Ko‘plab mamlakatlarda yoshlarning radikallashuviga bir qancha omillar ta’sir ko‘rsatmoqda

– Professor Xalil Mona Abdul Malik xonim, bugungi kunda yoshlarning 
radikallashuviga ta’sir ko‘rsatayotgan ichki va tashqi omillar haqida fikr-
mulohazalaringiz bilan o‘rtoqlashsangiz. 
– Dunyoning ko‘plab mamlakatlarida yoshlarning radikallashuviga bir qancha 
omillar ta’sir ko‘rsatmoqda, ular orasida men iqtisodiy va aksiologik omillarni 
ajratib ko‘rsatgan bo‘lardim. Iqtisodiy omilga – turmush darajasining pastligi, 
ishsizlik, og‘ir mehnat sharoiti, aholining savodsizligi, o‘rta ta’limning keskin past 
darajasi, sifatsiz tibbiy xizmat kiradi. Bu holatlarning barchasi ijtimoiy adolatsizlik 
va ichki umidsizlik hissini keltirib chiqarishi mumkin, ayniqsa har doim ehtiros, 
kuch va hissiyot bilan ajralib turadigan yoshlarda bu holatlar yanada yaqqol 
namoyon bo‘ladi. O‘z navbatida, radikal diniy oqimlar ijtimoiy adolatsizlikdan 
haddan tashqari qizib ketgan yoshlarning bu hissiy quvvatidan foydalanib, ularni o‘z 
saflariga jalb etish uchun ularga global adolatsizlikka qarshi ezgu kurash yo‘lini 
va’da qilishmoqda va ularning fikricha, bunday adolatsizlik, qoida tariqasida 
ma’lum bir mamlakat yoki butun mintaqaning davlat rejimlari tomonidan 
ifodalanadi. 
Aksiologik omil haqida gapirganda, shuni ta’kidlash kerakki, yoshligida inson 
kelajakda uning butun shaxsiyati quriladigan o‘z qadriyat yo‘nalishlarini, borliq 
haqidagi fikrlarini shakllantirib boradi va bu shakllantirishni tugatadi. Shu sababli, 
yoshlar ko‘pincha atrofdagi voqelikni oddiy tushuntirishga da’vo qiladigan, go‘yoki, 
olijanob vazifa va yuqori qiymat salohiyatiga ega bo‘lgan oddiy hayotiy maqsadlarni 
taklif qiladigan g‘oyalar hamda ta’limotlarga ishtiyoq bilan qarashadi. Bu yerda 
radikal harakatlar shunday yoshlarning hayot mazmunini topishga bo‘lgan ichki 
talabini, shuningdek, o‘z ahamiyati va o‘ziga xosligini qondiradi. Eslatib o‘tamanki, 

---

go‘yoki, yuksak ideallar bilan birlashtirilgan ma’lum bir guruhga mansublik 
ko‘pincha yoshlikda psixologik qulaylikni ta’minlaydigan muhim omil bo‘lib 
xizmat qiladi.