Kompetentlik tushunchasini mohiyati nimalardan iborat
Kreativlik (lot., ing. “create ”–yaratish, “creative ”
Download 48.44 Kb.
|
Касбий Компетентлик саволлар Автосохраненный (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ish qobiliyati
|
Kreativlik (lot., ing. “create ”–yaratish, “creative ” yaratuvchi, ijodkor)–individning yangi g‘oyalarni ishlab chiqarishga tayyorlikni tavsiflovchi hamda mustaqil omil sifatida iqtidorlilikning tarkibiga kiruvchi ijodiy qobiliyati ma’nosini ifodalaydi
Eruditsiya nima? Eruditsiya (lot. — bilimdonlik) — chuqur, har tomonlama bilish, keng xabardor boʻlish; aql-zakovat. Kommunikativ kompetentlik – bu kommunikativ kompetentlik – ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, talabalar bilan samimiy muloqotda bo’lish, ularni tinglay bilish, ularga ijobiy ta’sir ko’rsata olish. -Quyidagi javoblardan qay biri shaxsda kreativlikni rivojlantirishga to’sqinlik qiladi? Quyidagi javoblardan qay biri shaxsda kreativlikni rivojlantiradi? Qobiliyat deb Capability Qobiliyat Способность shaxsning ma’lum faoliyatidagi muvaffaqiyatlarini va osonlik bilan biror faoliyatni egallay olishini ta’minlaydigan individual psixologik xususiyati Qobiliyat – shaxsning osonlik bilan biron faoliyatni egallay olishini ta’minlaydigan individual psixologik xususiyat. Intellekt so’zining ma’nosi? Intellekt (lotincha: intellects — bilish, tushunish, idrok qilish) — insonning aqliy qobiliyati; hayotni, atrof muhitni ongda aynan aks ettirish va oʻzgartirish, fikrlash, oʻqish-oʻrganish, dunyoni bilish va ijtimoiy tajribani qabul qilish qobiliyati; Muayyan faoliyatning muvaffaqiyatli bajarilishini ta’minlaydigan qobiliyat hamda iste’dodlar yig’indisidan iborat individual xususiyat- bu Ish qobiliyati – shaxsning muayyan faoliyat turini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan jismoniy hamda psixik funksiyalari yig‘indisi. Qobiliyatlar taraqqiyotining oliy darajasi nima deb ataladi. Shaxsda muhit va tarbiya ta’siri ostida tarkib topgan va uning irodaviy faolligida, tevarak atrofdagi olamga (boshqa kishilarga, mehnatga, buyumlarga) o’z-o’ziga bo’lgan munosabatlarda namoyon bo’ladigan individual xususiyatlari- bu Interovertlar – bu shaxsning har qanday sharoit va holatlarida o‗z ichida kechayotgan fikrlarini bayon etish ehtiyojining nihoyatda pastligi Ekstrovertlar – bu Extrovert Ekstrovert Экстроверт shaxsning har qanday sharoit va holatlarida o‗z ichida kechayotgan fikrlarini bayon etish ehtiyojining yuqoriligi Kreativlik bolalarda oshirish uchun _________________? Ijtimoiy muhit nima__ Quyidagi javoblarni qaysi biri kreativlikni rivojlantirish uchun kerak? Kasbiy kompetenlik sifatlari___ ijtimoiy, maxsus, shaxsiy, texnologik, ektremal Shaxsdagi nixoyatda kuchli va takrorlanmas qobiliyat bu___ Iste’dod Guruhdagi shaxslararo munosabatlarni boshqaradigan shaxs___ Shaxsdagi u yoki bu xulk-atvorga nisbatan turgan moyillik, xozirlikni tushuntirib beruvchi sabab__ motiv. Rahbar ta’sirining manbalari orasida xodimlarga bajarilmagan topshiriq uchun albatta jazo berilishini taqozo etuvchisini ajrating__ Pedagogik kompetentlik – bu Yevropa uchun tayanch kompetensiyalar nechenchi yilda belgilangan? Menedjerning kompetensiyasiga kirmaydi___ tovarlar narxini bilish O’zbekiston