Kreativ fikrlash

Vertikal fikrlash bo’yicha umumiy xulosa: 
Vertikal fikrlash to’g’ridan-to’g’ri muammolarni hal qilishda 
innovatsion jarayonni topish va qabul qilish uchun zarur bo’lgan yangi 
narsalardan mahrum qiladi. Bu har qanday yangi g’oyalarni yaratishga 
yordam bermaydi, chunki muammoga cheklangan yondashuvni izlaydi. 
Shunday qilib, vertikal fikrlash har qadamda tafsilotlardan foydalanishga 
yordam beradi. Agar ma’lumot bo’lmasa, boshqa choralar ko’rish mumkin 
emas. Shuning uchun, biz bitta yo’nalishni faqatgina ushbu muammoni hal 

---

85 
qilish yondashuviga bog’liq deb o’ylamaymiz, ayniqsa muammo hal 
etilmaydigan ko’rinishda bo’lsa. 
Lateral fikrlash xususiyatlari: 
− g’oyalarni yaratish, maqsadga alternativalarni topishga qaratilgan; 
− turli xil imkoniyatlarni topishdan manfaatdor. Baholash yoki qaror 
qabul qilishdan manfaatdor; 
− g’oyani himoya qilishni yoqtirmaydi, hatto u haqiqat bo’lsa ham. 
Ushbu g’oya hali ham takomillashtirilmagan deb taxmin qilinadi; 
− yaxshi g’oya yaratish imkoniyatiga ega bo’lish uchun bunday 
yaxshi g’oyani topishga qiziqish bildiradi; 
− hech qachon hukm qilinmaydi. Qat’iylikni noto’g’ri deb hisoblaydi. 
− lateral fikrlash ongning axborotlar bilan muomalasi bilan bevosita 
bog’liqdir; 
− qadimgi g’oyalar, yangi g’oyalar va tushunchalarni yaratish turlarini 
o’zgartirish yoki konsepsiya qamoqxonalaridan chiqish bilan bog’liq 
− kreativlik bilan chambarchas bog’liq. Garchi ijodkorlik ko’pincha 
natija tavsifiga ega bo’lsa-da, lateral fikrlash jarayonning tavsifidir. 
Lateral fikrlashning o’ziga xos jihatlari: 
− konvensiyalar va qoidalarni chetlab o’tib, tezda, agar kerak bo’lsa 
yon tomondan o’ylash imkoniyati; 
− yangi g’oyalarni amalga oshirishga imkon beradi; 
− buning bir usuli sifatida ikkita tasodifiy, o’zaro bog’liq bo’lmagan 
g’oyalarni qabul qilish va yangi narsalarni yaratish uchun ularni 
birlashtirishdir; 

---

86 
− narsalarni boshqacha aldashga va mumkin bo’lmagan aloqani 
o’rnatishga qodir, bu bizni muammolarni hal qilishning yangi uslubiga olib 
boradi; 
− yangi fikrlash jarayonini sinab ko’rishga tayyor bo’lib, bizning 
fikrlarimiz yaratuvchan bo’ladi.