Koinot quyosh sistemasi

Bahaybat tўlqin
Tўlqin – bu aylana bўyicha harakatlanuvchi kўplab mayda suv zarralaridir. Suv yuzasida esgan shamol tўlqinni tepaga kўtaradi. Sўng tortishish kuchi uni qaytadan pastga tortadi. Zilzilalar yoki vulqonlar otilishi natijasida vujudga kelgan bahaybat tўlqinlar sunami deb ataladi. Sunami yapon tilidan tarjima qilinganda, “Katta tўlqin” degan ma’noni bildiradi. Sunami qiroqlarga yopirilib, vayrongarchiliklar keltirishi mumkin. u kabi tўlqinlar butun shaharni yakson qiluvchi kuchga ega.
Yerdagi xazina
Qimmatbaho toshlar-bu qirralangan hamda sayqal berilgan rangli va yaltiroq miniral kiristalladir.Odamlar ming yilardan beri ulardan zeb-u ziynatlar tayyorlashda foydalanib kelishagan.Zumrad va yoqud kabi qimmatbaho toshlar yer qatlamida joylashgan.Ular sovuqda qotgan magma qotishmalaridir.Kўpincha ularni katta bўlmagan kiristal kўrinishida topishgan.Beril qimmatbaho toshning kiristali katta hajimda bўlishi mumkin .Topilgan eng yirik berill 18metr uzinlikda bўlgan.Qimmatbaho toshlarning 100 dan ortiq xili mavjud.Ularning ba’zilarini oylar bilan bolab,shu oyda tuilgan kishialarga tortiq etishadi.
Quyoshli tosh
Qahrabo odamlarga qadim zamonlardan ma’lum.Undan turli taqinchoqlar yasashgan.Greklar qahraboni toshga aylangan quyosh nur deb atashgan.ancha vaqtgacha hech kim u bunchalar tiniq ekanligini ayta olmagan rus olimi M.V.Lamanosov bu sirni tagiga yetgan.U qahrabo nina bargli daraxtlarning tosh qotgan qatronlari ekanliguini aniqlagan.
Olmos
Arab tilidagi “al-mas “sўzi tarjioma qilinganda “juda qattiq”degan ma’noni bildiradi.Olmos tibiiy minerallar ichida eng qattii hisoblanadi.Olmos-eng qiammatbaho toshdir.Qirralangan olmos, ya’ni birilliant ўrining nurli jiilosi bilan ajiralib turadi.


JONZOTLAR VA ЎSIMLIKLAR
Daxshatli kaltakesaklar
“Dinozavr” sўzi “dahshatli kaltakesak” degan ma’noni anglatadi. Agar e’tibor bilan qaralsa, ular chindan ham barchaga tanish bўlgan kaltakesaklarga ўxshaydi, faqat juda ulkan. Quruqlikdagi dinozavrlarning mucozanatini saqlashga oir dumlari yordam bergan. Ular dumlariga tayanib, asosan ikki orqa panjasida yurishgan. Suvda yashovchi dinozavrlarning panjasi suzgichni eslatadi. Dinozavrlar suzgichlar yordamida oddiy ўrdaklar singari suvni eshib suzishgan. Yirikroq dinozavrlarga suvda yashash yaxshi bўlgan, chunki bu yerda ularning ularning oirliklari unchalik sezilmagan. Eng bahaybat “suv” dinozavrlari pleziozavrlar deb atalgan. Uzun bўyinlari ularga suv tubidagi yamishni olishlari yoki suvdan boshlarini chiqarib atrofni kўzdan kechirishlariga imkon bergan. Ba’zi dinozavrlar ucha olishgan va kaltakesakdan kўra qushlarga ўxshab ketishardi. Pterozavrlar, ya’zi uchuvchi kaltakesaklarning teri qanotlari kўrshapalaklarning qanotini eslatgan. Eng mashxur uchuvchi dinozavrlar pterodaktillar deb ataladi.