Respublikasida nechta tayanch kompetensiyalar qabul qilingan? Yevropa ittifoqi davlatlarida nechta tayanch kompetensiyalar qabul qilingan? AQSH nechta tayanch kompetensiyalar qabul qilingan? Rahbarning avtoriteti bu____ emotsional-irodaviy ta’sir qobiliyati; Insonlarning til vositasida muloqot qilishi …….. diyiladi. Liderlik uslublari keltirilgan bandni aniqlang___ Jamoa a’zolarining tilak-istaklari, fikrlari va maslahatlari juda kam xollardagina inobatga olinadigan, aksariyat hollarda bunday istaklar yoki ko’rsatmalar to’g’ridan-to’g’ri do’q-po’pisa, kamsitish yoki ma’naviy jazolash yo’li bilan cheklanadigan rahbarlik uslubi___ Avtoritar; Motivatsiya - odamni faol faoliyatga undovchi sabablar majmui Xodimlarni ma’lum tomonga yo’naltirish maqsadidagi o’zaro ma’lumot almashinuvi jarayonidir O’zgalarda ijobiy yoki yoqimli taassurot uyg’otish ...... deyiladi. “Karyera” so`zining ma`nosi__ “kasbiy pillapoya bo’yicha kutarilish”. Xodimlarning o’z ishlaridan sovishlariga olib keladigan rahbarlik uslubi___ Liberal; Karyerogramma nima? Oliy ta`lim tizimida boshqaruv metodologiyasi sifatida asosiy me`yoriy xujjat Imijeologiya – nima? Kompetentlik so’zining ma’nosi Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Noverbal (og’zaki bo’lmagan) aloqa vositalari Imo-ishoralar, mimika, intonatsiya, pauzalar, gavda holati, kulgu, ko’z yoshi va boshqalar. Ijtimoiy kompetentlik bu__ Ijtimoiy kompetentlik – ijtimoiy munosabatlarda faollik ko’rsatish ko’nikma, malakalariga egalik, kasbiy faoliyatda subyektlar bilan muloqotga kirisha olish. Maxsus kompetentlik bu___ Maxsus kompetentlik – kasbiy-pedagogik faoliyatni tashkil etishga tayyorlanish, kasbiy-pedagogik vazifalarni oqilona hal qilish, faoliyati natijalarini real baholash, BKMni izchil rivojlantirib borish bo’lib, ushbu kompetentlik negizida psixologik, metodik, informatsion, kreativ, innovatsion va kommunikativ kompetentlik ko’zga tashlanadi. Maxsus kompetensiya: Pedagog-o’qituvchi, quyidagi umumiy qobiliyatlarni o’z ichiga qamrob olgan umumiy malaka kompetensiyalarga ega bo’lishlari kerak, jumladan: kelajakdagi kasbining mohiyatini va ijtimoiy ahamiyatini tushunish, unga qiziqish ko’rsatish; o’z faoliyatini tashkil etish, kasbiy vazifalarni yechish usullarini aniqlash, ularning samaradorligini va sifatini baholash; noan’anaviy holatlarda tavakkalchilik (xavf-xatar)ni baholash va qarorlar qabul qilish; kasbiy va shaxsiy rivojlanish hamda kasbga oid vazifalarni hal etish uchun zarur bo’lgan axborotni izlash, tahlil qilish va baholashni amalga oshirish; kasbga oid faoliyatni takomillashtirish uchun axborotkommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish; hamkasblar va ijtimoiy sheriklar bilan hamkorlik qilish, kollektivda va jamoada ishlash; o’quvchilar faoliyatini qo’llab, shaxsiy va kasbiy malakasini rivojlantirish vazifalarini mustaqil ravishda belgilash, mustaqil ta’lim olish bilan shug’ullanish, ongli ravishda malaka oshirishishni rejalashtirish. Ta’limda psixologik kompetentlik bu___ psixologik kompetentlik – pedagogik jarayonda sog’lom psixologik muhitni yarata olish, talabalar va ta’lim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan ijobiy muloqotni tashkil etish, turli salbiy psixologik ziddiyatlarni o’z vaqtida anglay olish va