Koinot quyosh sistemasi

Dengizning bostirib kelishi va orqaga qaytishi
Dengiz suvining bostirib kelishi va orqaga qaytishi bir kecha-kunduzda, aniqroi 24 soat-u 50 minut ichida ikki bor yuz beradi. Ular asosan Oyning tortishish kuchidan paydo bўladi. Oy gorizontga kўtarilganda, uning tortishish kuchi dengiz suvini tepaga va qiroqdan orqaga tortadi. Va dengiz yuzasida baland tўlqinlarni paydo qiladi. Dengizning orqaga qaytishi ham shunday yuz beradi. Yer ўz ўqida aylanar ekan, bu kabi tўlqinf sayyorani aylanib ўtadi. U qiroq tomon bostirib kelgandek kўrinadi. Bunda dengizning bostirib kelishi yuz beradi.
Botqoqlik
Botqoqlik kesib tashlangan yoki yongan ўrmon ўrnida paydo bўlishi mumkin. bunday joylarda yerdan suv chiqib, ўsimliklar chirib, qulaydi. Uning ўrnida botuvchi balchiqlar paydo bўladi. Tepasiga oyoingni qўysang, suv ostiga kirib ketadi. botqoqliklardan yurish juda xavflidir, botib qolish mimkin.
Tuman
Yozda kechalari yer ustida katta bўlmagan bulutlarni kўrish mumkin. bu tuman tushishidir. Jaziramadan sўng havoda namlik bu shaklida kўpayib ketadi. Bu soviyotgan havo bilan tўqnashganda, yuzasida paydo bўladi. Tuman barg va ўtlar ustiga shudring tomchisi bўlib tushadi.
Momaqaldiroq va chaqmoq
Shamol osmonda yomirli qora bulutlarni haydaydi. Suv tomchilari yomirli bulutlarga qўshiladi, ularning ichki qismida elektr hosil bўladi. Chaqmoq chaqib, momaqaldiroq gumburlaydi. Chaqmoq – bulut ichidagi ypki bulut va yer ўrtasidagi kuchlu elektr zaryadidir. Elektr zaryadining tovushi momaqaldiroq deb ataladi. Kuchli jala paytida momaqaldiroq va chaqamoq bir paytning ўzida yuz beradi. Nur tovushga qaraganda tez harakatlangani bois, biz birinchi chaqmoqni kўrib, sўng momaqaldiroqning ovozini eshitamiz.
Eng seryomir joy
Yerdagi eng seryomir joylar bu – Gavayyaning Kauai oroli to etaklari va Hindistonning Charraounji tumanidir. Yomir miqdori yoqqan suv qatlamining qalinligi bilan ўlchanadi. Hindistonda bir oyning ўzida 9300 millimetrdan kўproq yomir yoqqan payt ham bўlgan. Mana buni yomir desa bўladi. Bizning ўlkamizda shuncha yomir yilda yoadi.