, bu 30 qavatli uydan yuqori degani. Avstraliya evkalptlari balandligi jihatidan ikkinchi ўrinda tyradi. Yevropadagi daraxtlar esa uzunligi bўyicha ushbu gigantlardan ancha past. Yevropadagi daraxtlarning kamdan-kami 50 metrdan ortiq uzunlikka ega.
Dinozavrlarning zamondoshi
Dunyo okeanlari tubida dinozavrlar paydo bўlmasdan avval u yerni boshpana tutgan baliqni bugun ham uchratish mumkin. Ishonib bўlmaydi, ammo bu – haqiqat. 1938-yili baliqchilar shu paytgacha hech kim kўrmagan baliqni tutishgan. Olimlar hayotdan lol qoishgan: ularning qarshisida selokant balii turardi. Aynan ushbu baliqlardan suvda ham, quruqlikda ham yashovchi jonivorlar, keyinchalik esa barcha sutemizuvchilar va qushlar paydo bўlgan. Selikant Yer yuzidan 70 millionyil ilgari yўqolib ketgan, deb hisoblanib kelinardi, ammo topilma bu nazariyani yўqqa chiqardi.
Dengiz shaytoni
Bu baliq kўrinishidan unchalik chiroyli emas: ozi katta, boshi ulkan, terisi silliq, rangi tўq jigarrang. Ammo aynan ushbu tuzilishi unga suvni zimiston tubida yashashiga yordam beradi. Bu baliq uzoq vaqt suvostida harakatsiz yotadi, hatto bir necha minut nafas olmasligi ham mumkin. Dengiz shaytoni shunday ov qiladi. Uning tanasida ўziga xos ўsimta bor, u uchida hўrak turgan ilgakni eslatadi. Baliqchalar xўrakka qiziqib yaqinroq suzib kelgan on dengiz shaytoni bir zum ichida ozini ochadi va ehtiyotsiz qurbonni suv bilan birga yutib yuboradi.
Akula
Akulalar tezligini oshirsalar ham chaqqonlilarini yўqotmaydilar: tanasi va suzgichlarini qayirib, tezligin yўqotmagan holda orqaga burilishi mumkin. akulaning tishlari ham ўzgacha kўrinishga ega – jarroh pichoi aingari ўtkir. Ular jada bir necha qator bўlib ўsadi. Agar old qatordagi tish sinsa, bir qancha vaqtdan sўng keyingi orqa qatodagi tish surilib uning ўrnini bosdadi.
Kalmar
Qadimda okean tubida yashovchi ulkan qisqichlar bilan qurollangan, kemalarni suv ostiga sudrab ketishga qodir bahaybat mahluqlar haqida afsonalar bўlgan. Ularni krakenamlar yoki ulkan kalmarlar deb atashgan. Oddiy kalmarlaning imkoniyatlari bunga qaraganda biroz cheklangan. Kalmarlarning tezligi soatiga 55 kilometrgacha yetishi mumkin. Ba’zida ular suvdan sakrab chiqib havoda 50 metrgacha bўlgan masofaga uchadilar.
Dengiz oti
Dengiz qiroqlaridagi suv ўtlari va korallardan iborat chakalakzorlarni dengiz otlari boshpana tutgan. U kulgili kўrinishga ega. Tanasi va kallasi shaxmatdagi otni eslatadi. Uzuk singari qayrilgan egiluvchan dumi yordamida suv ўtlariga tirmashib chiqadi. Dengiz otlari avlod qoldirish tashvishi erkak zimmasiga yuklangan jonivorlar turkumoga kiradi. Urochi dengiz oti erkagining qotinchasiga joylashgan xaltachasiga ikrani qўyadi va suzib ketadi. Erkak dengiz oti esa ikralarini ulardan baliqchalar ayetishib chiqqunicha kўtarib yuradi. Kichkintoylar xavf paydo bўlgan on xaltachaga berkingan kўyi bir qancha vaqtgacha erkak dengiz oti bilan birga yashaydi.