Kreativ fikrlash

Lateral fikrlashning o’ziga xos namunasi: 
Bir kuni siz do’stlaringiz bilan tennis o’ynadingiz, uyga 
kelganingizda 
juda 
chanqadingiz. 
Siz 
oshxonaga 
kirdingiz 
va 
muzlatgichdan bir shisha ichimlik suvini oldingiz. Biroq, siz ochqichni 
topa olmadingiz. Yechimlar chanqoqni qanday qondirishga qaratilgan. 
Bunday yechimlar ehtiyojni qondirish bo’yicha ma’lum nazariyalar, bilim 
va tajribalarni qayta ishlash natijasidir. Siz ehtiyojni qondirishga turli 
yo’nalishlarda hujum qila boshlaysiz. Shuning uchun ushbu yechimlar 
guruhi lateral fikrlash natijasida hosil bo’ladi. 
Ehtimoliy yechimlar quyidagicha: 
− boshqa biron narsani iching, masalan oddiy jo’mrakdan oqayotgan 
suv; 
− do’kondan ichimlik sotib oling 
− o’rniga bir oz meva bor 
− uyda boshqa ichimliklarni qidirishni davom eting 
− boshqalar. 
Lateral fikrlash bo’yicha umumiy xulosa: 
Noan’anaviy usullar yoki odatda mantiqiy fikrlash e’tiborsiz 
qoldiradigan elementlar orqali hal qilinmaydigan muammoni hal qilishga 
intiladigan fikrlash usuli. Tez o’zgaruvchan tendensiyalar, qattiq raqobat 
va byudjetga qaramasdan mo’jizalar yaratish zarurati bilan duch 

---

87 
kelganingizda, siz lateral fikrlashingiz kerak. Ilg’or g’oyalarni ishlab 
chiqish omad yoki majburlash kabi harakatlarning natijasi bo’lishi shart 
emas. Lateral fikrlash, shuningdek, kundalik muammolardan tashqarida 
strategik rejalashtirish va noodatiy yondashuv orqali fikrlashga yordam 
beradi. 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
 
1. Vertikal fikrlash (VF) deganda nimani tushunasiz? 
2. Lateral fikrlash (LF) deganda nimani tushunasiz? 
3. VF va LF ning ahamiyati nimalardan iborat? 
4. VF va LF ning xususiyatlarini tushuntiring? 
 
 
 
 
 
 

---

88