Kompyuter injiniringi” fakulteti Dasturiy injiniring yo’nalishi

2.Тармоқни созлаш
Локал тармоқни созлаш.
Локал ҳисоблаш тармоғи компьютерларни бир бир жойга тўплаган ҳолда уларнинг ўртасида маълумот алмашишини, уларни бир чоп этиш қурилмасига уланишини ва интернетг а уланишини таъминлаб беради. Биз ушбу мавзуда Локал ҳисоблаш тармоқни созлашни икки аспектини кўриб чиқамиз: қурилмаларни созлаш ва дастурий таъминотни созлаш.Қурилмаларни созлаш. Ҳар бир тизимда ёки локал ҳисоблаш тармоғининг узелларида тармоқ платаларидан иборат бўлади НИC (нетwорк интерфаcе cард). Ҳар бир тармоқ платалари тармоққа кабель ёки симсиз уланиш воситасида уланади, иккала ҳолатда ҳам ҳар бир тизим марказий ҳуб га уланади. Агар тармоқ, масалан интернетга уланган бўлса, унга роутер ёки гатеwай керак бўлади. Копмютерларни улаш. Ҳозирги кунда локал ҳисоблаш тармоғи базасидаги замонавий этҳернет тармоқлари, компьютерлар ёки марказий узел билан уланишга эга. Узеллар икки хил кўринишда бўлади: пассив (ҳуб) ва камутатив (сwитч). Пассив уланишда (ҳуб) барча тизимни биргаликда улаб, барча тизим учун маълумот узатиш тезлиги бир хил бўлади. Сwитч орқали уланганда ҳар бир тизимнинг ўзининг роутери маълумот узатиш қобилятига қараб мослашади. Қуюда оддий 4 та компьютернинг битта ҳуб орқали уланиши кўрсатилган (5.1-расм). Ушбу уланиш пассив ҳолатда уланган.

Тизимни созлаш. Аппарат таъминотни созлаб бўлгандан кейин, ҳар бир тизим тармоққа уланган тармоқ адаптери ҳақида маълумотга эга бўлган ҳолда созланиши керак. Одатий ҳолда Федора ОТ тармоқ менегерини, тармоқ адаптерлари ҳақида маълумот олиш учун ишлатади.
Тармоқ адаптерни ҳақида, тизим қуйидаги маълумотларни билиши керак:
 тармоқ ИП аддреси;
 тармоқ маскаси, ИП аддресс учун;
 асосий маршутизатор ИП аддресси;
 ДНС тизими ИП аддресслари;
 Тизимнинг тармиқдаги номи ҳостнаме;
Тармоқ менегери апплети. Федора ОТ да тармоқ менегери апплети ишчи ойнанинг панельида ўнг юқори қисмида жойлашган бўлади.

Тармоқ менегери апплетини устига икки марта босиш орқали тармоқ менежери менюойнаси очилади, ушбу менюда тармоқни ёки симсиз тармоқни ёқиб/ўчириб қўйиш мумкин. Тармоқ менегери апплетини менюсидаги эдит cоннеcтион ойнасини танлаб икки марта босиш орқали тҳе нетwорк cоннеcтионс wиндоw ойнаси очилади. Алтернатив тарзда терминал ойнасида нм-cоннеcтионедитор командасини териш очмоқчи бўлган ойнамизни чақириб олишимиз мумкин.

Тармоққа уланиш ойнасида симли, симсиз ва бошқа тармоқ уланишларни созлаш имкониятини берувчи илова мавжуд. Тизим янги тармоқ қурилмасини индентификатсия қлиб, созлашларни амалга оширгандан кейин, ушбу ойнада тармоқнинг созланмаларини ўзгартириш мумкин бўлади. Ўзимизнинг тармоқ қурилмамизни созланмаларини ўзгартириш учун эдит ойнасини белгилаймиз . нмcоннеcтион-эдитор командаси эдит ойнасини очиб беради. ИПв4 созланма ойнасида ДҲCП орқали автаном тарзда ИП созлаш ёки ўзимиз томондан маълум бор оралқидаги ИП аддрес созланмаларни амалга оширган ҳолда уланишни танлаш мумкин.