Kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

3 Adamar o‘zgartirishi Fure tizimi tebranish xususiyatidagi garmonik signallarni qayta ishlash uchun juda mos keladi. Boshqa xususiyatlarga ega signallar - nogarmonik,
yumshoq, trendli, statsionar nosoz, shuningdek grafik tasvirlar (grafikalar, fotosuratlar) uchun diskret o‘zgartirishning boshqa shakl va turdagi bazaviyfunksiyalardan foydalaniladi. Ushbu turga Adamar (4.4-rasm), Xara, veyvletfunksiyalari va boshqa shunga o‘xshash boshqa bazaviy tizimlar kiradi Datchik – bu fizik parametrni mutanosib elektr signaliga aylantiruvchiqurilmadir. Datchiklarga misollar: mikrofon, termometr, tezlik o‘lchagich, og‘irlik,bosim o‘lchagichlar. Signallarni qayta ishlashda asosan datchiklardan qabuqilingan kirish signal ma’lumotlari ma’lum bosqichlardan o‘tkaziladi [3, 5].SRIB tizimining asosiy elementlari (1.1-rasm):D - analog signal sensori;AF - past chastotali analog filtr;ARO‘ - analog-raqamli o‘zgartirgich;DSP - signal protsessori (Digital Signal Processing);RAO‘- raqamli-analog o‘zgartirgich;IQ - ijro qiluvchi qurilma.91.1-rasm. Raqamli signalni qayta ishlash tizimining tuzilishiAlohida qurilmalarning vazifalarini ko‘rib chiqamiz [1, 2, 6].Analog filtr – bu analog signal pulslarini tekislovchi va signalda foydali
ma’lumotli chastotalarni ajratuvchi reaktiv elementlardan (L - induktivlik,C-sig‘im, R-rezistor) iborat elektr sxema.ARO‘, RAO‘ – bu signallarni diskretlash va kvantlash qurilmalari bo‘lib,
ular signallarni analogdan raqamliga va aksincha raqamlidan analog ko‘rinishga
o‘zgartiruvchidir.
DSP (Digital Signal Processing) – bu raqamli signallarni qayta ishlashalgoritmlari asosida raqamli ishlov beruvchi signal protsessori.Signal xususiyatlari. Signallar bir o‘lchamli, ikki o‘lchamli yoki ucho‘lchamli bo‘lishi mumkin. Matematik jihatdan bunday signallar mos ravishda bir,
ikki va uch o‘zgaruvchili funksiyalar bilan tasvirlanadiTabiatda juda ko‘p signallar davriy bo‘lib, ularning qiymatlari davrga tengoraliqlarda takrorlanadi (1.1-jadval).Signal energiyasi – bu shovqinli muhitda raqamli signallarning foydaliqismlarini ajratib olish uchun muhim xususiyatidir. Signalning foydali komponentqismlari tasodifiy shovqinli qismiga nisbatan ko‘proq energiyaga ega bo‘ladi.Raqamli signal energiyasi berilgan segmentdagi signal qiymatlari kvadratlariyig‘indisi sifatida hosil bo‘ladi (1.1) [7]:-=1 12( )N kE X t(1.1)D AF ARO’ DSP Ikki signalning o‘zaro energiyasi va kuchi ularning o‘xshashlik darajasini
tavsiflaydi. Agar ikkita signal P1 va P2 kuchlarga ega bo‘lib, ularni aniqlash
intervalining barcha nuqtalarida to‘liq mos tushsa, u holda umumiy signalning
quvvati quyidagicha aniqlanadi (1.3):