Koinot quyosh sistemasi

Qizil sayyora
Mars maydoni Yerdan ikki barobar kichik. U Yerdan qaraganda qizil bўlib kўrinadi va uni odamlar qizil sayyora deb atashadi. Kosmik kemalar Marsda bўlgan choida uni suratga olishgan va sayyora nega qizil ekanligiga javob topishgan. Mars tuproi tўq qizil rangda ekanligi ayon bўldi. Shu bilan birga, ushbu sayyora osmoni bizning sayyora kabi kў-kўk emas, balki Mars atmosferasida joylashgan doimiy qizish chang zarralari bois, och qizil rangdadir. Marsdagi havo yerdagiga va odamlar undan nafas ololmaydilar.
Gigant sayyora
Yupiter Quyosh sistemasidagi eng katta sayyoradir. U yerdan 1300 marta katta. Teleskop yordamida yupiter ulkan bўlib kўrinsa-da, unga qўnishning sira ham iloji yўq. Sayyora yuzasi Yer, Oy yoki marsdagi kabi qattiq emas. Yupiter gaz va metal suyuqligi bilan mustahkam ўralgan kichik qattiq yadrodan iborat. Bugungi kunda mavjud bўlgan taxminlarga kўra, yupiterda 300 yildan buyon kuchli Katta qizil do anitsikloni kuzatilmoqda. Uning kuchi oldida yerdagi eng kuchli tўfon ham yengil shabada bўlib tuyuladi.
Ma’buda sayyora
Qadimgi astranomlar tonggi va tunggi shafaqni kuzatar ekanlar, eng yorqin yulduzga kўzlari tushadi. Gўzallik va sevgi ma’budasi sharafiga ushbu yulduzni Venera deb atashgan. Keyinchalik Venera yulduz emas, balki sayyora ekanligi ayon bўldi. Venera Quyosh va Oudan keyingi eng yorqin va issiq osmon jismidir. Uni ўrab turgan atmosfera va ingichka bulutlar qatlami tarkibida karbonat angdrid gazi mavjud. U bizga qaraganda Quyoshga yaqin joylashgani uchun yuzasidagi issiq harorat 500 darajaga tengdir.
Yўldoshlar sohibi
Uran sayyorasi 178-yilda kashf etilgan. Uran hajmi jihatidan yerdan 73 marta yirik bўlib, kattaligi jihatidan Quyosh sistemasida uchinchi sayyora hisoblanadi. Uranning yigirmatadan kўproq yўldoshi bor, ularning 10 tasi 1986-yili “Voyajer - 2” kosmik havo shari yordamida topilgan. Uranning eng katta yўdoshi Titaniya bўlib, uning diametri 1600 km ga teng.
“Halqali” sayyora
Saturnni yorqin halqasidan tanib olish qiyin emas. Nur sochib turuvchi sirli halqasi tufayli Saturn eng chiroyli va eng aroyib sayyora hisoblanadi. Saturnning kўp sonli halqasi muz va tosh qatlamlaridan tashkil topgan. Ularning eng kattasining balandligi 6 qavatli binoga teng. Saturnning ichki qismi gazdan iborat bўlib, u Quyosh sistemasidagi eng yengil sayyoradir.