Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
243 
tushunchalar o`quvchiga to`la yetib borishi, o`quvchi ularni muvaffaqiyatli o`zlashtirishi 
uchun zarur bo`lgan o`quvchining ba‘zi sifatlarini rivojlantirish maqsadida quyidagilarni 
amalga oshirish kerak. 
Nomzod o`quvchilarning faolligini oshirib borish, ularga olimpiada masalasi, 
nostandart masalalar haqidagi tasavvurlarni sekin-asta singdirib borish uchun ularni 
darslarda va to`garak mashg`ulotlarida darslikdagi murakkab va o`ta murakkab masalalarni 
yechishga yo`naltirish zarur. 
O`quvchilarni olimpiadalarga tayyorlashda ularni mustaqil ishlashga o`rgatish katta 
ahamiyatga ega. O`quvchini qo`shimcha adabiyotlar va qo`llanmalardan mustaqil 
foydalanib kerakli bilim va ma‘lumotlar olish ko`nikmalarini hosil qilish va rivojlantirishda 
sinf, maktab, tuman yoki shahar markaziy kutubxonalaridan va o`qituvchining shaxsiy 
kutubxonasidan foydalanish mumkin. Sekin-asta o`quvchiga o`z shaxsiy kutubxonasini 
tashkil etishga yordam berib borishkerak. 
Olimpiadalarga tayyorlanish jarayonida o`quvchi va o`qituvchi orasidagi chegara asta-
sekin yo`qolib borishi kerak, chunki o`quvchi o`qituvchidan tortinsa, masalalarni yechishda 
yoki nazariy tushunchalarni o`rganishda o`z fikrini ochiq va dadil ifodalay olmaydi, bu esa 
uning bilimida bo`shliqlarning paydo bo`lishiga sabab bo`lishi mumkin. Bundan tashqari 
olimpiadachiga darslarda murakkab masalalarni yechishni topshirish, darsda yoki darsdan 
tashqarida o`qituvchidan masala yechimi yoki nazariy materiallarni tushuntirib berishni 
so`ragan o`quvchilarga yordam berishni topshirish va boshqa yo`llar yordamida unga 
bo`lgan ishonchingizni ochiq bildirib turish ham yaxshi natijalar beradi. Yuqori sinflarga 
o`tgach, quyi sinf o`quvchilari orasidan olimpiadaga nomzodlar tanlashda, ularga masala va 
topshiriqlar tanlash yoki tuzishda, ular bilan ishlashda olimpiadachi o`quvchidan yordam 
so`rash va undan foydalanish o`quvchining mas‘uliyatini oshiradi va yanada tirishqoqlik 
bilan izlanishgaundaydi. 
9-11-sinf o`quvchilari orasidan tuman yoki shahar olimpiadalariga nomzodlar tanlash 
maqsadida o`tkaziladigan sinf va maktab 2- tur olimpiadalari davrida 5-8-sinf o`quvchilari 
orasida ham bunday olimpiadalarni tashkil etish va o`tkazish hamda g`oliblarni tuman, 
viloyat olimpiadalari g`oliblari bilan bir qatorda o`quvchilar, ota-onalar yig`ilishlarida e‘lon 
qilish va taqdirlash o`quvchining kuchiga kuch, g`ayratiga g`ayrat qo`shadi va yangi 
g`alabalar uchun mehnat qilishga chorlaydi. Bu biz tanlagan olimpiadachi-nomzodlar
uchun birinchi haqiqiy sinov bo`ladi va boshqa tuman, viloyatdan kelgan matematika 
ixlosmandlari hamda Respublikamizning ko`zga ko`ringan matematik olimlari bilan yuzma-
yuz muloqatda bo`ladilar. Buning natijasida o`quvchilarda haqiqiy matematika olimpiadasi, 
haqiqiy olimpiada masalasi haqida tushunchalar paydo bo`ladi hamda o`z bilim darajasini 
belgilab olishga yordam beradi. 
O'quvchilar bilan ishlashda «oddiydan murakkabgacha, osondan qiyinga» printsipiga 
amal qilish kerak. O`quvchining matematik qobiliyatini rivojlantirish, fikrlash darajasini 
o`stirib borish uchun sinfdan va maktabdan tashqari ishlarni to'g'ri tashkillashtirish lozim. 

---