Kreativ va tanqidiy fikrlash fanidan savollar Ijodkorlik tushunchasi (ijodkorlik)

46. Tanqidiy fikrlashning o‘n qoidasi
"Tanqidiy fikrlashning o‘n qoidasi" O'zbek tilida "Критиклик фикрий таҳлилнинг ўн қоидалари" deb tarjima qilinadi. Bu odatda akademik yozuvlarda, adabiyotlarda, san'atshunoslikda, ijodiy faoliyatlarda va boshqa ko'plab sohalarda fikrlashni amaliyotga o'tkazuvchi insonlar tomonidan amalga oshiriladigan qoidalardan iborat. Bu qoidalar quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:

1. Fikrlashning tushunarli bo'lishi va aniq savollarni berish.

2. Fikrlash paydo bo'lishi uchun muhim masalalar va muammo haqida savollarni berish.
3. Ko'proq ma'lumot to'plash va fikrlash uchun muhim manbalardan foydalanish.
4. Fikrlash jarayonida muvaffaqiyatli bo'lish uchun savollarga tushunuvchi, nazariy va amaliy bilimlar va ko'nikmalar bilan tanishish.
5. Fikrlash paydo bo'lgach, yuqori darajali muammo yoki masalalar uchun yechim topishga harakat qilish.
6. Fikrlash jarayonida ko'p kishi fikr bildirsa, ularning fikrlariga hurmat qilish va ular bilan muzokaraga chiqish.
7. Fikrlash jarayonida o'z fikrlarimizni qayta ko'rib chiqish va ularning aniq va tushunilgan bo'lishiga ishonch qilish.
8. Fikrlash jarayonida aniq va tushunilgan fikrlarni yozib olish va ularni qog'ozga aylantirish.
9. Fikrlarimizni nazarot qilish va ularni yuqori darajada ifodalashga harakat qilish.
10. Fikrlash jarayonida muvaffaqiyatli bo'lish uchun sabrli va mukammal fikrlash va muzokaraga tayyor bo'lish.

Bu qoidalar tanqidiy fikrlash jarayonida fikrlashni amaliyotga o'tkazuvchi insonlar uchun yordam beradi va ularning fikrlash jarayonida muvaffaqiyatli bo'lishiga yordam beradi.

47. G’oyalar avlodini yaratishda tezlik
Tezlik bilan g'oyalar avlodini yaratish uchun quyidagi usullar foydalanilishi mumkin:

1. Brainstorming: Bu usulda, bir guruh odamlar birgalikda yig'iladi va bir nechta g'oyalarni tezda yaratishga harakat qiladi. G'oyalarni baholash yoki baholash qilmasdan, guruh aksariyatda g'oyalarni yaratishga rag'batlantiriladi. Maqsad, qisqa vaqtda ko'p sonli g'oyalarni yaratishdir.

2. Mind Mapping: Bu usulda, markaziy g'oyadan boshlab, unga bog'liq g'oyalarni ko'rsatish orqali, g'oyalarni yaratish uchun fikrlar tuziladi. Bu usul, fikrlarni tashkil qilish va yangi g'oyalarni yaratishga yordam beradi.

3. SCAMPER: Bu usul, almashtirish, birlashtirish, moslashtirish, o'zgartirish, boshqa foydalanish, olib tashlash va teskari qilish kabi kategoriyalarga oid savollarni so'ragan holda yangi g'oyalarni yaratishga yordam beradi.

4. Tasodifiy so'z yaratish: Bu usulda, tasodifiy so'z tanlangan va undan keyin, ushbu so'zga bog'liq g'oyalarni yaratishga harakat qilinadi. Bu usul, odatiy fikrlash usullaridan chiqib, yangi g'oyalarni yaratishga yordam beradi.

Bu faqat bir nechta usullardan foydalanish mumkin, lekin siz uchun eng yaxshi usul, siz va sizning jamoangiz uchun eng yaxshi usuldir.