bartaraf eta olish. Metodik kompetentlik bu__ Metodik kompetentlik – pedagogik jarayonni metodik jihatdan oqilona tashkil etish, ta’lim yoki tarbiyaviy faoliyat shakllarini to’g’ri belgilash, metod va vositalarni maqsadga muvofiq tanlay olish, metodlarni samarali qo’llay olish, vositalarni muvaffaqiyatli qo’llash. Informasion kompetentlik bu___ Informatsion kompetentlik – axborot muhitida zarur, muhim, kerakli, foydali ma’lumotlarni izlash, yig’ish, saralash, qayta ishlash va ulardan maqsadli, o’rinli, samarali foydalanish. Shaxsga xos temperament tiplari nechta va ular qaysi javobda berilgan__ Temperament inson psixik faoliyatining xususiyati boʻlib, fiziologik asosini, asab tizimining tiplari, oliy asab faoliyati qonuniyatlari tashkil etadi. Temperament toʻrtta asosiy tipga ajratiladi: sangvinik (xushchaqchaq), fligmatik (boʻshang, ogʻir), melanxolik (gʻamgin), xolerik (qiziqqon). Kreativ kompetentlik kreativ kompetentlik – pedagogik faoliyatga nisbatan tanqidiy va ijodiy yondashish, o’zining ijodkorlik malakalariga egaligini namoyish eta olish; Asosiy boshqarish uslublari___ Avtoritar,demokratik, liberal, partisipativ; Rahbarlik faoliyatida shaxs ustunlik alomatlarining namoyon bo’lishi_____ Dominant; Individuallik bu___ Individning boshqalardan farqlanadigan ijtimoiy xususiyatlari va psixikasining o‗ziga xosligi, qaytarilmasligi Individuallik - insonning individ, faoliyat sub’ekti va shaxs sifatidagi betakror xususiyatlari tizimidir. Individuallikning mavjud bo’lishi insonning ta’lim, tarbiya, u bilan faol munosabatidagi individual yondashuvining asosi hisoblanadi. «Har bir kishigacha etib borish» - bunday yondashuvning idealidir. Individuallikni inkor etish (nodonlik, ishonch yoki kam anglangan harakat tufayli, masalan, texnik yoki umumilmiy g’oyalarning oddiy formulalariga sig’inish oqbatid zaruriy tarzda bir qator salbiy oqibatlarga olib keladi (shaxslararo va shaxslar ichidagi keskinlik, ixtirolar, ruhiy jarohatlar, nizolar ishtirok etganlarning asabiy holatlari va ta’lim, tarbiya, mehnatdagi past samaradorlik natijalari sifatid. Menedjerning axloqiy fazilatlari Strategik boshqaruv Kommunikativ kompetentlik bu kommunikativ kompetentlik – ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, talabalar bilan samimiy muloqotda bo’lish, ularni tinglay bilish, ularga ijobiy ta’sir ko’rsata olish. Shaxsiy kompetentlik bu Shaxsiy kompetentlik – izchil ravishda kasbiy o’sishga erishish, malaka darajasini oshirib borish, kasbiy faoliyatda o’z ichki imkoniyatlarini namoyon qilish. Shaxsiy kompetensiya: insonparvarvarlik; bolalarni sevishi va mehribonlik; adolatli bo’lish; talabchanlik; bag’rikenglik; mas’uliyatlilik va hokazo. Umuminsoniy tarbiyaviy qadriyatlarga nimalar kiradi Shaxs ongining narsa va xodisalarga yo’nalganligini aks ettiradigan psixik jarayon Tafakkur Verbal aloqa vositalari nutqi, gapirgan gaplari Shaxsdagi ishsiz qolish motivi, vijdon, ishiga qiziqish, odamlardan ajralib qolishdan qo`rqish hissi qaysi toifa motivlarga kiradi ichki motivlarga; O’z - o’zini anglash qanday yuz beradi Kasbiy kompetentlik bu_____ Kasbiy kompetentlik – mutaxassis tomonidan kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalarning egallanishi va ularni amalda yuqori darajada qo’llay olinishi