Kompyuter lingvistikasi: muammolar, yechim, istiqbollar

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“KOMPYUTER LINGVISTIKASI: 
MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya  
Vol. 1
№. 01 (2022) 
http://compling.navoiy-uni.uz/
 
461 
bilan bog‘liq hal etilishi lozim bo‘lgan quyidagi vazifalarni takidlash lozim: -o‘zbek 
tilining kompyuter uslubini yaratish; -kompyuter izohli va tarjima lug‘atlarini 
yaratish; -o‘zbek tili va adabiyot darsliklarining elektron versiyasini ishlab chiqish; 
-kompyuterda inglizcha – o‘zbekcha tarjima dasturlari uchun lingvistik ta’minot 
yaratish; -kompyuterda matnlarni avtomatik tahrirlash dasturlarini yaratish; Bu 
vazifalarni amalda bajarish uchun tilshunoslar va kompyuter mutaxassislari 
birgalikda ish olib borishlari lozim. Bugungi kunda ayni shu sohada Alisher Navoiy 
nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetining Amaliy filologiya 
fakulteti ichida “Kompyuter lingvistikasi’’ yo‘nalishi ochilgan bo‘lib bu yo‘nalishda
2021-yil o‘quv yilidan bakalavr ta’lim yo‘nalishiga qabul boshlandi. Hozirgi kunda 
esa bu yo‘nalishda ta’lim olayotgan talabalar o‘zbek tilini chuqur o‘rganish bilan 
birgalikda yuqoridagi muammolarni hal qilish maqsadida Python dasturini ham 
o‘rganmoqda. Nima uchun aynan Python ? Python o‘rganish oson, foydalanish 
uchun qulay, ko‘p qirrali dasturlash tili bo‘lib, dasturlashga yangi kirganlar uchun 
ham, soha mutaxassislari uchun ham zo‘r tanlovdir. Python dasturlash tiliga bo‘lgan 
ehtiyoj yildan yilga oshib bormoqda. CodingDoro portalining tadqiqotlariga ko‘ra, 
2020-2021-yillarda aynan Python tilida dasturlovchi mutaxassislarga eng ko‘p talab 
bo‘lgan. Bugungi kunda keng ommalashib borayotgan sun’iy intelekt asosida 
ishlovchi dasturlarning aksari Pythonda yozilgan. Keng qamrovli universal til. 
Python dasturlari deyarli barcha operativ tizimlarda va Platformalarda ishlaydi. 
O‘rganish uchun ham, tushunish uchun ham juda qulay va sodda kod. 
Moslashuvchanlik. Python dasturlash tili ma’lum bir masalalarni yechish bilan 
chegaralanmagan. Bu til dasturchilarga yangi va yangi yo‘nalishlarga kirish 
imkonini beradi. Python quyidagi sohalarda qo‘llaniladi: Veb va Internet dasturlash, 
kompyuter o‘yinlarini yaratish, ma’lumotlar bazasi bilan ishlash (DB), computer 
vision, foydalanuvchilar uchun grafik interfeys (GUI), mobil ilovalar va hokazo. 
Bizning bu dasturdan foydalanishimizdan maqsad hozirgi kunda barcha sohaga oid 
ma’lumotlarni tarmoqlardan oson va qulay bilib olayotganimiz uchun o‘zbek tiliga 

---