Koinot quyosh sistemasi

Quyoshning qўshnisi
Merkutiy – Quyoshga eng yaqin sayyoradir. Vulqon oizlari bilan qoplangan yuzasidagi harorat kunduzi 400 darajaga kўtarilsa, tunda atmosferaning yўqligi tufayli minus 170 darajagacha tushib ketadi. Merkuriyning temir va nikeldan iborat yadrosi Oyga qaraganda birmuncha kattaroqdir. Sayyoradagi eng katta vulqon ozi Kaloris havzasi hisoblanadi. Uning hajmi Simoliy Amerika hududi yarmiga tengdir.
Pero yordamida topilgan sayyora
Quyosh sistemasida Neptun sayyorasi ham bor. Uni fransuz astronomi Urba Leverye teleskop orqali emas, balki matematik amallar yordamida kashf etgan. Shunday qilib, Neptunning borligi avval qoozda isbotlangan, keyinchalik esa u osmonda kuzatilgan. Ingichka bulutlar qatlami bilan qoplangan va halqalar ўralgan Neptunning 11 ta tabiiy yўldoshi bor. Ularning biri Triton bўlib, u Quyosh sistemasidagi eng katta va eng sovuq yўldoshdir. Tritondagi harorat doim minus 195 darajani kўrsatib turadi. Bu yўldoshning yuzasi muzlar bilan qoplangan. U ўz sayyorasi atrofini unga qarama-qarshi yўnalishda aylanuvchi yagona yўldoshdir.
Yerningsamodagi qўshnisi
Oy yerga qaraganda kichikroq bўlgan kichikroq tosh shardir. U bizning sayyoramiz atrofida aylanadi. Olimlarning fikricha, noma’lum sayyoraning Yer bilan tўqnashuvidan pqydo bўlgan. Zarba shunchalar kuchli bўlganki, chaqirilmagan sayyoradan erigan bўlaklargina qolgan. Ular qayta koinotga qaytgan va birikib Oy vujudga kelgan. Oyning tortishish kuchi yerga qaraganda 6 barobar kuchsizdir. Shu bois har qanday buyum Oyda 6 barobar yengildir.
Oy shaklini ўzgartiradi
Quyosh nuri doim oyning faqat bir tarafinigina yoritadi. Quyosh Yerni yoritadi va Oy uning atrofida aylangani bois, bўlak-bўlak bўlib kўrinadi. Yangi oy chiqqan mahalda u Quyosh va Yer ўrtasida joylashgan bўladi va biz uning yorqin yuzasining faqat ingichka ўroq shaklli bўlagini kўramiz. Keyingi ikki hafta ichida u kengayib, aylana shakliga kiradi. Bu hodisa oy tўlishi deb ataladi. Oxirgi ikki hafta ichida esa biz Oy yuzasini tobora kam kўra boshlaymiz. Oxirida Oyning bir parchasigina qoladi.