Muloqotning muhim ijtimoiy - psixologik mexanizmlari Shaxsdagi kuchli va takrorlanmas qobiliyat iste’dod. Affektlar (yoki hissiy portlashlar) qanday sodir bo’ladi Аффект kechinmalar sifatida ro‗y beradigan psixologik holat Affekt (latincha affectus – ruhiy hayajonlanish, qiziqish) qisqa muddatda va shiddat bilan sodir bo’ladigan hissiy, hayajonli jarayon: hulq-atvor, hattiharakat ustidan nazoratning susayishi tufayli ro’y beradigan kuchli his-tuyg’u (g’azablanish, qo’rqish, nafratlanish, shodlanish). Mutaxassislar normal va patologik affektlar borligini, shuningdek, affektiv reaksiyalarga ozroq yoki ko’proq moyil bo’ladigan shaxslar ham bo’lishini ta’kidlashadi. O’zida affektiv reaksiyaga nisbatan hislarga erk bermaslik insondagi normal psixik holat hisoblanadi. Affektlar ta’siriga beriluvchi kishilar odatda olomon orasida sarosimalik uyg’otishga moyil bo’ladilar. Muloqot nima Muloqot - o’zaro munosabatlar, o’zaro ta’sirlarni ta’minlashga, ma’lumotlarni almashtirishpi o’z ichiga olgan va munosabatlarni, ularning aloqalarini amalga oshiradigan, ma’lum yo’nalishga asosan olib boriladigan faoliyat hisoblanib, kishilarning birgalikdagi faoliyatining bir turidir. Guruh yoki jamolarda o’ziga boshchilik rolini oluvchi shaxs kim deb ataladi Hech qachon yolg’iz bo’lmaydigan, doimo guruh a’zolari orasida shu guruh a’zolarini u yoki bu harakatlarga chorlaydigan shaxs Biror bir ish yoki faoliyatni yuksak darajada, hech bir qiyinchiliksiz, o’ta mohirlik bilan bajarish qanday nomlanadi Shaxs ichki kechinmalari, o’y-fikrlari, xarakterining gavda harakati va imo-ishoralar yordamida yuzdagi ifodasi qanday nomlanadi Odam o’z his kechinmalarini nutqsiz izhor qilmoqchi bo’lsa, qanday namoyon etadi mimika, pantomimika. Motivatsiya nima odamni faol faoliyatga undovchi sabablar majmui Motiv bu____ Motiv – shaxsdagi u yoki bu xulq – atvorga nisbatan turgan moyillik. ma’lum ehtiyojlarni qondirish bilan bog‗liq faoliyatga Korporativ boshqaruv nimaga asoslanadi Shaxsdagi u yoki bu xulk-atvorga nisbatan turgan moyillik, xozirlikni tushuntirib beruvshi sabab Motivatsiya nima odamni faol faoliyatga undovchi sabablar majmui Inson xulk-atvori, yunalishi va faolligini tushuntirib beruvshi psixologik sabablar majmui Birinchi marta ko’rishib turgan suxbatdoshlarning taassurotlari ijobiy bo’lishida qaysi omil birinchi o’rinda turadi noverbal vositalar (mimika, qarash, pantomimika, nutqsiz). Xodimlarni kasbiy o`sishga rag’batlantirish omillari Shaxsning o’zini o’zi samarali baholashiga qanday omillar ta’sir ko’rsatadi shaxsning o‗z psixologik sifatlari, xulqi, yutuqlari va muvaffaqiyatsizliklari, qadr-qimmati, kamchiliklarini baholay olishi Imidjni shakllantirish ishlari bilan kim shug’ullanadi Imidjmeykerlar Muomala texnikasi keltirilgan bandni aniqlang Lug’aviy jihatdan “competence” tushunchasi qanday ma’noni ifodalaydi ingl. “competence” – “qobiliyat” O’zini taqdimot qilishning umumiy texnologiyasi texnologik jihatlari Shaxsdagi shunday individual, turg’un sifatlarki, ular odamning turli xil faoliyatdagi yutuqlari va qiyinchiliklarini sabablarini tushuntirib beradi qobiliyatlar. Shakllanish deb nimaga aytiladi “Еmotsiya” so’zini o’zbek tiliga aniq tarjimasi Download 48.44 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|