Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
16 
dunyoqarashni kengaytirish, dunyoqarashni shakllantirish, yosh o‗quvchining bilimga 
qiziqishi va bu yerda intellektual xarakterga ega bo‗lgan o‗yinlar birinchi o‗rinda turishi 
lozim. 
Kichik maktab yoshidagi o‗quvchilarining intellektual qobiliyatlarining rivojlanishi 
ko‘p jihatdan nafaqat o‗quv va kognitiv faoliyatning, balki o‗quvhilarning keyingi 
hayotidagi muvaffaqiyatini ham ta‘minlaydi. O‗qituvchilarning ko‗plab kuzatuvlari, 
psixologlarning tadqiqotlari ishonchli tarzda shuni ko‗rsatadiki, maktabning boshlang‗ich 
sinflarida aqliy faoliyat usullarini o‗zlashtirmagan bola, odatda, muvaffaqiyatsizlar toifasiga 
kiradi. 
Kichik maktab yoshidagi o‗quvchilarining intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish 
uchun sharoit yaratish bu o‗quvchilarga fanlardan mustahkam bilim berish,har bir 
o‗quvchining intellektual qobiliyatini rivojlantirish,ya‘ni mehnatsevarlik, mustaqillik, 
qiziquvchanlik va ijodiy faollikni tarbiyalash o‗qishga samarali yondashuv printsipi 
hisoblanadi. 
Yuqoridagi fikrlarni inobatga olgan holda darsni shunday tashkil etishga harakat 
qilish kerakki, bolalar o‗z vazifalarini hal qilishning o‗ziga xos usullarini izlasinlar, chunki 
ayni paytda ularning aqliy faolligi faollashadi va intellektual fazilatlari yaxshilanadi. 
Aqlli javob berish printsipi. 
Bu jarayonda topshiriqlar shunday tuzilishi kerakki, bolalar o‗z nuqtai nazarini, ularni 
hal qilishning o‗z versiyasini asoslab berishi kerak. 
Ijobiy motivatsiya printsipi 
Muvaffaqiyatli o‗quv jarayoni uchun darsda maxsus sharoitlar - quvonch, ajablanish, 
zavqlanish muhitini yaratish maqsadga muvofiq bo‗ladi.Bunda ―muvaffaqiyatga erishish 
holati‖ ni yaratishdan keng foydalanish , o‗quvchilarni o‗z kuchiga ishonch bilan 
ruhlantirish, ular uchun hammasi yaxshi bo‗lishiga ishontirish zarur. 
Boshlang‗ich sinf o‗quvchilarining o‗quv -bilish faoliyatini muvaffaqiyatli tashkil 
etish individual yondashuvsiz mumkin emas.Qabul qilish, e‘tibor, fikrlash, xotira, tasavvur 
kabi intellektual sohaning tarkibiy qismlarining xususiyatlaridan tashqari, biz har doim 
bolaning hissiy va irodaviy sohasining xususiyatlarini, shuningdek temperamentning o‗ziga 
xos xususiyatlarini, tezligini hisobga olishimiz lozim. Biz har bir bolaning individual 
xususiyatlarini hisobga olishga harakat qilishimiz kerak. Differentsial va individual 
yondashuvlarga muvofiq, o‗quvchilar uchun vazifalar shunday tanlanishi kerakki, 
rag‗batlantirishga muhtoj bo‗lganlar tegishli bosqichda o‗zlari uchun mavjud bo‗lgan 
vazifalarni olib, so‗ngra murakkabroq mashqlarga o‗tishlari kerak. 
Har xil didaktik o‗yinlar, o‗quv jarayoniga to‗g‗ri kiritilganda, turli aqliy 
jarayonlarning rivojlanishiga katta ta‘sir ko‗rsatadi. Didaktik o‗yinlar bolaning aql-idrokiga, 
his-tuyg‗usiga ta‘sir etib, unda o‗qishga ijobiy munosabat va qiziqish hislatini tarkib 
toptiradi. Bolalar o‗yinni zo‗r mamnuniyat bilan ijro etadi. O‗yin boshlanishini esa 
sabrsizlik bilan kutadilar, ularning ongida beixtiyor ertangi o‗quv kunining quvonchli 
manzarasi gavdalanadi. Har bir didaktik o‗yinda ko‗pchilik bolalar yoki butun bir sinf 
o‗quvchilari ishtirok qiladi. Didaktik o‗yin — ta‘lim beruvchi usul bo‗lib, bu usul muayyan 
ta‘limiy maqsadlarga erishuvga, ya‘ni o‗tilgan o‗quv materialini aniqlashga, 

---